I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Tuổi trẻ Online có bài Nhùng nhằng một vụ thi hành án. Bài báo phản ánh: Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS) khẳng định Chi cục THADS huyện Hòn Đất (Kiên Giang) đã thi hành án sai quy định, Cục Bồi thường nhà nước đã yêu cầu đơn vị này phải bồi thường cho người được thi hành án nhưng sự việc cứ bị trì hoãn.
Người được thi hành án là ông Phạm Tam, sinh năm 1958, ngụ Q.3, TP.HCM. Từ một tranh chấp dân sự, ngày 2-11-2009 TAND huyện Hòn Đất ra quyết định công nhận thỏa thuận buộc ông Nguyễn Hữu Vĩnh và vợ là Lê Thùy Trang, cùng ngụ xã Mỹ Lâm, huyện Hòn Đất, phải trả cho ông Tam số tiền 440 triệu đồng và lãi suất chậm thi hành án.
Sau khi có quyết định trên, ông Tam có đơn yêu cầu thi hành án và chỉ bốn ngày sau được Chi cục THADS huyện Hòn Đất ra quyết định thi hành án ngày 6-11-2009. Qua xác minh, ông Vĩnh và bà Trang đứng tên sử dụng và sở hữu nhiều tài sản gồm nhà đất, kho lạnh, trạm điện, ôtô tại tỉnh Kiên Giang. Ngày 11-12-2009, vợ chồng ông Vĩnh trả cho ông Tam 100 triệu đồng từ tiền bán một chiếc xe tải 5 tấn. Riêng các tài sản khác đã được vợ chồng ông Vĩnh đem thế chấp tại Ngân hàng TMCP An Bình (Phòng giao dịch Rạch Giá) từ ngày 20-11-2009, tức sau ngày có quyết định thi hành án. Số tài sản này bị Chi cục THADS Hòn Đất kê biên bán đấu giá được gần 6 tỉ đồng nhưng thay vì đem thi hành án cho ông Tam, Chi cục THADS Hòn Đất đã ưu tiên chi trả cho Ngân hàng An Bình. Vợ chồng ông Vĩnh không còn tài sản khác để thi hành án, ông Tam coi như trắng tay.
Ông Tam gửi đơn khiếu nại và bị Chi cục THADS Hòn Đất trả lại đơn nên ông Tam tiếp tục khiếu nại lên trên. Ngày 10-11-2011, cục trưởng Cục THADS tỉnh Kiên Giang ra quyết định không chấp nhận khiếu nại của ông Tam. Không đồng ý, ông Tam khiếu nại lên Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp.
Tại quyết định 258 ngày 27-4-2012 giải quyết khiếu nại của ông Tam, tổng cục trưởng nhận định việc vợ chồng ông Vĩnh thế chấp tài sản cho Ngân hàng An Bình sau khi đã hết thời hạn tự nguyện thi hành án nhưng không nộp tiền vay để thi hành án là có dấu hiệu tẩu tán tài sản nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án. Do đó, tổng cục trưởng Tổng cục THADS khẳng định việc Chi cục THADS Hòn Đất ưu tiên thanh toán toàn bộ số tiền thu được từ đấu giá tài sản cho Ngân hàng An Bình, trong đó có tài sản thế chấp sau khi có quyết định của tòa án, là chưa đúng quy định tại điều 6 thông tư liên tịch số 14 ngày 26-7-2010 của Bộ Tư pháp, Viện KSND tối cao và TAND tối cao.
Tuy nhiên, tại công văn trả lời đơn yêu cầu bồi thường của ông Tam ngày 17-9-2012, Chi cục THADS Hòn Đất cho rằng việc vợ chồng ông Vĩnh thế chấp tài sản là quyền sử dụng đất cho Ngân hàng An Bình đã hoàn tất thủ tục từ ngày 20-11-2009, lúc này chưa có thông tư 14 nên việc kê biên, thi hành án phải áp dụng thông tư 12 ngày 26-2-2001.
Tại cuộc làm việc ngày 20-12-2012, ông Vũ Văn Đoàn - phó vụ trưởng Vụ Giải quyết khiếu nại tố cáo Tổng cục THADS - khẳng định việc thế chấp tài sản của vợ chồng ông Vĩnh với Ngân hàng An Bình sau khi có quyết định của tòa án là không hợp pháp và tại thời điểm đó Luật THADS đã có hiệu lực nên không thể áp dụng theo thông tư liên tịch 12. Ông Đoàn yêu cầu Chi cục THADS Hòn Đất phải thực hiện quyết định 258 xong trước tháng 1-2013. Các bên thống nhất với yêu cầu này. Song từ đó đến nay việc thi hành án cho ông Tam vẫn chưa được thực hiện.
Trong khi đó, ông Tam cũng có đơn khiếu nại lên Cục Bồi thường nhà nước Bộ Tư pháp yêu cầu Chi cục THADS Hòn Đất phải bồi thường thiệt hại cho ông. Trung tâm Hỗ trợ thực hiện quyền yêu cầu bồi thường (Cục Bồi thường nhà nước) kết luận Chi cục THADS Hòn Đất phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho ông Tam. Ngày 30-7-2013, Cục Bồi thường nhà nước có văn bản đề nghị Tổng cục THADS đôn đốc, yêu cầu Chi cục THADS Hòn Đất giải quyết bồi thường cho ông Tam theo quy định pháp luật. Từ đó đến nay, ông Tam nhiều lần gửi đơn yêu cầu Chi cục THADS Hòn Đất bồi thường cho ông tổng số tiền 1 tỉ đồng nhưng đều được trả lời chờ hướng dẫn của cơ quan cấp trên.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Lần đầu tiên có văn phòng giám định tư pháp. Bài báo đưa tin: Ngày 30-10, Văn phòng Giám định tư pháp Sài Gòn đã khai trương tại 6/12 Võ Trường Toản, phường 15, quận 5, TP.HCM.
Đây là văn phòng giám định tư pháp đầu tiên của TP.HCM và trong cả nước hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân.
Văn phòng do ông Trần Văn Nam, nguyên Chánh Thanh tra Sở Tài chính TP.HCM, làm trưởng văn phòng, hoạt động trong lĩnh vực tài chính. Theo Nghị quyết 49/NQ-TW của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là xã hội hóa một số hoạt động bổ trợ tư pháp, trong đó có hoạt động giám định tư pháp.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Nhân dân điện tử đưa tin Thông cáo số 8 Kỳ họp thứ sáu, Quốc hội khóa XIII. Bài báo phản ánh: Ngày 31-10, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2013, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 (kết hợp thảo luận về kết quả thực hiện Ðề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế); tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2011-2015) và phương hướng, giải pháp thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội đến hết năm 2015.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân điều khiển phiên họp.
Phiên họp đã được Ðài Truyền hình Việt Nam, Ðài Tiếng nói Việt Nam tường thuật trực tiếp và các phương tiện thông tin đại chúng khác đưa tin để cử tri và đồng bào cả nước theo dõi.
Trong ngày làm việc, đã có 43 đại biểu Quốc hội của 42 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phát biểu. Các ý kiến thảo luận tập trung vào những nội dung sau:
- Các chính sách tài khóa, tiền tệ mà Chính phủ thực hiện; bội chi ngân sách và hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước;
- Tình hình nợ xấu, hàng tồn kho, thị trường bất động sản,... và các giải pháp tháo gỡ khó khăn;
- Thực trạng khó khăn của doanh nghiệp và các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh;
- Các chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn; tái cơ cấu ngành nông nghiệp; chương trình và tiêu chí xây dựng nông thôn mới;
- Các chính sách bảo vệ và phát triển rừng gắn với quy hoạch thủy điện; vấn đề bảo vệ an toàn hồ đập, bảo vệ hạ du trước tình trạng lũ lụt, xả lũ các công trình thủy lợi, thủy điện;
- Việc giải quyết việc làm cho người lao động thất nghiệp sau khi các doanh nghiệp giải thể, phá sản trong thời gian qua;
- Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển, xây dựng nền kinh tế tri thức;
- Việc chăm lo đời sống cho các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng, những người già yếu và người có thu nhập thấp;
- Ðẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đổi mới tổ chức và bộ máy nhà nước; trách nhiệm người đứng đầu cơ quan quản lý nhà nước; chất lượng ban hành các văn bản quy phạm pháp luật;
- Việc triển khai và kết quả thực hiện Ðề án tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế...
Quốc hội đã nghe một số thành viên Chính phủ giải trình một số vấn đề nổi lên qua ý kiến của đại biểu Quốc hội. Sau đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu kết thúc ngày làm việc.
2. Báo Kinh tế và Đô thị Online có bài Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi): Quan tâm đến quyền lợi, sinh kế. Bài báo phản ánh: Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khóa XIII, Quốc hội sẽ xem xét để thông qua Luật Đất đai (sửa đổi). Trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) lần này, về các chính sách thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ tái định cư, vẫn có nhiều ý kiến cho rằng, phải tiếp tục điều chỉnh để Luật sát thực tiễn hơn, quan tâm hơn đến quyền lợi, sinh kế của người dân.
Theo các chuyên gia, khi xây dựng Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), việc lấy ý kiến của người dân vô cùng quan trọng, nhất là trong việc định giá và thu hồi đất và đưa vào luật ý kiến của người dân. Khi xây dựng dự án, để người dân đồng thuận, phải minh bạch thông tin dự án, miễn là dự án không vì lợi ích riêng của ai. "Nếu người dân có phần đất trong dự án quy hoạch, đóng góp vào quá trình phát triển của khu đô thị đó, tôi tin người dân sẽ đồng thuận" - GS.TSKH Đặng Hùng Võ khẳng định.
Liên quan đến "giá thị trường", TS Phạm Sỹ Liêm - Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết, ở các nước, việc định giá đất phục vụ nhiều mục đích khác nhau và có hàng chục loại giá đất khác nhau. Trong khi, ở Việt Nam dường như chỉ có một "giá thị trường", và điều bất cập là liên quan đến định giá đất lại đưa vào giá thị trường.
Theo GS Đặng Hùng Võ, ở nhiều nước, người ta quy định giá thị trường là giá trung bình của giá đất giao dịch trên thị trường trong khoảng 1 - 3 năm trước. "Tôi cho rằng, Việt Nam nên chuyển sang cách hiểu thực tiễn như các nước. Đó là giá trung bình trên thị trường trong một thời gian nhất định" - GS Đặng Hùng Võ chia sẻ.
Các chuyên gia cũng thừa nhận, điều khó khăn ở Việt Nam chính là chưa có những chứng cứ cụ thể về giá thị trường, vì hợp đồng chuyển nhượng luôn được ghi theo giá thấp hơn hoặc ngang bằng giá do Nhà nước quy định với hy vọng giảm được mức thuế phải nộp. Chính vì vậy, cơ quan quản lý và người dân khó thống nhất với nhau về giá thị trường. Để việc định giá đất được thuận lợi, chúng ta phải có biện pháp để người tham gia giao dịch đất đai luôn ghi giá thị trường thực trên hợp đồng.
Nhiều ý kiến cho rằng, người dân không được biết thông tin trong quá trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ngay trên mảnh đất họ đang sử dụng. Nguyện vọng của người dân là được tham gia vào quá trình lập và quyết định quy hoạch, vì đây là vấn đề sinh kế lâu dài. Đất nông nghiệp là tư liệu sản xuất của nông dân hoặc đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp là tư liệu sản xuất phi nông nghiệp. Vì vậy, nhà đầu tư muốn có đất, ngoài việc bồi thường giá trị như một tài sản còn phải bồi thường về thu nhập, sinh kế cho người mất đất. "Nếu nhà đầu tư lấy đất chỉ trả người mất đất một khoản hỗ trợ trong thời gian nhất định, đó là phó mặc việc tìm sinh kế mới cho người mất đất. Vì thế, nhà đầu tư phải bàn bạc với người mất đất về việc tìm sinh kế mới cho họ" - ông Nguyễn Đức Thịnh - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Phát triển Cộng đồng Nông thôn nhận định.