I- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Sài Gòn giải phóng Online có bài Kiến nghị về bán đấu giá tài sản thuộc sở hữu nhà nước. Bài báo phản ánh: Ngày 5-2, UBND TPHCM đã kiến nghị Bộ Tài chính báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa đổi, bổ sung Nghị định 17/2010/NĐ-CP về bán đấu giá tài sản thuộc sở hữu nhà nước.
Các cơ quan sẽ ra quyết định tịch thu giao cho Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản để bán đấu giá hoặc giao cho Sở Tài chính tỉnh, TP để thuê các tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp thực hiện; báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép Hội đồng bán đấu giá tài sản cấp quận huyện tại TPHCM được điều hành cuộc bán đấu giá đối với tài sản tịch thu sung quỹ nhà nước của cấp quận, huyện ra quyết định tịch thu.
Ngoài ra, UBND TP cũng kiến nghị Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng bổ sung, sửa đổi khoản 1, Điều 49 NĐ 17/2010/NĐ-CP theo hướng: “Trong trường hợp bán đấu giá tài sản không thành thì việc xử lý tài sản bán đấu giá được thực hiện theo quy định của pháp luật hoặc theo thỏa thuận giữa người có tài sản bán đấu giá và tổ chức bán đấu giá tài sản. Đối với tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính sau khi tiến hành bán đấu giá tài sản không thành, thì tổ chức bán đấu giá tài sản đề nghị cơ quan có thẩm quyền ra quyết định tịch thu và cơ quan tài chính phối hợp định lại giá khởi điểm để đưa ra tái bán đấu giá”.
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Nên giảm độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự?. Bài báo phản ánh: Với tinh thần nhân đạo, nhân văn sâu sắc, Bộ luật hình sự 1999 đã dành hẳn một chương riêng quy định về việc xử lý người chưa thành niên phạm tội. Tuy nhiên, trước thực trạng người chưa thành niên phạm tội gia tăng và diễn biến phức tạp như hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng cần phải hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự và tăng mức hình phạt để trừng trị tội phạm, nâng cao tác dụng giáo dục phòng ngừa.
Theo quy định của Bộ luật Hình sự hiện hành thì nếu trẻ dưới 14 tuổi phạm vào một tội đặc biệt nghiêm trọng sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự mà chỉ phải đi học tập cải tạo tại các trường giáo dưỡng. Trẻ từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng, với mức án cao nhất có thể áp dụng là 12 năm tù. Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phải chịu trách nhiệm về mọi tội phạm, nhưng mức án cao nhất có thể áp dụng là 18 năm tù.
Chính vì được hưởng chính sách nhân đạo, khoan hồng như trên mà nhiều sát thủ máu lạnh đặc biệt dã man, tàn bạo như Lê Ngọc Chung (15 tuổi, quê Thanh Oai, Hà Nội) dù sát hại 03 người nhưng khi phạm tội mới 15 tuổi nên chỉ bị tuyên án 12 năm tù; hoặc sát thủ Lê Văn Luyện sát hại 3 người nhưng vì khi phạm tội dưới 18 tuổi nên chỉ phải lãnh mức án “kịch khung” là 18 năm tù.
Phía sau các bản án đã tuyên, dư luận cho rằng hình phạt dành cho các bị cáo lad sát thủ máu lạnh, thực hiện hành vi tàn ác, dã man giết người hàng loạt như trên là chưa tương xứng với tính chất và mức độ phạm tội; chưa đủ sức trừng trị tội phạm cũng như giáo dục, phòng ngừa chung. Và đó cũng là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng tội phạm ngày càng trẻ hóa, ngày càng gia tăng cả về số vụ lẫn tính chất nghiêm trọng.
Trước thực trạng trên, nhiều ý kiến băn khoăn nên chăng phải hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự, đồng thời tăng mức hình phạt để trừng trị tội phạm và nâng cao tác dụng răn đe phòng ngừa? TS Khuất Văn Nga (nguyên Phó Viện trưởng VKSNDTC) cho rằng, cần thiết phải cân nhắc, xem xét để sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự sắp tới theo hướng nên giảm độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự của người chưa thành niên phạm tội. Hoặc xử lý nghiêm khắc hơn đối với những trường hợp trẻ vị thành niên phạm tội đặc biệt nghiêm trọng để nâng cao tác dụng trừng phạt, răn đe. Chẳng hạn, những trường hợp sát thủ giết người hàng loạt, phạm liên tiếp nhiều tội thì cần phải “đặc cách” áp dụng hình phạt nghiêm minh hơn.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, đại đa số các quan điểm cho rằng, chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước ta trong việc xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội là nhân đạo, ngoài trừng trị tội phạm thì mục đích chủ yếu của chính sách hình sự này là cảm hóa giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội.
Bởi vậy, Thẩm phán Vũ Xuân Long (TAND quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho rằng, nhà trường, gia đình và xã hội phải tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến mọi người dân nói chung và trẻ em nói riêng.
Đồng quan điểm trên, Thượng tá Vũ Quốc Thắng (Tổng cục cảnh sát, Bộ Công an) cho rằng, nguyên nhân của tình trạng tội phạm ngày càng trẻ hóa trong thời gian gần đây, phần lớn là do cách giáo dục của gia đình và nhà trường chưa đến nơi đến chốn. Các gia đình, đoàn thể, cấp chính quyền cần quan tâm hơn nữa đến việc giáo dục nhân cách, pháp luật cho con em mình. Hiểu biết pháp luật để chấp hành đúng, đó mới là biện pháp hữu hiệu nhất để trẻ tự bảo vệ mình, điều chỉnh hành vi của mình đi đúng quỹ đạo.
3. Báo điện tử Kiến thức có bài Phạt chế giễu sinh con một bề: căn cứ nào?. Bài báo phản ánh: Trong một nghiên cứu của Tổng cục dân số - Kế hoạch hóa gia đình về các yếu tố liên quan đến quyết định sinh con thứ 3 của các cặp vợ chồng được tổ chức mới đây nhất cho thấy, 36.2% người sinh con một bề thường bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
Để giảm thiểu vấn đề trên, điều 96, mục 5 dự thảo nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế đưa ra biện pháp: “Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000-1.000.000 đồng đối với hành vi có lời nói hoặc hành động xúc phạm danh dự, nhân phẩm người sử dụng biện pháp tránh thai, người sinh toàn con trai hoặc sinh toàn con gái”.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng quy định phạt tiền như vậy không khả thi khi áp dụng vào thực tế đời sống.
Luật sư Trần Đình Triển, Trưởng văn phòng luật sư Vì Dân cũng cho rằng, quy định về xử phạt hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm người sinh con một bề khó khả thi, thậm chí không thể thực hiện khi áp dụng vào cuộc sống.
Ông Triển phân tích: "Xem xét cả hai khía cạnh trong quan hệ sinh con cái, về luật pháp nam nữ luôn bình đẳng, trai cũng như gái. Mỗi cặp vợ chồng nên có từ một đến hai con, dù đó là con trai hay con gái. Trên thực tế, suốt thời gian dài, truyền thống dân tộc vẫn coi trọng nam giới hơn để nối dõi tông đường. Quan niệm người Việt Nam không ít người vẫn cho rằng, con trai là vốn quý, nên tình trạng trọng nam khinh nữ vẫn xảy ra.
Không chỉ có quan niệm trong gia đình, ngay trong hộ khẩu, hộ tịch, giấy khai sinh, con trai vẫn mang họ bố, trường hợp con cái mang họ mẹ rất hiếm, chỉ rơi vào gia đình có mẹ mà không có bố. Vì thế, vấn đề phân biệt nam nữ bắt đầu ngay trong giấy khai sinh. Muốn thay đổi quan niệm trọng nam khinh nữ, đảm bảo nam nữ bình đẳng cần thay đổi ngay trong giấy khai sinh, hộ khẩu".
Theo ông Triển, quy định xử phạt người có hành vi chế giễu người sinh con một bề rất khó thực hiện, dù mang hàm nghĩa tốt. Bởi làm sao phân biệt rạch ròi hành vi chế giễu cố ý hay hành vi trêu đùa. Khi không có căn cứ thì không thể nào mà xử phạt.
"Nghiêm trọng hơn, nếu quy định xử phạt này được áp dụng sẽ nảy sinh những thù oán khác, ví như người sinh con một bề khi bị người thân bạn bè trêu đùa sẽ coi đó là hành vi chế giễu và lấy đó để làm đơn đề nghị xử phạt, sẽ dẫn đến nhiều sự việc khác xảy ra. Cần phải nghiên cứu kỹ trước khi áp dụng vào cuộc sống để quy định pháp luật không chỉ là quy định trên giấy dẫn đến người dân nhờn luật. Muốn người dân chấp hành tốt, cần những quy định có tính khả thi cao, thiết thực với cuộc sống", ông Triển cho biết thêm.
II- THÔNG TIN KHÁC
1. Báo Điện tử Chính phủ có bài Phê duyệt Đề án Tái cơ cấu Vinalines. Bài báo đưa tin: Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (VINALINES) sẽ tập trung vào 3 lĩnh vực chính là vận tải biển, khai thác cảng biển và dịch vụ hàng hải, là doanh nghiệp nhà nước nòng cốt trong 3 lĩnh vực này.
Theo nội dung tái cơ cấu vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ngành nghề kinh doanh chính của Tổng công ty Hàng hải Việt Nam là kinh doanh vận tải đường biển, đường thủy, đường bộ, đa phương thức; khai thác cảng biển, cảng sông; kinh doanh kho, bãi, dịch vụ logistics; đại lý môi giới cung ứng dịch vụ hàng hải; cung ứng tàu biển, dịch vụ lai dắt tàu biển, tàu sông, đưa đón thuyền viên và các dịch vụ hỗ trợ hoạt động đường thủy.
Theo Đề án, có 2 doanh nghiệp do Công ty mẹ - Tổng công ty Hàng hải Việt Nam nắm giữ 100% vốn điều lệ; 9 doanh nghiệp cổ phần do Tổng công ty Hàng hải Việt Nam nắm giữ 75% vốn điều lệ; 7 doanh nghiệp cổ phần do Tổng công ty Hàng hải Việt Nam nắm giữ trên 50 – 65% vốn điều lệ; 14 doanh nghiệp do Công ty mẹ - Tổng công ty Hàng hải Việt Nam nắm giữ từ trên 50% - 65% vốn điều lệ; 4 doanh nghiệp do Công ty mẹ - Tổng công ty Hàng hải Việt Nam nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ.
Cũng theo Đề án, thoái vốn góp của Tổng công ty Hàng hải Việt Nam đã đầu tư tại 37 doanh nghiệp trong giai đoạn 2012 – 2015; sáp nhập Công ty Thương mại xăng dầu đường biển và Công ty Kinh doanh xăng dầu Vianlines phía Bắc, thực hiện cổ phần hóa Tổng công ty không nắm giữ cổ phần.
Bên cạnh đó, sẽ thực hiện giải thể 2 doanh nghiệp: Chi nhánh Tổng công ty Hàng hải Việt Nam tại thành phố Cần Thơ; Liên doanh Trung tâm Nhân lực hàng hải Đông Nam Á (Vina-STC); thực hiện phá sản 2 doanh nghiệp: Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vận tải viễn dương Vinashin (Vinashinlines); Công ty cổ phần Vận tải dầu khí Việt Nam (Falcon).
2. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Bộ Nội vụ chỉ đạo tiếp tục làm rõ hiện tượng “chạy” công chức. Bài báo đưa tin: Tại cuộc họp báo thường kỳ tổ chức chiều qua (5/2), Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn cho biết các cơ quan chức năng vẫn đang tiếp tục kiểm tra công tác tuyển dụng công chức của TP.Hà Nội.
Mới đây, UBND TP.Hà Nội đã có báo cáo kết quả kiểm tra công tác tuyển dụng công chức sau thông tin “100 triệu chạy công chức” được Chủ nhiệm Ủy ban kiểm tra Thành ủy Trần Trọng Dực đưa ra tại kỳ họp HĐND. Tuy nhiên, ông Trần Anh Tuấn cho biết, các cơ quan có thẩm quyền vẫn tiếp tục kiểm tra, trong đó Bộ Nội vụ đang tiếp tục làm việc với TP Hà Nội để kiểm tra toàn diện công tác tuyển dụng công chức của thành phố.
Đồng thời, Bộ cũng tiếp tục rà soát các qui định, qui chế, qui trình tuyển dụng để đảm bảo các qui định phù hợp với thực tiễn, đảm bảo chất lượng thi tuyển, tránh các hiện tượng tiêu cực như hiện tượng “chạy” công chức mà dư luận phản ánh; đổi mới phương pháp thi tuyển công chức để hạn chế tối đa tiêu cực như việc thi tuyển có ứng dụng công nghệ thông tin (ra đề, làm bài và chấm điểm trên máy tính) tại kỳ thi tuyển dụng công chức vào Bộ Nội vụ tháng 1/2013
Cũng theo ông Tuấn, năm 2013, Bộ Nội vụ sẽ đẩy mạnh cải cách công vụ, công chức để xây dựng nền công vụ chuyên nghiệp, năng động minh bạch và hiệu quả nên “Bộ Nội vụ ủng hộ và sẵn sàng hợp tác với các Bộ, ngành, địa phương tổ chức thi tuyển các chức danh lãnh đạo quản lý vì đó là thực hiện đúng chủ trương, chính sách Đảng về đổi mới công tác cán bộ, phù hợp xu hướng cải cách”.
Đó là khẳng định của Phó Vụ trưởng Vụ cán bộ công chức (Bộ Nội vụ) Hoàng Quốc Long vì “trong bộ máy tổ chức, hoạt động của các cơ quan, đơn vị có nhiều bộ phận với các chức năng khác nhau, nếu cắt ngay 30% CBCC bị cho là “cắp ô” thì bộ máy không hoạt động được”. Cả nước hiện có khoảng gần 500.000 công chức và 2 triệu viên chức nên biện pháp hiện nay theo ông Long là “nâng cao chất lượng cán bộ, công chức (CBCC), tinh giản bộ máy trên cơ sở cơ cấu việc làm, cắt bỏ các khâu rườm rà trong tổ chức, hoạt động của bộ máy”.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Trần Anh Tuấn nhấn mạnh, để khắc phục tình trạng “một tỷ lệ CBCC “không làm việc”, Bộ Nội vụ đang triển khai chương trình điều tra đánh giá thực trạng đội ngũ CBCC từ TƯ đến địa phương ngay trong quí I/2013 để đề xuất giải pháp khắc phục, tránh ảnh hưởng đến chất lượng nền công vụ, hiệu quả công tác của đội ngũ CBCC và môi trường làm việc của các cơ quan, đơn vị. Hiện Đề án cải cách chế độ công vụ, công chức đang được xây dựng để “đảm bảo những người tham gia công vụ, hưởng lương từ tiền thuế của người dân đều tận tụy phục vụ nhân dân, có tinh thần trách nhiệm với nhân dân, xã hội và đất nước, xây dựng đội ngũ CBCC ngày càng trong sạch, vững mạnh và “gần dân”.
Trước đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã từng lưu ý Bộ, ngành Nội vụ và các cơ quan chức năng phải kiểm tra, rà soát và có biện pháp khắc phục tình trạng “còn đến 30% CBCC chỉ “sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về”.