I- THÔNG TIN NỔI BẬT
Báo Nhân dân điện tử đưa tin Hội nghị lần thứ sáu Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam khóa VII. Ngày 5-9, tại Hà Nội, Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam (khóa VII) tổ chức Hội nghị lần thứ sáu, nhằm hiệp thương cử Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam khóa VII và thông qua nhiệm vụ trọng tâm công tác Mặt trận đến hết năm 2013 và đầu năm 2014.
Dự Hội nghị, có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Trương Tấn Sang, Chủ tịch nước; Nguyễn Thiện Nhân, Phó Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Hà Thị Khiết, Bí thư T.Ư Ðảng, Trưởng ban Dân vận T.Ư; Huỳnh Ðảm, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; Vũ Trọng Kim, Ủy viên T.Ư Ðảng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam; đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành T.Ư.
Phát biểu ý kiến tại Hội nghị, đồng chí Huỳnh Ðảm gửi lời cảm ơn tới Ðảng, Nhà nước, các cơ quan, đơn vị và các tầng lớp nhân dân đã tạo điều kiện để đồng chí hoàn thành tốt nhiệm vụ trong suốt quá trình công tác, đồng thời gửi lời chúc mừng đến đồng chí Nguyễn Thiện Nhân được Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam cử giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam.
Với tinh thần trách nhiệm trước nhiệm vụ được giao, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân phát biểu ý kiến bày tỏ cảm ơn Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam đã tín nhiệm cử giữ chức vụ Chủ tịch; đồng thời khẳng định, nguyện đem hết sức mình cùng các vị trong Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam góp phần thiết thực vào sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân và phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam trong giai đoạn mới. Trước mắt, là triển khai có hiệu quả trọng tâm công tác mặt trận từ nay đến cuối năm 2013 và đầu năm 2014, thực hiện tốt chương trình phối hợp hành động của Hội nghị Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam lần thứ 5 đã đề ra. Tiếp tục triển khai công tác chuẩn bị và tổ chức tốt Ðại hội MTTQ Việt Nam các cấp, tiến tới Ðại hội đại biểu toàn quốc MTTQ Việt Nam lần thứ VIII (nhiệm kỳ 2014-2019) theo tinh thần Chỉ thị 25-CT/TW ngày 20-5-2013 của Ban Bí thư T.Ư Ðảng. Ðồng chí Nguyễn Thiện Nhân mong muốn, tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Ðảng, Nhà nước, sự ủng hộ, nhất trí đồng lòng của các ban, ngành, các tầng lớp nhân dân, nhằm tích cực đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động của Mặt trận trong thời gian tới.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Các báo Điện tử Chính phủ, Nhân dân, VTV Online, Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh, Công thương, An ninh Thủ đô, Tiền phong, Người Lao động, Thanh niên... đưa tin về Bộ trưởng Bộ Tư pháp giải trình về hoạt động công chứng, chứng thực: Sáng 5/9, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội tổ chức phiên giải trình về “Hoạt động công chứng, chứng thức: Thực trạng và giải pháp”. Nhiều vấn đề liên quan được đại biểu mổ xẻ, chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp.
Báo cáo giải trình về tình hình quản lý nhà nước đối với hoạt động công chứng, chứng thực với trọng tâm là hoạt động công chứng từ ngày 1-7-2007 đến nay, Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết: Cả nước hiện có 704 tổ chức hành nghề công chứng với 564 văn phòng công chứng và 1.327 công chứng viên, đã công chứng được khoảng bảy triệu việc, tổng số phí công chứng thu được gần 2.600 tỷ đồng; trong đó, nộp thuế và nộp ngân sách nhà nước gần 1.000 tỷ đồng. Sau sáu năm phát triển hoạt động công chứng theo hướng xã hội hóa và chuyên nghiệp hóa, đã bảo đảm tính an toàn và tạo môi trường pháp lý thuận lợi, tin cậy cho hoạt động đầu tư kinh doanh, thương mại; giảm thiểu tranh chấp dân sự, khiếu kiện; đồng thời giúp người dân được hưởng dịch vụ công chứng thuận lợi, nhanh chóng.
Tuy nhiên, hoạt động công chứng còn bộc lộ một số hạn chế cần điều chỉnh, khắc phục; nhất là hiện tượng vi phạm đạo đức nghề nghiệp và sự yếu kém về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng hành nghề của một số công chứng viên. Một bộ phận tổ chức hành nghề công chứng hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân (văn phòng công chứng do một công chứng viên thành lập) còn thiếu tính ổn định, bền vững.
Ðối với hoạt động chứng thực, một số UBND cấp huyện, cấp xã chưa đáp ứng yêu cầu chứng thực của người dân, còn hiện tượng quá tải tại một số nơi. Bên cạnh đó, việc chuyển giao thẩm quyền chứng thực hợp đồng, giao dịch về bất động sản từ UBND cấp xã sang tổ chức hành nghề công chứng theo quy định, bước đầu còn lúng túng trong nhận thức và tổ chức thực hiện. Một số địa phương chưa làm tốt công tác tuyên truyền, chưa đánh giá đúng điều kiện và khả năng chuyển giao, dẫn đến những quyết định chuyển giao không phù hợp, phải điều chỉnh lại...
Tại phiên giải trình, các đại biểu tập trung trao đổi sâu và đề xuất các giải pháp nâng cao vai trò, hiệu quả quản lý nhà nước đối với hoạt động công chứng; nhất là quy định chặt chẽ trong việc bổ nhiệm, chế độ đào tạo nâng cao trình độ công chứng viên; trách nhiệm bồi thường trong hoạt động công chứng; việc thực hiện thẩm quyền của tổ chức hành nghề công chứng và UBND cấp huyện, cấp xã.
Theo Bộ Tư pháp, sau 6 năm thi hành Luật Công chứng, các tổ chức hành nghề công chứng đã công chứng được khoảng 7 triệu việc, tổng số phí công chứng thu được gần 2.600 tỷ đồng, tổng số thù lao công chứng thu được gần 180 tỷ đồng, tổng số tiền nộp ngân sách và thuế gần 1.000 tỷ đồng.
Tại phiên giải trình, các đại biểu đánh giá cao những kết quả tích cực của hoạt động công chứng, chứng thực từ năm 2007 đến nay trong việc giải quyết công việc cho nhân dân, nhất là đã hạn chế và giải quyết gần như triệt để việc chen chúc, ùn ứ, quá tải, “cò” công chức tại các Phòng Công chứng Nhà nước trước đây. Tuy nhiên, quá trình hoạt động cũng xuất hiện nhiều vấn đề cần sớm được chấn chỉnh.
Các đại biểu đề nghị cơ quan chức năng làm rõ tình trạng phát triển của các tổ chức hành nghề công chứng có dấu hiệu “nóng” ở một số thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng cũng như có hay không tình trạng đào tạo, cấp thẻ “Công chứng viên” (CCV) dễ dàng trong khi đây là việc đòi hỏi có trình độ cao, đào tạo bài bản, nhất là đến 80% số sai phạm của các Văn phòng Công chứng là do những người được miễn đào tạo.
Giải trình vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết việc xã hội hoá hoạt động công chứng từ 2007 đến nay mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn bất cập, đó là tư duy quản lý chưa theo kịp, chưa lường hết những phát sinh trong quá trình xã hội hoá (như các tổ chức hành nghề công chứng phải hoạt động theo Luật Doanh nghiệp, không khống chế việc thành lập bao nhiêu doanh nghiệp công chứng…) nên có việc lúng túng lúc ban đầu. Từ thực tế đó, Bộ Tư pháp nhận thấy các tổ chức hành nghề công chứng phải phát triển một cách bền vững như một sản nghiệp lâu dài vì trách nhiệm của CCV là suốt đời với việc công chứng di chúc hay hợp đồng mà họ đã thực hiện với khách hàng. Để khắc phục thực trạng 1 Văn phòng công chứng chỉ có 1 CCV, Bộ Tư pháp đang cùng các địa phương khắc phục bằng cách sáp nhập, hợp nhất các Văn phòng Công chứng có từ 2 CCV trở lên.
Hiện nay Bộ Tư pháp đã ban hành kế hoạch thực hiện Quy hoạch của Thủ tướng về hoạt động công chứng để sắp xếp lại các Văn phòng Công chứng như sáp nhập lại, chuyển đổi sang địa bàn khác để không có tình trạng nơi quá nhiều, nơi quá ít Văn phòng Công chứng.
Về tiêu chuẩn của CCV, Bộ Tư pháp đang chuẩn bị xây dựng tiêu chuẩn đầu vào của các CCV theo chuẩn để hạn chế sai phạm của các CCV. Thế giới ngạc nhiên trước những sai phạm như hiện nay của CCV ở nước ta vì theo họ đã làm nghề CCV ở các nước được thực hiện nghiêm túc, bài bản từ đào tạo để thực hiện việc công chứng cho nhân dân.
Về hoạt động phiên dịch văn bản để công chứng và chứng thực, Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho rằng đối với các phiên dịch viên và công ty dịch thuật, cần phải nâng cao chất lượng, không để thực trạng cứ dịch rồi đến các phòng tư pháp để chứng thực. Trong khi đó, cơ quan nhà nước lại không quản lý được công ty dịch thuật và phiên dịch viên. Nếu những giấy tờ phiên dịch này trở thành chứng cứ của thủ tục tố tụng thì hậu quả khôn lường nếu sai sót.
Về nội dung và sự khác nhau giữa công chứng và chứng thực, Bộ trưởng Hà Hùng Cường cho biết hoạt động công chứng là việc công chứng nội dung, thừa nhận các loại hợp đồng, di chúc là hợp pháp trong các hoạt động tố tụng và trở thành chứng cứ khi tranh chấp. Việc công chứng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân khi tiến hành các giao dịch kinh tế, sẽ phòng ngừa, ngăn chặn các tranh chấp có thể xảy ra, vì thế nên phí giao dịch có thể cao hơn so với hoạt động chứng thực (là thủ tục hình thức được chứng thực ở cấp phường xã hiện nay).
Nhằm bảo đảm an toàn cho khách hàng thực hiện công chứng, các Văn phòng Công chứng phải mua bảo hiểm để bồi thường cho khách hàng. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có 74% Văn phòng mua bảo hiểm (425/564 Văn phòng Công chứng, riêng TP. Hồ Chí Minh các Văn phòng Công chứng mua bảo hiểm 100%).
Bộ trưởng Hà Hùng Cường cam kết sẽ đôn đốc chỉ đạo thực hiện nghiêm túc việc các Văn phòng Công chứng mua bảo hiểm để thực hiện trách nhiệm dân sự trong việc bồi thường cho khách hàng của mình, nếu làm sai. Hiện nay, Bộ Tư pháp đang yêu cầu các tỉnh thực hiện thanh tra hoạt động của các Văn phòng công chứng, báo cáo Bộ trong tháng 9/2013 để chấn chỉnh và giúp cho công tác quản lý nhà nước được tốt hơn. Đồng thời, cũng xử lý nghiêm túc những sai phạm của các Văn phòng Công chứng hiện nay.
2. Báo Người đưa tin có bài Đắng lòng hôn nhân cận huyết nơi nghèo khó nhất Việt Nam. Bài báo phản ánh: Bản Rào Tre, xã Hương Liên, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) được biết đến là một bản làng khó khăn bậc nhất Việt Nam, nơi có tộc người Chứt sinh sống. Họ thường sống tại một địa điểm trong những túp lều lợp bằng lá cây khoảng vài ngày, khi lá chuyển sang màu vàng thì bỏ đi nơi khác. Gần đây, mặc dù người Chứt đã dần xóa bỏ được cảnh sống hoang dã, phụ thuộc vào tự nhiên, nhưng những câu chuyện buồn về quan hệ hôn nhân cận huyết thống vẫn còn là một dấu lặng buồn cho dân bản cũng như chính quyền địa phương.
Bản Rào Tre ở xã Hương Liên, huyện Hương Khê dường như là địa danh duy nhất ở Việt Nam có 100% người dân tộc thiểu số sinh sống. Hiện nay, toàn bản có 34 hộ, với 135 nhân khẩu với trình độ văn hóa rất thấp, nạn mù chữ hoành hành, cuộc sống gặp nhiều khó khăn khi người Chứt chưa quen với hình thức định canh định cư. Từ xưa đến nay, người dân tộc Chứt chỉ biết sống quanh quẩn trong ngôi làng của mình qua nhiều thế hệ nên việc duy trì nòi giống của họ cũng không giống ai. Dù đã mất rất nhiều thời gian để tìm phương pháp giải quyết nhưng chính quyền địa phương nơi đây dường như ngày càng bất lực với quan hệ hôn nhân cận huyết thống của đồng bào người Chứt. Hằng năm, tiệc cưới của những người thân cận vẫn thường xuyên diễn ra trong cái vòng luẩn quẩn đáng buồn ấy.
Mặc dù hậu quả của hôn nhân cận huyết thống là rất nghiêm trọng nhưng cho đến nay huyện Hương Khê vẫn chưa tìm ra phương pháp giải quyết dứt điểm. Mấy năm gần đây, chính quyền địa phương đã cho đồng bào Chứt bản Rào Tre (Hà Tĩnh) giao lưu với người Chứt ở Minh Hóa (Quảng Bình). Tuy nhiên đây cũng là một vấn đề không đơn giản, người Chứt (Quảng Bình) xưa nay vẫn còn đang tồn tại quan niệm “trai làng giữ gái làng” nên việc tiếp cận và xa hơn là xây dựng các mối quan hệ nam nữ không phải chuyện một sớm một chiều.
Những năm gần đây, đồng bào dân tộc Chứt ở bản Rào Tre đã có những bước chuyển quan trọng trong nhận thức về việc thay đổi tập tục sinh hoạt của mình như từ bỏ cuộc sống du canh du cư, từ hang đá để trở về với cuộc sống định canh định cư trong những ngôi nhà vững chãi. Hệ thống điện, đường, trường trạm được đầu tư xây dựng nhiều nơi để phục vụ cuộc sống văn minh hơn cho bà con dân bản. Tuy nhiên, quan hệ hôn nhân cận huyết thống vẫn là một trăn trở rất lớn cho tương lai của tộc người thiểu số bậc nhất Việt Nam.
III- THÔNG TIN KHÁC
Báo Người Lao động có bài Ba bộ đồng tình... phạt xe không chính chủ!. Bài báo phản ánh: Ba bộ: Giao thông Vận tải, Công an, Tư pháp đã thống nhất kiến nghị Chính phủ quy định xử phạt hành vi không chuyển quyền sở hữu phương tiện theo quy định.
Theo văn bản hỏa tốc (số 9176) do Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Hồng Trường ký gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT, Bộ Công an và Bộ Tư pháp đã tìm được “tiếng nói chung” trong việc quy định xử phạt đối với hành vi không chuyển quyền sở hữu phương tiện giao thông theo quy định (xe không chính chủ).
Trong cuộc họp diễn ra ngày 30-8 vừa qua, cả 3 bộ đều đề nghị cần mô tả rõ hơn để xác định hành vi và đối tượng vi phạm, đồng thời giảm mức tiền phạt theo hướng quy định mức phạt với các cá nhân bằng mức phạt cũ đã được quy định tại Nghị định 34.
Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ quy định xử phạt tiền từ 100.000-200.000 đồng đối với cá nhân là chủ xe mô tô, gắn máy và các loại xe tương tự mô tô (gọi tắt là xe máy) và từ 200.000-400.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe máy “không làm thủ tục đăng ký sang tên xe theo quy định khi mua, được cho, được tặng, được thừa kế tài sản là xe máy”. Ngoài ra, phạt tiền từ 1-2 triệu đồng đối với cá nhân là chủ ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng và các loại xe tương tự ô tô (gọi tắt là xe ô tô) và phạt từ 2-4 triệu đồng đối với tổ chức là chủ xe ô tô “không làm thủ tục đăng ký sang tên xe theo quy định khi mua, được cho, tặng, thừa kế tài sản là xe ô tô”.
Tuy nhiên, Bộ GTVT cho rằng việc xác minh để phát hiện hành vi vi phạm quy định này chỉ được thực hiện thông qua công tác điều tra, giải quyết các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng trở lên và qua công tác đăng ký xe. Việc giới hạn các trường hợp kiểm tra, xử phạt đối với hành vi vi phạm này nhằm hạn chế tối đa khả năng lạm dụng, gây phiền hà cho người dân khi tham gia giao thông. Lộ trình áp dụng thực hiện việc xử phạt bắt đầu từ ngày 1-1-2015 đối với ô tô và từ ngày 1-1-2017 đối với xe máy.
Để bảo đảm thực hiện các kiến nghị trên, Bộ GTVT cho rằng cần quy định rõ một số nội dung để đáp ứng các yêu cầu quản lý cũng như tạo thuận lợi cho người dân trong quá trình sang tên, đổi chủ phương tiện. Theo đó, cần quy định rõ đối tượng có trách nhiệm phải làm thủ tục đăng ký sang tên, di chuyển xe khi phương tiện được mua, bán, cho, tặng, thừa kế và đơn giản hóa thủ tục nộp lệ phí trước bạ xe.
Để làm được điều này, Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Công an khẩn trương sửa đổi Thông tư 36/2010 và Thông tư 12/2013 sửa đổi, bổ sung Thông tư 36 về đăng ký xe, trước khi nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ (thay thế Nghị định 34 và Nghị định 71) có hiệu lực. Trong thông tư mới cần quy định rõ đối tượng có trách nhiệm phải làm thủ tục đăng ký sang tên xe khi phương tiện được mua, bán, cho, tặng, thừa kế… là cá nhân, tổ chức mua, được cho, tặng, thừa kế tài sản là phương tiện cơ giới đường bộ.
Đại tá Trần Thế Quân, Vụ phó Vụ Pháp chế Bộ Công an, cho biết Thông tư 12 đã tạo điều kiện rất lớn cho người dân đang sử dụng phương tiện được mua bán lòng vòng qua nhiều đời chủ hoặc thiếu giấy tờ được “chính chủ” phương tiện với thời gian áp dụng kéo dài hết năm 2014. Trong văn bản 9176, Bộ GTVT cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung quy định về nộp lệ phí trước bạ xe để tạo thuận lợi hơn cho người dân khi làm thủ tục đăng ký sang tên, di chuyển xe, đặc biệt trong trường hợp phương tiện đã chuyển nhượng qua nhiều người mà không có đủ chứng từ chuyển nhượng.