I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Thanh niên Online có bài Thu hồi quyết định bổ nhiệm bị can làm chấp hành viên. Bài báo phản ánh: Ngày 16.9, ông Phạm Quốc Việt, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP.Cần Thơ, cho biết nơi đây đã nhận được quyết định của Bộ Tư pháp về việc thu hồi quyết định bổ nhiệm chấp hành viên sơ cấp đối với ông Lê Tuấn Kiệt (nguyên Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự Q.Bình Thủy). Cục cũng đã thu hồi lại quyết định bổ nhiệm mà trước đó đã trao cho ông Kiệt.
Như Thanh Niên đã thông tin, ngày 16.8, Viện trưởng Viện KSND TP.Cần Thơ có công văn gửi Viện trưởng Viện KSND tối cao để báo cáo việc ngày 12.6, Bộ Tư pháp đã ký quyết định bổ nhiệm chấp hành viên sơ cấp đối với ông Lê Tuấn Kiệt khi ông này vẫn đang là bị can trong một vụ án do Viện KSND tối cao khởi tố. Công văn trên cũng đề nghị Viện trưởng Viện KSND tối cao kháng nghị đến Bộ Tư pháp, yêu cầu hủy bỏ quyết định bổ nhiệm chấp hành viên trên, đồng thời có biện pháp xử lý người ra quyết định.
2. Báo Thanh niên Online có bài Đề nghị truy tố một nguyên chấp hành viên. Bài báo phản ánh: Ngày 16.9, Cơ quan điều tra - Viện KSND tối cao kết thúc điều tra, chuyển hồ sơ vụ án sang Vụ 1A (Viện KSND tối cao) đề nghị truy tố bà Đặng Thị Lượng, nguyên chấp hành viên Chi cục Thi hành án dân sự H.Phú Quốc, do ra quyết định trái pháp luật.
Theo cơ quan điều tra, bà Lượng được giao thực hiện thi hành Bản án số 104/DSPT của TAND tỉnh Kiên Giang xét xử vào ngày 29.3.2010, buộc gia đình ông Lê Văn Thắng (ngụ xã Hàm Ninh, H.Phú Quốc) giao trả hơn 9.100 m2 đất cho bà Phạm Thị Muôn (cùng ngụ xã Hàm Ninh). Tuy nhiên, tòa lại không đề cập tới những tài sản hiện có trên phần đất này. Sau khi bản án có hiệu lực, bà Lượng tống đạt quyết định đến gia đình ông Thắng, buộc trong 15 ngày phải tháo dỡ toàn bộ công trình trên đất. Gia đình ông Thắng không chấp hành do bản án không đề cập số lượng cây ăn quả trên diện tích đất phải giao trả và tiếp tục khiếu nại tới cơ quan thi hành án và khiếu nại theo thủ tục giám đốc thẩm. Tuy nhiên, bà Lượng vẫn lập kế hoạch cưỡng chế toàn bộ hơn 9.100 m2 đất của gia đình ông Thắng giao cho bà Muôn. Ngay sau đó, bà Muôn thuê xe cuốc đào phá bỏ toàn bộ số cây ăn quả trong vườn, gây thiệt hại cho gia đình ông Thắng khoảng 90 triệu đồng. Ngày 25.6 bà Lượng bị cơ quan điều tra khởi tố nhưng được tại ngoài để điều tra.
3. Báo Lao động có bài TPHCM: Quãng đường 4km, tống đạt công văn 7 ngày chưa tới!. Bài báo phản ánh: Ngày 16.9, ông Nguyễn Văn Ngữ - Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự huyện Bình Chánh, TPHCM - cho biết, Văn phòng Thừa phát lại Q.Bình Tân (cơ quan thực hiện các công việc về thi hành án dân sự, tống đạt giấy tờ, lập vi bằng…) đã “quên” tống đạt công văn trả lời đơn của chi cục đến đương sự có khiếu nại.
Cụ thể, bà Nguyễn Thị Thu Hương (người bị thi hành án, ngụ D9/53 Huỳnh Văn Trí, ấp 3, xã Bình Chánh, huyện Bình Chánh) có đơn khiếu nại việc thẩm định giá khối tài sản do bà đứng tên bị chi cục này kê biên vì cho rằng việc định giá là thấp. Ngày 9.9, ông Ngữ ra công văn trả lời bà Hương, cho bà thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận được văn bản phải thuê đơn vị định giá khác, cung cấp hợp đồng thuê cho Chi cục Thi hành án.
Ông Phan Bá Lượng - cán bộ Văn phòng Thừa phát lại Q.Bình Tân - đã trực tiếp đến chi cục nhận văn bản. Tuy nhiên, từ ngày 9.9 đến nay bà Hương vẫn không nhận được văn bản này, trong khi quãng đường từ Chi cục Thi hành án huyện Bình Chánh đến nhà bà chỉ có 4km.
Mãi đến ngày 16.9, khi bà Nguyễn Thị Hường - người được thi hành án - đến chi cục khiếu nại ông Ngữ việc thi hành án chậm trễ thì ông mới kiểm tra lại hồ sơ và phát hiện Văn phòng Thừa phát lại Q.Bình Tân vẫn chưa thông báo kết quả tống đạt về chi cục.
“Đối với trường hợp này, thời hạn tống đạt và thông báo kết quả đa là 3 ngày. Chúng tôi vừa gọi điện thoại sang Văn phòng Thừa phát lại Q.Bình Tân và họ thông báo cho biết, họ vẫn chưa tống đạt đến đương sự. Việc chậm trễ kiểu này là thường xuyên và luôn ảnh hưởng đến quyền lợi của các đương sự” - ông Ngữ nói.
II- THÔNG TIN KHÁC
Báo Pháp luật Việt Nam có bài Dự thảo Luật tiếp công dân làm rõ hơn trách nhiệm người đứng đầu. Bài báo đưa tin: Dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIII sẽ khai mạc vào tháng 10 tới đây, tuy nhiên, tại phiên họp hôm qua 16/9, Dự án Luật Tiếp công dân vẫn nhận được nhiều ý kiến khác nhau của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH).
Quy mô lớn nhưng chưa rõ tính khả thi Đó là nhận xét của Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn về Dự luật. “Trụ sở tiếp dân có từ Trung ương đến cấp huyện, có cả con dấu, quy mô thì rất lớn nhưng điều cần làm rõ là tính khả thi ra sao. Trụ sở tiếp dân nếu chỉ là nhận đơn rồi hẹn ngày trả lời (chứ không có thẩm quyền giải quyết) thì liệu người dân có đến không, hay họ vẫn ra đường hô hào gây sức ép?”.
Phó Chủ tịch cũng cho rằng, Dự luật cần có quy định bảo vệ trụ sở tiếp dân, tránh lợi dụng tiếp dân để làm những việc khác. Sau nhiều tranh cãi về việc trụ sở tiếp công dân có tư cách pháp nhân hay không (có con dấu, tài khoản và bộ máy độc lập) thì tại Dự thảo mới trình ra UBTVQH, trụ sở tiếp công dân có con dấu riêng, theo Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh thì: “Tiếp dân xong 6 - 7h tối không có con dấu là bà con không về”.
Trong khi Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Nguyễn Kim Khoa còn phân vân: “Trụ sở tiếp công dân chỉ là một địa điểm không thể là một tổ chức, nên việc có con dấu là phải cân nhắc” thì Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu lại ủng hộ: “Người dân đến nộp đơn, mình nhận hoặc có thông báo cho người dân biết thì phải có con dấu để ghi nhận về mặt pháp lý”.
Để tránh việc người dân phải đi lòng vòng, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An ninh Nguyễn Kim Khoa đề nghị quy định rõ trong Luật về việc trụ sở tiếp công dân các cấp, đồng thời là nơi trả lời về kết qủa giải quyết khiếu nại, kiến nghị của công dân. Ông nhấn mạnh: “Trụ sở tiếp dân các cấp không phải là nơi giải quyết được khiếu nại, kiến nghị của công dân, nhưng phải là đầu mối trả lời cho nhân dân; phải có trách nhiệm đôn đốc các cơ quan giải quyết đúng thời hạn để người dân chỉ việc đến đó nhận câu trả lời ”.
Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cũng đề nghị các trụ sở tiếp dân cần phải có sự kết nối, chia sẻ, phối hợp trong xử lý đơn thư, tránh trường hợp trùng lắp do công dân kiến nghị đồng thời đến nhiều người, nhiều cơ quan khác nhau. “Theo Dự luật hiện nay thì vẫn mạnh ai nấy làm”, bà Mai nói.
Phải quy định nếu “tránh” người dân, xử lý ra sao Báo cáo do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý trình bày cho biết, nhiều ý kiến của Đại biểu Quốc hội yêu cầu quy định rõ trách nhiệm tiếp công dân của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị; cần phân biệt giữa trách nhiệm của người đứng đầu với trách nhiệm của cơ quan, tổ chức trong việc tiếp công dân.
Tiếp thu ý kiến trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉnh lý Dự thảo Luật theo hướng tiếp công dân là trách nhiệm thường xuyên của các cơ quan, tổ chức; trong đó đề cao trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, tổ chức trong việc chỉ đạo, tổ chức và quản lý hoạt động tiếp công dân của cơ quan, tổ chức, đồng thời trực tiếp thực hiện việc tiếp công dân trong những trường hợp do Luật quy định (gắn với trách nhiệm giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy định của Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo).
Dự thảo luật cũng có sự phân biệt giữa trách nhiệm của các cơ quan hoạt động theo nguyên tắc hành chính với các cơ quan hoạt động theo nguyên tắc tập thể; quy định thống nhất thời gian tiếp định kỳ của người đứng đầu các Bộ, ngành, địa phương phù hợp với thực tiễn và quy định hiện hành của Luật Khiếu nại.
Tuy nhiên, theo Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc thì quy định về trách nhiệm của người đứng đầu là hết sức quan trọng: “Tiếp dân mà chỉ cử cán bộ thì chỉ tiếp cho xong thôi. Vì thế, phải quy định nếu người đứng đầu không tiếp người dân, “tránh” người dân mà cử người khác tiếp thì trách nhiệm ra sao, xử lý thế nào. Cái này Luật chưa quy định rõ”.
Dự thảo Luật Tiếp công dân gồm 9 chương, 38 điều (rút 1 chương, 23 điều so với Dự luật đã trình tại Kỳ họp thứ 5) dự kiến sẽ thông qua tại Kỳ họp thứ 6 tới.