I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Công an thành phố Hồ Chí Minh có bài Nhiều người sập bẫy bà “chấp hành viên”. Bài báo phản ánh: Không chỉ nhiều lần ăn tiền của người được thi hành án (THA) hoặc người bị THA dân sự bằng việc ban hành các quyết định trái pháp luật, baà chấp hành viên Dương Thị Hồng Ánh (SN 1964, ngụ P7Q3, đang công tác tại Chi cục THA Q.Bình Tân) còn lợi dụng uy tín nghề nghiệp để lừa đảo, lấy tiền của nhiều người...
Trong đơn tố cáo gửi Báo CATP đầu tháng 11-2013, anh Cao Tuấn Duy (SN 1989, ngụ P11, Q.Bình Thạnh) trình bày: Trong niên khóa 2011 - 2012, khi còn học chung với nhau tại Trường Đại học kỹ thuật công nghệ TPHCM (Chương trình liên kết đào tạo với Đại học Lincoln Hoa Kỳ), nhiều bạn bè học cùng lớp trong đó có anh, được Bun Chhon Hoàng Gia (SN 1990, con trai bà Ánh, hiện đang công tác tại Trung tâm xúc tiến thương mại thành phố) khoe mẹ ruột đang làm thẩm phán ở TAND thành phố, có nhiều mối quan hệ thân thiết với nhiều cấp lãnh đạo từ trung ương đến địa phương nên có thể giúp đỡ, xin việc giùm cho nhiều người. Nghe vậy, mọi người vô cùng ngưỡng mộ người bạn học “thiếu gia” hào nhoáng...
Sau khi tốt nghiệp, Duy có nhờ Gia đưa về nhà gặp bà Ánh để nhờ xin việc làm tại Ngân hàng Agribank. Sau khi đưa cho Duy xem tấm thẻ thanh tra, bà Ánh hứa sẽ sử dụng mối quan hệ của mình để xin việc cho Duy, đồng thời ra giá tiền chạy việc trọn gói là 110 triệu đồng, Duy đồng ý. Ngày 27-2-2013, Gia yêu cầu anh Duy đưa trước 60 triệu đồng ngay tại nhà riêng số 30/4 Ngô Thời Nhiệm, P7Q3. Sáng 8-3, Gia buộc anh Duy phải đưa thêm 20 triệu nữa. Theo lời Gia, hai khoản tiền trên sẽ được trừ vào số tiền 110 triệu đồng sau khi Gia và mẹ ruột (bà Ánh) lo xong việc làm cho anh... Tuy nhiên đến nay bà Ánh vẫn không xin được việc làm và cũng không trả lại tiền cho anh Duy như đã cam kết.
Tương tự, vào tháng 12-2012, mẹ con Ánh - Gia biết được anh Nguyễn Phương Nam (SN 1989, ngụ P.Thống Nhất, TP.Vũng Tàu, là bạn học của Gia) đang tìm việc làm ở TPHCM, nên chủ động hứa sẽ đưa anh vào làm thư ký của Cục trưởng THA thành phố với giá 60 triệu đồng. Cả hai yêu cầu anh Nam đưa trước 20 triệu đồng cùng một chai rượu (trị giá 2 triệu đồng), tại số nhà 30/4 Ngô Thời Nhiệm. Bà Ánh hứa qua Tết thì Nam sẽ được đi làm. Đến tháng 2-2013, bà Ánh dẫn anh đến Văn phòng 2 Bộ Tư pháp gặp người quen để gửi gắm. Sau khi biết rõ Nam tốt nghiệp thạc sĩ kinh tế, vị này đã thẳng thừng từ chối và chân thành khuyên Nam nên xin việc theo đúng sở trường, sở học.
Dù vậy, sau đó hai ngày (ngày 6-3-2013), bà Ánh và Gia nói là sẽ sắp xếp ổn thỏa để Nam được nhận việc tại Văn phòng 2 Bộ Tư pháp và yêu cầu anh đưa thêm 40 triệu nữa. Tuy nhiên, sau đó bà Ánh bảo là phải chờ Nam thi đậu vào Trường Đại học Luật và có giấy chứng nhận sinh viên thì mới được nhận việc. Nhưng đến tháng 7-2013, khi có giấy chứng nhận, bà Ánh vẫn không xin được việc làm cho Nam như đã cam kết. Gạn hỏi mãi, anh được Gia trả lời rằng: “Số tiền 20 triệu mẹ con y đã dùng để ăn uống, rượu chè với người ta để lo xin việc, 40 triệu đồng còn lại được dùng vào việc tổ chức đám cưới cho bà Ánh và chồng sau là ông Hứa Văn Vĩ, trước sự chứng kiến của nhiều bạn học cùng lớp”.
Qua hơn bốn tháng chờ đợi tiếp theo mà vẫn không nhận được một tin tức nào về việc làm, anh Nam và nhóm bạn tá hỏa khi biết bà Ánh đã bị đình chỉ công tác vì vướng vào nhiều vụ lạm dụng chức quyền để lừa gạt, chiếm đoạt tiền của người dân.
Tại buổi làm việc với Phóng viên Báo CATP sáng 11-11, ông Nguyễn Văn Nghĩa - Chi cục trưởng THAQ.Bình Tân cho biết: từ ngày 11-6-2013, theo yêu cầu của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Cục THA thành phố đã ra quyết định đình chỉ chức danh chấp hành viên đối với bà Dương Thị Hồng Ánh, do bà Ánh liên quan đến vụ lợi dụng quyền hạn để chiếm dụng số tiền được thi hành án của người dân (khoảng hơn tỷ đồng). Nội vụ đang được Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao điều tra, xử lý.
2. Báo Thanh niên Online có bài Bắt thêm một cán bộ thi hành án trộm ngà voi. Bài báo phản ánh: Ngày 14.11, Công an TP.Vinh, Nghệ An cho biết liên quan đến vụ cán bộ, nhân viên thi hành án lấy trộm ngà voi, cơ quan CSĐT đã bắt khẩn cấp thêm Phạm Huy Minh (39 tuổi, chấp hành viên Cục Thi hành án Nghệ An) để điều tra.
Như Thanh Niên đã đưa tin, năm 2012, TAND TP.Vinh xét xử vụ buôn bán ngà voi, tuyên tịch thu 209,4 kg ngà voi để sung công quỹ. Trong khi số ngà voi này đang được bảo quản tại kho của Chi cục Thi hành án TP.Vinh để chờ đấu giá thì đêm 9.10 vừa qua, hơn 100 kg ngà voi (trị giá khoảng 4,5 tỉ đồng) bỗng dưng biến mất. Qua điều tra, Công an TP.Vinh bắt giữ và khởi tố 3 nghi can thuộc cơ quan Chi cục Thi hành án TP.Vinh gồm Đinh Thị Trà Giang (32 tuổi, thủ quỹ kiêm thủ kho), Đặng Ngọc Thế (33 tuổi, nhân viên) và Tạ Đức Anh (36 tuổi, bảo vệ cơ quan).
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Xã không được “bôi xấu” lý lịch công dân. Bài báo phản ánh: Chiều 14-11, bà Cao Thị Dung (thôn Thiện Đức, Phước Ninh, Thuận Nam, Ninh Thuận) nghẹn ngào khi nhận tờ sơ yếu lý lịch của con gái (vừa tốt nghiệp ngành y) do xã Phước Ninh ký. Trong phần nhận xét và chứng nhận của chính quyền địa phương, chủ tịch xã phê “Gia đình không chấp hành chủ trương, chính sách pháp luật nhà nước”.
Bà Dung là một trong 73 hộ dân từng ký đơn phản đối việc khai thác cát gây ảnh hưởng môi trường, an sinh xã hội và chặn xe ben chở cát của Công ty TNHH Khoáng sản Mai Nguyên. Bà Dung bức xúc nói: “Khi triển khai hoạt động khai thác cát tại khu vực đầu nguồn sông Lu, xã không họp dân thông báo lấy ý kiến. Ngoài chuyện gây sạt lở bờ sông, ô nhiễm bụi, mau chóng xuống cấp đường bê tông thì việc xe chở cát chiếm đường vốn đã hẹp cản trở người dân vận chuyển nông sản nên người dân phản đối, chặn xe chở cát. Vì việc này mà cán bộ xã tuyên bố sẽ bao vây 73 hộ dân và họ làm thiệt bằng chuyện phê xấu vào lý lịch người dân”.
Theo bà Dung, sáng 13-11, bà mang bản lý lịch của con đến xã xác nhận để bổ sung vào hồ sơ xin việc làm ở TP.HCM. Cán bộ xã hẹn sáng 14-11 lên lấy. Đến hẹn, bà đến thì xã hẹn đến chiều và lần này bà nghẹn ngào với lời phê của chủ tịch xã trong bản sơ yếu lý lịch của công dân.
Việc xã Phước Ninh phê xấu như trên liệu có phù hợp pháp luật hay chỉ là biện pháp “trả đũa?”... Nhiều người cho rằng đây là việc làm kỳ cục, không có căn cứ pháp lý.
ThS Cao Vũ Minh, giảng viên khoa Luật hành chính (ĐH Luật TP.HCM) nói: Việc công dân đề nghị xác nhận lý lịch cá nhân thuộc thẩm quyền chứng thực của UBND cấp xã. Trong nhiều trường hợp, sơ yếu lý lịch chỉ có giá trị khi có chứng thực của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Theo Thông tư liên tịch 01/2009, UBND cấp xã thực hiện chức năng quản lý nhà nước về việc đăng ký hộ tịch; cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản bằng tiếng Việt; chứng thực các việc khác theo quy định của pháp luật. Như vậy, về nguyên tắc, việc xác nhận những nội dung cụ thể có liên quan đến thông tin về hộ tịch, cư trú của công dân trong sơ yếu lý lịch thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã nơi công dân có đăng ký thường trú.
Trong thông tư này không hề cho phép UBND cấp xã được quyền “chứng thêm” vào sơ yếu lý lịch của người yêu cầu chứng thực với nội dung không mấy tốt đẹp là: “Gia đình không chấp hành pháp luật, thường xuyên vi phạm pháp luật…”.
Theo nguyên tắc “cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức chỉ được làm những gì pháp luật cho phép” thì khi pháp luật không quy định, UBND cấp xã không thể tùy tiện áp dụng cách “chứng thực thêm” này.
Bên cạnh đó, nếu việc chứng thực sơ yếu lý lịch chỉ đơn thuần là chứng thực chữ ký mà không cần xác nhận các nội dung cụ thể về hộ tịch, cư trú của công dân thì Nghị định 79/2007 cũng không cho phép UBND cấp xã “chứng thêm” nội dung khác vào sơ yếu lý lịch.
Cách khác, tuy chưa minh thị nhưng không có cơ sở pháp lý nào để viện dẫn cho cách “bôi xấu” trong sơ yếu lý lịch của UBND cấp xã khi chứng thực sơ yếu lý lịch của công dân.
Khoảng 17 giờ 30 ngày 14-11, tiếp xúc với ông Nguyễn Thanh, Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Ninh Thuận, trước cửa phòng họp để phản ánh việc xã Phước Ninh “phê xấu” vào lý lịch công dân, ông Thanh nói: “Việc ký, xác nhận lý lịch là thẩm quyền của UBND cấp xã. Lãnh đạo UBND cấp xã có quyền ghi phần nhận xét vào lý lịch đương sự. Trường hợp của xã Phước Ninh, tôi cần có thời gian nghiên cứu kỹ các tình tiết pháp lý nên chưa thể trả lời ngay là xã làm đúng hay sai”. Ông Thanh hẹn sẽ trả lời vào chiều nay (15-11).
4. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Tăng cường công tác giám định tư pháp. Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình cần tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác giám định tư pháp.
Luật Giám định tư pháp đã được Quốc hội thông qua ngày 20/6/2012, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2013. Để tổ chức thi hành Luật, Chính phủ đã thông qua Nghị định số 85/2013/NĐ-CP ngày 29/7/2013 quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật giám định tư pháp; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1549/QĐ-TTg ngày 16/10/2012 về Kế hoạch triển khai thi hành Luật Giám định tư pháp, tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, khẩn trương đưa Luật vào cuộc sống, thúc đẩy hoạt động giám định tư pháp phát triển.
Tuy nhiên, hiện nay tồn tại một số hạn chế: Nhận thức của lãnh đạo một số bộ, ngành, địa phương về vai trò của hoạt động giám định tư pháp chưa đầy đủ, chưa quan tâm đúng mức việc triển khai thi hành Luật và đẩy mạnh hoạt động giám định tư pháp. Việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Giám định tư pháp về tiêu chuẩn giám định viên, quy chuẩn chuyên môn giám định tư pháp, thời gian thực hiện giám định... còn chậm. Việc củng cố, kiện toàn tổ chức giám định tư pháp công lập ở một số ngành, địa phương và việc giám định đối với một số vụ án tham nhũng trong các lĩnh vực thuế, tài chính, ngân hàng, đất đai còn chậm...
Để khắc phục những tồn tại trên, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải tăng cường tuyên truyền, quán triệt các quy định của pháp luật về giám định tư pháp; nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của công tác giám định tư pháp đối với hoạt động tố tụng; lập kế hoạch cụ thể về thực hiện Luật Giám định tư pháp và triển khai công tác giám định tư pháp trong phạm vi ngành, địa phương; phân công lãnh đạo bộ, UBND tỉnh, thành phố trực tiếp chỉ đạo công tác giám định tư pháp theo chức năng, nhiệm vụ gắn với yêu cầu xử lý dứt điểm các vụ án tồn đọng.
Các bộ có liên quan cần khẩn trương rà soát hệ thống văn bản pháp luật, ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn về tiêu chuẩn, quy chuẩn giám định tư pháp thuộc lĩnh vực quản lý; chủ động nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn giám định, trong đó có một số lĩnh vực giám định tư pháp phức tạp như thuế, tài chính, đất đai...
Đồng thời, các bộ, ngành, địa phương phải tập trung chỉ đạo công tác kiện toàn tổ chức; đẩy mạnh triển khai các biện pháp xã hội hóa hoạt động giám định tư pháp, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các tổ chức giám định tư pháp độc lập ngoài công lập và tổ chức giám định tư pháp theo vụ việc...
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tư pháp phải thường xuyên đôn đốc các bộ, ngành, địa phương ban hành văn bản hướng dẫn thi hành Luật Giám định tư pháp đã được phân công; tiến hành thanh tra, kiểm tra đối với một số bộ, ngành, địa phương chậm tổ chức triển khai thi hành Luật, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ biện pháp cần thiết để thúc đẩy việc thi hành Luật Giám định tư pháp…
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin Quốc hội phê chuẩn ông Nguyễn Văn Nên giữ chức Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP. Sáng 14-11, với 72,69% số đại biểu tán thành, các đại biểu Quốc hội đã phê chuẩn ông Nguyễn Văn Nên giữ chức Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ (VPCP) thay cho ông Vũ Đức Đam vừa được Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng Chính phủ ngày hôm qua.
466 đại biểu Quốc hội tham gia bỏ phiếu, 362 người đồng ý, bằng 72,69% tổng số đại biểu. 104 đại biểu không đồng ý, bằng 20,29%. Nghị quyết về việc phê chuẩn bổ nhiệm ông Nguyễn Văn Nên sau đó cũng được 85,94% đại biểu tán thành.
2. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Thủ tướng và 4 "Tư lệnh ngành" sẽ trả lời chất vấn tại Quốc hội. Thủ tướng Chính phủ; 4 Bộ trưởng, Trưởng ngành gồm: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao sẽ trả lời chất vấn trước Quốc hội tại kỳ họp thứ 6.
Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết: Theo thông lệ, đến cuối năm Thủ tướng Chính phủ sẽ có báo cáo những ý kiến tập hợp được qua các vị Bộ trưởng trả lời. Thủ tướng sẽ phát biểu và sau đó trả lời các vị đại biểu Quốc hội nếu như có chất vấn thêm. Nội dung chất vấn Thủ tướng cũng rất rộng, nhiều vấn đề.
Khi được hỏi "trong số 4 Bộ trưởng đăng đàn lần này, một số đại biểu Quốc hội băn khoăn về việc Tư lệnh những ngành "nóng" lại không có tên", ông Nguyễn Hạnh Phúc lý giải: Nguyên tắc khi chọn các vị Bộ trưởng trả lời chất vấn là phải có ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Đoàn Thư ký phát phiếu cho các đại biểu và đề nghị gửi câu hỏi cho Đoàn Thư ký.
Trên cơ sở 2 lần tổng hợp ý kiến của tất cả đại biểu Quốc hội có câu hỏi chất vấn các Bộ trưởng, Đoàn Thư ký sẽ xem xét Bộ trưởng, Trưởng ngành nào nhận được nhiều câu chất vấn thì sẽ đưa ra danh sách lựa chọn 5 vị trên cơ sở từ cao xuống thấp chứ không thể chọn tất cả.
Qua tổng hợp, Đoàn Thư ký báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và đến nay, đã chọn 4/5 Bộ trưởng, Trưởng ngành trả lời chất vấn tại kỳ họp này. Danh sách theo thứ tự là: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao.
4 Bộ trưởng, Trưởng ngành được chọn trả lời chất vấn đều đạt trên 80% số phiếu mà đại biểu đặt câu hỏi chất vấn.
Ngoài nguyên tắc trên, khi chọn các vị Bộ trưởng đăng đàn cũng phải dựa trên cơ sở những vấn đề bức xúc trong thực tiễn trong thời gian gần đây; qua báo cáo ý kiến cử tri của Mặt trận Tổ quốc. Nguyên tắc tiếp theo là ưu tiên các vị Bộ trưởng từ đầu nhiệm kỳ tới nay chưa có điều kiện trả lời chất vấn trước Quốc hội.
Về phần trả lời chất vấn của Chánh án TANDTC, ông Nguyễn Hạnh Phúc cho hay: Có lẽ trong quá trình chất vấn, khi các đại biểu hỏi sẽ có nội dung liên quan đến vụ án oan sai 10 năm của ông Nguyễn Thanh Chấn. Tuy nhiên, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao đăng đàn trả lời chất vấn không chỉ có vấn đề oan sai, mà còn là những nội dung liên quan đến nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ ngành Tòa án.
Ông Nguyễn Hạnh Phúc cho biết thêm, kỳ này phiên chất vấn có đổi mới là dành một buổi để Phó Thủ tướng Chính phủ báo cáo kết quả việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về vấn đề chất vấn tại các kỳ họp thứ 3, 4, 5 Quốc hội khóa XIII. Sau đó, các đại biểu sẽ thảo luận.