I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Hết hiện tượng “khoán trắng“ cho Tư pháp ở các Bộ, địa phương. Bài báo đưa tin: Hội nghị sơ kết công tác tư pháp 8 tháng đầu năm 2013 được Bộ Tư pháp tổ chức hôm qua (1/8) theo hình thức trực tuyến tại 9 điểm cầu, với sự tham dự của đại diện các cơ quan, ban, ngành, tổ chức TƯ và địa phương, cùng các Sở Tư pháp và Cục thi hành án dân sự cả nước.
Cơ bản nhất trí với báo cáo kết quả công tác 8 tháng đầu năm và nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp công tác chủ yếu đến hết năm 2013, đại diện các UBND tỉnh, Sở Tư pháp, Sở Nội vụ… đã có nhiều ý kiến vào các nội dung trọng tâm của Hội nghị. Thủ trưởng một số đơn vị thuộc Bộ đã giải đáp những thắc mắc của các địa phương trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của công tác tư pháp.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường nhấn mạnh: “Trong năm 2013, ngành đã triển khai nhiệm vụ trong bối cảnh nhiều thuận lợi, công việc được xác định rõ hơn dù còn vẫn không ít khó khăn, thách thức, trong đó có “khoảng cách” giữa chức năng nhiệm vụ và tổ chức bộ máy (biên chế ở địa phương, Bộ và cả các tổ chức pháp chế).
Từ nay đến cuối năm, lãnh đạo Bộ Tư pháp yêu cầu phải có giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện các nhiệm vụ, nhất là “câu chuyện “nợ” VB của pháp chế các Bộ” cùng với việc triển khai những nhiệm vụ mới quan trọng khác như: Triển khai Luật Xử lý vi phạm hành chính, thí điểm kiểm soát tập trung việc ban hành các thông tư, thông tư liên tịch có liên quan đến quyền của cá nhân, tổ chức (đã trình Chính phủ và dự kiến thông qua tại phiên họp chuyên đề sắp tới).
Trước mắt là các thông tư, thông tư liên tịch liên quan đến thi hành Luật Xử lý vi phạm hành chính, rồi mở rộng sang các lĩnh vực thuế, phí, lệ phí, đất đai…
Bộ trưởng cũng yêu cầu các đơn vị thuộc Bộ và Tư pháp các địa phương triển khai tốt Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Hòa giải ở cơ sở, “tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương để giải quyết những vướng mắc trong công tác tư pháp địa phương vì “công tác tư pháp là công tác của các Bộ trưởng, trưởng ngành và chính quyền địa phương”.
2. Báo Nhân dân điện tử có bài Hoạt động công chứng còn nhiều bất cập. Bài báo đưa tin: Không thể phủ nhận rằng, sau hơn năm năm thực hiện xã hội hóa hoạt động công chứng theo Luật Công chứng, với sự ra đời của hàng trăm tổ chức hành nghề công chứng, đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, bảo đảm tính pháp lý cho các quan hệ dân sự, giảm bớt đi tình trạng cửa quyền, gây khó khăn của các phòng công chứng như trước đây.
Tuy nhiên, hiện nay hoạt động công chứng vẫn còn nhiều bất cập, xuất hiện nhiều lỗ hổng mà không ai khác chính người dân phải gánh chịu hậu quả.
Hiện nay, khi đi công chứng, người dân ngoài trả phí công chứng còn phải trả tiền thù lao công chứng. Theo quy định tại Ðiều 57, Luật Công chứng, thù lao công chứng do người yêu cầu công chứng và tổ chức hành nghề công chứng thỏa thuận. Do đó, việc thu thù lao công chứng mỗi nơi một khác. Ðơn cử như, cùng là công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhu cầu công chứng tại nhà, Văn phòng công chứng Ðại Việt (địa chỉ: số 335 phố Kim Mã, Ba Ðình, Hà Nội) đưa ra mức phí là 800 nghìn đồng, trong khi Văn phòng công chứng Hồng Hà (địa chỉ: 11 Huỳnh Thúc Kháng, Ðống Ða, Hà Nội) có mức phí là 1,4 triệu đồng (bao gồm: phí công chứng tại nhà 650 nghìn đồng, phí công chứng ngoài giờ 350 nghìn đồng; phí soạn thảo, đánh máy hồ sơ 400 nghìn đồng).
Việc cho phép thu phí dịch vụ theo thỏa thuận như kể trên đã dẫn tới tình trạng "loạn phí" trong hoạt động công chứng, nơi thì thu quá cao, nơi lại thu rất thấp. Ðây chính là "lỗ hổng" pháp lý, tạo kẽ hở cho việc cạnh tranh không lành mạnh giữa các tổ chức hành nghề công chứng, làm méo mó, thiếu đi sự minh bạch trong hoạt động này.
Việc ra đời khá ồ ạt các văn phòng công chứng, công chứng viên không được sàng lọc kỹ, cho nên có nhiều công chứng viên trình độ chuyên môn, nghiệp vụ yếu kém. Do trình độ nghiệp vụ non kém, cộng với sự dễ dãi trong thẩm định hồ sơ dẫn tới tình trạng công chứng ẩu, công chứng sai, bản công chứng bị cơ quan chức năng phủ nhận. Thậm chí, nhiều công chứng viên, văn phòng công chứng còn cố tình "lách luật", gây ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng. Cuối cùng, thiệt thòi vẫn là người dân, vừa phải trả phí cao, vừa không được bảo vệ pháp lý cho các giao dịch dân sự.
Ðề nghị ngành tư pháp sớm có quy định thống nhất về mức thu thù lao công chứng và các chi phí khác để khắc phục tình trạng mỗi nơi thu một kiểu. Ðồng thời, các cơ quan chức năng cần tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động của các tổ chức hành nghề công chứng, kịp thời xử lý những sai phạm của tổ chức và công chứng viên.
3. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Hà Nội đề xuất liên thông thủ tục nhà đất “3 trong 1”. Bài báo phản ánh: Ngày 1-8, Sở Tư pháp TP Hà Nội đã tổ chức tọa đàm lấy ý kiến về mô hình liên thông các thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực đất đai, nhà ở: công chứng - thuế - đăng ký quyền sử dụng đất.
Theo quy trình hiện tại, cá nhân, tổ chức khi làm thủ tục nhà đất phải đi lại nhiều lần, nộp ba bộ hồ sơ (có thành phần gần giống nhau) gây tốn kém chi phí. Chưa kể, việc “cắt khúc” giữa công chứng và đăng ký quyền sử dụng đất còn dẫn đến tình trạng hợp đồng giao dịch đã công chứng nhưng chưa đăng ký tại Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất sẽ gây khó khăn trong cập nhật, quản lý tình trạng biến động đất đai; tạo kẽ hở cho kẻ xấu lợi dụng để lừa đảo mua bán tài sản nhiều lần, làm giả giấy tờ nhà đất… Sáng kiến liên thông thủ tục hành chính nhà đất sẽ khắc phục tình trạng kể trên. Người dân chỉ cần đến nộp hồ sơ và nhận kết quả tại tổ chức hành nghề công chứng. Việc làm thủ tục thuế và đăng ký quyền sử dụng đất sẽ do tổ chức hành nghề công chứng thực hiện.
4. Báo Tầm nhìn có bài Thành phố Bắc Ninh phát triển mô hình câu lạc bộ “Nông dân với pháp luật”. Bài báo phản ánh: Bà Nguyễn Thị Ngọc Hoa, Phó Chủ tịch Hội Nông dân (HND) thành phố Bắc Ninh cho biết: “Từ năm 2010, thành phố đã thành lập điểm 2 CLB “Nông dân với pháp luật” tại Khắc Niệm và Võ Cường.
Từ các mô hình điểm này, HND thành phố sơ kết, rút kinh nghiệm và triển khai nhân rộng ra các địa phương khác. CLB “Nông dân với pháp luật”, tác động tích cực đến đời sống của cộng đồng dân cư, giúp cán bộ, hội viên nông dân nâng cao nhận thức, chấp hành tốt pháp luật trong cuộc sống”.
Ngay từ khi thành lập, các CLB đã xây dựng tủ sách pháp luật với gần 1000 đầu sách, thường xuyên cập nhật các văn bản, Luật mới tạo điều kiện cho cán bộ, hội viên, nông dân học tập, tìm hiểu. Các cấp hội đã xây dựng mạng lưới cộng tác viên là những hội viên nòng cốt tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho hội viên nông dân.
Sau 3 năm đi vào hoạt động, mô hình CLB “Nông dân với pháp luật” đã huy động được sự quan tâm, phát huy tích cực sự phối kết hợp của các cấp, các ngành, đoàn thể trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, nâng cao dân trí. Các hoạt động của CLB góp phần không nhỏ trong việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đặc biệt là phong trào đấu tranh phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, giữ gìn an ninh, trật tự và an toàn xã hội. Mong rằng mô hình CLB “Nông dân với pháp luật” sẽ được các cấp, ngành quan tâm tạo điều kiện phát triển, xứng đáng là chỗ dựa tin cậy của bà con nông dân.
II- THÔNG TIN KHÁC
Báo Nhân dân điện tử có bài Công khai, dân chủ trong xét đặc xá. Bài báo phản ánh: Dịp Quốc khánh 2-9 năm nay, Chủ tịch nước tiếp tục ban hành lệnh đặc xá quy định rõ các trường hợp không được đặc xá, như bản án hoặc quyết định của Tòa án đối với người đó đang có kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm; đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội khác; phạm tội rất nghiêm trọng... trong đó nhấn mạnh, những đối tượng trước đó đã được đặc xá nay tái phạm sẽ không được xét đặc xá. Ðiều này cho thấy chính sách đặc xá của Ðảng và Nhà nước ta cực kỳ nhân đạo với những kẻ phạm tội đã biết ăn năn hối cải, nhưng nghiêm khắc với những kẻ cố tình "ngựa quen đường cũ" tái phạm tội.
Hiện các địa phương đã tiến hành xong công tác điều tra, khảo sát, có gần 300 nghìn người được khảo sát trên tổng số hơn 400 nghìn người chấp hành xong án phạt tù. Vấn đề đặt ra là, để chính sách đặc xá thể hiện được tính nhân đạo, khoan hồng của Ðảng và Nhà nước ta, các cơ quan chức năng cần tích cực triển khai công tác, bảo đảm thời gian để người được đặc xá trở về gia đình đúng dịp Tết Ðộc lập của cả dân tộc ta.