I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Người Lao động có bài Vụ Agribank trốn tránh nợ hàng trăm tỉ đồng: Đề nghị kê biên phát mãi trụ sở Agribank. Bài báo phản ánh: Các tín thư trị giá hàng trăm tỉ đồng được 2 chi nhánh Agribank Phú Mỹ Hưng và An Sương (TPHCM) phát hành bảo lãnh cho doanh nghiệp vay Ngân hàng Vietbank, nhưng kéo dài 2 năm qua.
Với 2 bản án đã tuyên, Agribank vẫn không thi hành án. Phía Vietbank đã kiến nghị cần phải thi hành 2 bản án ngay và có thể kê biên trụ sở Agribank khi cần thiết.
Nguồn tin từ lãnh đạo NHTMCP Việt Nam Thương Tín (Vietbank), sáng 2.10, Tổng cục Thi hành án Bộ Tư pháp đã có cuộc làm việc với Vietbank để nghe chính kiến trong vụ khiếu nại của ngân hàng này về 2 bản án đã được TAND Tối cao tuyên, mặc dù án đã có hiệu lực từ lâu, thế nhưng phía Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - Agribank vẫn cố tình né tránhtrách nhiệm trả nợ hàng trăm tỉ đồng cho Vietbank.
Bà Kiều Vũ Thụy Uyên - Trưởng ban Pháp chế Vietbank - cho biết: “Chúng tôi đã nêu quan điểm rõ ràng của Vietbank với Tổng cục Thi hành án Bộ Tư pháp, đó là đề nghị thực hiện ngay thi hành án 2 bản án đã có hiệu lực pháp luật từ rất lâu. Nếu Agribank không trả nợ theo các bản án đã tuyên, là khấu trừ tài khoản được thì Vietbank đề nghị kê biên phát mãi trụ sở Ngân hàng Agribank khi cần thiết. Không thể không thực hiện vì tất cả phải tôn trọng luật pháp”.
Việc Agribank cố tình trốn tránh nợ với Vietbank, trong trường hợp này cho thấy việc cấp thư bảo lãnh, thì ngân hàng phải bảo đảm tài sản và khả năng trả nợ, thế nhưng Agribank lại cố tình không trả nợ, cho thấy ngân hàng này cấp thư bảo lãnh có vấn đề. Về tình trạng trốn tránh trả nợ của Agribank, Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng cũng đã có văn bản chỉ đạo các bộ, ban ngành liên quan xử lý ngay vụ việc này theo đúng quy định của pháp luật.
Bà Kiều Vũ Thụy Uyên cũng cho biết thêm, tại cuộc họp với Tổng cục Thi hành án Bộ Tư pháp, có ý kiến cho rằng Agribank muốn thanh toán một nửa khoản nợ trước, còn lại chờ xử lý tải sản đảm bảo. Bà Uyên cho rằng: “Vietbank kiên quyết không chấp nhận kiểu giải quyết này, vì số nợ rất lớn. Buộc Agribank trả nợ cho chúng tôi theo đúng các bản án đã tuyên”.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Xây dựng cơ sở dữ liệu về công chứng để ngăn chặn rủi ro trong giao dịch. Bài báo phản ánh: Trước đây, khi quyết định thực hiện một hợp đồng, giao dịch, người dân hoàn toàn không có thông tin về tài sản, hoặc có thông tin nhưng không chính xác dẫn đến họ có thể bị lừa… Việc xây dựng cơ sở dữ liệu về công chứng sẽ góp phần quan trọng để giải quyết những khó khăn này.
Để góp phần bảo đảm an toàn pháp lý, hạn chế rủi ro cho việc công chứng các hợp đồng, UBND thành phố Hà Nội cho biết đã chỉ đạo Sở Tư pháp, Hội Công chứng thành phố Hà Nội và các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn thành phố xây dựng Chương trình quản lý thông tin ngăn chặn và thông tin về hợp đồng, giao dịch đã công chứng.
Chương trình được xây dựng với mục đích hạn chế việc thực hiện đồng thời nhiều giao dịch đối với một tài sản, hạn chế việc công chứng đối với giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất đã có quyết định thu hồi, đã bị hủy, đã bị mất…, hạn chế việc sử dụng văn bản công chứng giả tham gia giao dịch, đăng ký biến động, đăng ký giao dịch bảo đảm…
Đến ngày 1/8/2013 đã có 100/103 tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn thành phố Hà Nội tham gia chương trình, đã có hơn 1.200.000 thông tin trong chương trình. Hiện tại, chương trình đã có dữ liệu của 24/29 quận, huyện, thị xã.
Như vậy, một cách đơn giản, với chương trình nói trên, thay vì người dân phải tự tìm hiểu thông tin với tài sản mình cần giao dịch thì nay chỉ bằng thao tác đơn giản, Công chứng viên sẽ giúp họ có thông tin chính xác về việc đó. Với chương trình này, người dân có thể hoàn toàn yên tâm khi thực hiện các giao dịch mà không lo bị lừa do thiếu thông tin.
Ông Trần Quốc Khánh -Trưởng Văn phòng Công chứng Lạc Việt, Ủy viên Hội Công chứng Hà Nội cho biết, phần mềm ngăn chặn rủi ro (dùng nội bộ) được cập nhật hàng ngày. Trong tương lai, phần mềm này được kết nối trong toàn hệ thống, chia sẻ với các ngành như Tài nguyên và Môi trường và các ngành khác có liên quan để sử dụng chung. Cùng với phần mềm có tác dụng công khai, minh bạch tình trạng pháp lý của tài sản, Công chứng viên sẽ giúp người dân sàng lọc các giao dịch hợp pháp.
Hiện nay, ngoài Hà Nội, một số địa phương như TP.Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng... cũng đã xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin chung về công chứng. Cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến công chứng cũng được chú trọng. Đáng chú ý, Sở Tư pháp một số tỉnh, thành phố đã phối hợp với Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Thi hành án dân sự xây dựng phần mềm thông tin ngăn chặn trên Trang thông tin điện tử của Sở Tư pháp nhằm hạn chế rủi ro, tranh chấp trong việc công chứng hợp đồng, giao dịch như các tỉnh Bình Phước, Cần Thơ...
Tuy nhiên, báo cáo tổng kết 5 năm thi hành Luật Công chứng của Bộ Tư pháp cũng cho biết: Việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về công chứng (cơ sở dữ liệu thông tin ngăn chặn, thông tin về hợp đồng, giao dịch liên quan đến bất động sản đã công chứng, cơ sở dữ liệu thông tin chung về bất động sản) tại nhiều địa phương chưa được quan tâm triển khai thực hiện.
Bởi vậy, ngoài việc tăng cường phối hợp giữa các cơ quan liên quan, về lâu dài, Bộ Tư pháp cho rằng cần đầu tư cho việc nghiên cứu xây dựng và quản lý cơ sở thông tin về các giao dịch, hợp đồng đã thực hiện công chứng trong phạm vi địa phương, dữ liệu thông tin ngăn chặn về giao dịch bất động sản, thực hiện các biện pháp liên thông giữa tổ chức hành nghề công chứng với cơ quan đăng ký bất động sản và các cơ quan, tổ chức có liên quan để chia sẻ thông tin về những hợp đồng, giao dịch về bất động sản đã công chứng; đồng thời, cần ban hành Quy chế khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu công chứng trong phạm vi của địa phương nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt động công chứng; bên cạnh đó, tiến tới nối mạng toàn quốc để tăng cường tính chuyên nghiệp, hiệu quả và an toàn của hoạt động công chứng.
3. Báo Người đưa tin có bài Người chết 'sống' lại nhờ... công chứng giá 70 triệu đồng. Bài báo phản ánh: Những câu chuyện dưới đây của một số luật sư khi trao đổi với PV báo Người đưa tin, có thể đụng chạm tới một số công chứng viên, nhưng đó lại là chuyện hoàn toàn có thật. Chuyện người chết sau 5 tháng sống lại... nhờ công chứng không phải là chuyện phiếm hay như người đang sống, nhưng lại có giấy khai tử là chuyện có thật. Sự là, chị Thu Lai ở Hà Nội có một ngôi nhà mặt phố có giá trị lớn. Chồng chị này lâm bệnh mất cách đây khá lâu và không để lại di chúc. Mẹ chồng chị cũng mới mất được khoảng 5 tháng và không kịp di chúc lại ngôi nhà cho ai. Kết cục, ngôi nhà bị anh em trong gia đình nhà chồng chị Lai tranh chấp, ai cũng muốn có phần. Vốn sống hòa thuận, động đến lợi ích kinh tế cả nhà bỗng quay ra xích mích, mất đoàn kết.
Không muốn ngôi nhà hương hỏa bị chia năm xẻ bảy, chị Lai đã nhờ đến văn phòng công chứng tư... làm di chúc cho mẹ. Nhưng điều trớ trêu là mẹ chồng chị đã mất. Đặt vấn đề với một văn phòng công chứng, nhân viên ở đây đã tư vấn cho chị một chiêu có thể coi là "độc nhất vô nhị"... giúp mẹ chị sống dậy để viết di chúc. Bằng những thủ thuật, giả mạo từ hồ sơ đến dấu vân tay, nhân viên văn phòng công chứng trên "hoá phép" ra một bản di chúc của người đã khuất. Cái giá phải trả cho chiêu thức "độc nhất vô nhị" này là 70 triệu đồng!?
Nếu chúng ta mất công tới tìm hiểu ỏ một số văn phòng công chứng có tới 1001 những sai phạm liên quan tới áp dụng luật, sai về hình thức, sai về nội dung văn bản. Đặc biệt là vấn đề đạo đức nghề nghiệp của công chứng viên. Mới đây báo Tiền Phong có bài viết: Mất nhà vì hợp đồng ủy quyền, nêu vụ việc gia đình bà Nguyễn Thị Tiêu (trú tại phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, TP.Hà Nội) khi ký giấy bán đi một nửa thửa đất để lấy tiền xây nhà trên nửa còn lại, họ không đọc kỹ các văn bản cán bộ công chứng đưa cho.
Sau này, khi nhà xây xong, có người đến chìa giấy nói rằng đã mua nốt nửa thửa đất còn lại, bà Tiêu mới biết là trước đó gia đình bà đã ký vào một hợp đồng ủy quyền, chứ không phải hợp đồng mua bán, và theo đó thì gia đình bà đã cho phép những kẻ cho vay nặng lãi được toàn quyền bán toàn bộ thửa đất của mình!
Khi đến văn phòng công chứng N.T. tại Hà Nội để tìm gặp anh công chứng viên đã đến nhà mình, bà Tiêu mới biết người đến nhà bà hôm đó không phải là công chứng viên, chỉ là cán bộ giúp việc, còn công chứng viên có tên trong hợp đồng ủy quyền mà bà đã ký thì lại chưa bao giờ đến nhà bà!
Những chuyện như trường hợp bà Tiêu gặp phải trên đây không phải là quá hiếm. Trên thực tế, PV có dịp tìm hiểu và được biết nhiều cán bộ văn phòng công chứng, ngay cả một số công chứng viên đã mắc những lỗi như: Không giải thích kỹ cho đương sự các quy định pháp luật, quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia giao dịch đang được công chứng; Không chỉ ra những rủi ro tiềm ẩn khi các bên (thường rơi vào những người thiếu hiểu biết pháp luật) tham gia giao dịch; Không cấp cho một bên tham gia giao dịch văn bản công chứng (chỉ cấp cho người yêu cầu công chứng)...
Trong những vụ việc này, khi đương sự có khiếu nại, văn phòng công chứng thường lẩn tránh, không giải quyết thỏa đáng. Ngay cả những trường hợp đương sự có nhà báo đi cùng, cán bộ văn phòng công chứng cũng từ chối làm việc với lý do công chứng viên đi vắng.
Luật sư Trịnhh Quan Chiến, Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết: Trên thực tế bên cạnh sai phạm do năng lực trình độ yếu kém của một số công chứng viên, nhiều văn phòng công chứng còn tiếp tay cho môi giới, "cò" đất để thực hiện hành vi gian dối hoặc tiếp tay cho xã hội đen nhằm xiết nợ. Mặc dù đã có công chứng viên bị xử lý hình sự, vì tội cố ý làm trái gây thiệt hại lớn cho người dân và doanh nghiệp, tuy nhiên sai phạm vẫn xảy ra.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Ngày làm việc thứ 3 của Hội nghị Trung ương 8. Bài báo phản ánh: Sáng 2/10, Ban Chấp hành Trung ương Đảng tiến hành phiên họp tại Hội trường. Đồng chí Lê Hồng Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư thay mặt Bộ Chính trị điều hành phiên họp.
Đồng chí Nguyễn Tấn Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ đọc Tờ trình của Ban cán sự Đảng Chính phủ về: Tình hình kinh tế-xã hội năm 2013, nhiệm vụ năm 2014; đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng về kinh tế-xã hội, trọng tâm là ba khâu đột phá chiến lược gắn với tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng.
Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Thủ tướng Chính phủ đọc tờ trình của Ban cán sự Đảng Chính phủ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
Chiều cùng ngày, các đại biểu làm việc tại tổ, thảo luận về Đề án đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
2. Trang Giadinh.net.vn có bài Dự thảo Nghị định mới về điều hành giá xăng dầu: Vẫn “né” nhiều bức xúc lớn. Bài báo phản ánh: Bộ Công Thương rất nhiều lần công nhận Nghị định 84 về điều hành xăng dầu hiện nay có nhiều bất cập.
Chính phủ yêu cầu Bộ này gấp rút hoàn thiện dự thảo thay thế Nghị định 84 và trình Chính phủ muộn nhất vào ngày 30/9. Cái mốc thời gian đó đã qua, điều lạ là những vấn đề bất cập nhất của Nghị định 84 vẫn không được xem xét điều chỉnh!
Tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 30/9 của Bộ Công Thương, Vụ phó Vụ Thị trường trong nước Nguyễn Xuân Chiến tiết lộ, Nghị định mới thay thế Nghị định 84 có nhiều điểm mới. Điểm mới theo ông Chiến đó là cách tính giá cơ sở mới, giao quyền điều chỉnh giá cho doanh nghiệp, biên độ tăng giảm giá cho phép 5%, minh bạch công khai hơn…
Theo dự thảo này, trường hợp giá cơ sở giảm trong phạm vi 5% so với giá bán lẻ hiện hành, doanh nghiệp đầu mối phải giảm giá bán lẻ tương ứng. Trường hợp giá cơ sở giảm trên 5% so với giá bán lẻ hiện hành, sau khi cơ quan thẩm quyền áp dụng các giải pháp điều tiết về tài chính (thuế nhập khẩu, quỹ bình ổn), doanh nghiệp đầu mối tiếp tục giảm giá bán lẻ của mình, không hạn chế khoảng thời gian giữa 2 lần giảm và số lần giảm giá.
Đối với điều chỉnh tăng giá xăng dầu, trường hợp giá cơ sở tăng trong phạm vi 5% so với giá bán lẻ hiện hành, doanh nghiệp được quyền chủ động tăng giá bán lẻ tương ứng giá cơ sở tại thời điểm điều chỉnh giá, đồng thời gửi quyết định điều chỉnh giá và chịu trách nhiệm mức giá được điều chỉnh với cơ quan quản lý nhà nước. Nếu giá cơ sở tăng trên 5 -8% so với giá bán lẻ hiện hành, doanh nghiệp gửi đăng ký giá tới cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền (liên bộ Tài chính - Công Thương) trước thời gian điều chỉnh 2 ngày làm việc. Quá 2 ngày gửi đăng ký, trường hợp không có văn bản trả lời của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp được quyền tăng giá trong biên độ cho phép là 5%...
Trước lo ngại, giảm biên độ xuống 5% sẽ tạo ra lỗ hổng giúp doanh nghiệp lợi dụng biên độ, xé lẻ các đợt tăng giá để được tăng giá nhiều nhất có thể - trái với nguyên tắc quản lý giá; nếu không bổ sung quy định trên thì có nguy cơ nghị định xăng dầu mới lần này sẽ thụt lùi hơn so với Nghị định 84. Ông Nguyễn Xuân Chiến cho biết: “Giao cho doanh nghiệp tự quyết không có nghĩa là họ muốn làm gì thì làm”.
Điều lạ, bất hợp lý nhất của Nghị định 84 là cách tính giá căn cứ “giá bình quân 30 ngày” không được xem xét sửa đổi trong dự thảo Nghị định mới. Tại sao không thu hẹp số ngày tính giá bình quân? Ông Nguyễn Xuân Chiến cho biết: “Giá xăng dầu liên quan đến thuế nhập khẩu, trích lập bình ổn giá, điều kiện kinh tế… không hoàn toàn căn cứ vào giá bình quân. Việc tăng giảm giá còn liên quan đến nhiều yếu tố khác nữa nên chưa đưa ra vấn đề đó xem xét ”.
Bất hợp lý đó không được ông Chiến lý giải một cách thấu đáo. Bất hợp lý đó vẫn đang hàng ngày dẫn đến bất cập mà đại diện Bộ Công Thương cũng công nhận: “Hiện Bộ Công Thương vẫn quan sát giá xăng dầu thế giới. Đúng là giá xăng dầu ngày cuối tháng 9 đã thấp hơn đầu tháng 9. Tuy giá xăng thế giới cuối tháng 9/2013 có giảm so với đầu tháng nhưng chưa đủ điều kiện để có thể giảm ngay giá trong nước. Hiện Bộ Công Thương đang theo dõi sát tình hình diễn biến giá thế giới cũng như giá bình quân 30 ngày, chưa thể đưa ra quyết định gì ngay lúc này”.
Hơn nữa, theo ông Chiến, việc tăng giảm giá xăng dầu phải dựa theo Nghị định 84, phải theo sát giá cơ sở, nên dù giá thế giới có thấp hơn hồi đầu tháng 9 nhưng không phải muốn giảm là giảm được ngay, còn phải căn cứ vào bình quân giá trong vòng 30 ngày và các yếu tố khác.
Theo các chuyên gia kinh tế, lẽ ra giá bán lẻ xăng dầu trong nước phải được điều chỉnh giảm từ tuần trước, khi mà giá thế giới giảm sâu trong suốt hơn 3 tuần liền. Trong phiên họp Chính phủ ngày 29/9, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu Bộ Công Thương xem xét, chỉ đạo các doanh nghiệp đầu mối giảm giá xăng dầu sau khi giá thế giới liên tiếp giảm trong một thời gian khá dài. Để giảm vấn đề “nóng”, ông Chiến cho biết, trong thời gian tới, nếu thấy đủ điều kiện giảm giá xăng dầu, liên Bộ sẽ… cho giảm ngay.