I- THÔNG TIN NỔI BẬT
Báo Điện tử Chính phủ có bài Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 1/2013. Bài báo đưa tin: Đánh giá tình hình KT - XH tháng 1/2013, đảm bảo cho nhân dân cả nước đón Tết Nguyên đán vui tươi, an toàn, tiết kiệm, đồng thời triển khai ngay các Nghị quyết của Chính phủ trong quý I là những nội dung quan trọng trong phiên họp Chính phủ đầu năm 2013.
Ngày 29/1, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chính phủ họp phiên thường kỳ tháng 1, đánh giá tình hình kinh tế - xã hội tháng 1/2013, tình hình triển khai Nghị quyết số 01/NQ-CP và Nghị quyết số 02/NQ-CP của Chính phủ.
Theo báo cáo của Chính phủ, trong tháng 1, các bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Quốc hội và Nghị quyết số 01/NQ-CP và Nghị quyết số 02/NQ-CP của Chính phủ, các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về bình ổn giá cả, thị trường, thúc đẩy sản xuất, chuẩn bị cho nhân dân đón Tết Nguyên đán và đã đạt được những kết quả bước đầu.
Một trong những nội dung được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các thành viên Chính phủ tập trung thảo luận chính là các giải pháp đảm bảo nhân dân đón Tết vui xuân an toàn, lành mạnh, tiết kiệm.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai tốt việc cung ứng đầy đủ các mặt hàng thiết yếu, kiểm soát chặt chẽ giá cả, không để thiếu hàng, sốt giá. Việc đi lại cho dân cần tiếp tục được tăng cường kiểm soát, không để thiếu phương tiện hay xảy ra tình trạng nhồi nhét khách trên tàu, xe.
Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương phải chăm lo tốt đối tượng chính sách, người có công, người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn; bộ đội, công an, đặc biệt là các lực lượng đang làm nhiệm vụ, trực sẵn sàng chiến đấu trên địa bàn. Công an các tỉnh thành kiểm soát nghiêm việc cấm đốt pháo, phòng chống cháy nổ, đảm bảo an toàn giao thông. Thủ tướng giao nhiệm vụ trước mắt là giảm cả 3 chỉ tiêu về an toàn giao thông so với Tết năm trước.
Phát biểu kết luận phần nội dung kinh tế - xã hội, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đặc biệt nhấn mạnh việc các bộ, ngành cần tập trung triển khai thực hiện các Nghị quyết 01, 02 của Chính phủ một cách quyết liệt, khẩn trương.
“Trước hết là cụ thể hóa thể chế, có những nội dung đã nêu trong Nghị quyết nhưng không có Thông tư, Nghị định để triển khai những quy định cụ thể thì không thực hiện được. Từng bộ phải rà soát, đánh giá lại theo chức năng, nhiệm vụ của mình để triển khai, cụ thể hóa nội dung các Nghị quyết của Chính phủ ngay trong quý I”, Thủ tướng yêu cầu.
Trong tổ chức thực hiện, Thủ tướng đề nghị cần đặc biệt chú ý việc phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, kịp thời báo cáo Thường trực Chính phủ xử lý những vấn đề còn vướng mắc, nhất là trong tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Đối với những vấn đề cụ thể, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, giá cả trên tinh thần bám sát nhiệm vụ trọng tâm, không được chủ quan.
Ngân hàng Nhà nước phải kiểm soát tốt lãi suất, tăng dư nợ tín dụng phù hợp với mục tiêu cả năm, không để “giật cục”, hướng vào những lĩnh vực ưu tiên như nông nghiệp nông thôn, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ngành Tài chính tập trung giải ngân hết vốn 2012, triển khai vốn 2013. Đồng thời, nắm chắc nhu cầu để xem xét, xử lý việc ứng vốn 2014 cho các công trình, dự án giao thông trọng điểm.Trong lĩnh vực nông nghiệp, tích cực chỉ đạo thực hiện tốt việc mua gạo tạm trữ, không để giá xuống thấp, ảnh hưởng đến người nông dân.
Ngoài ra, Thủ tướng cũng yêu cầu luôn nêu cao cảnh giác, bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội. Ngay từ đầu năm cần đẩy mạnh thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, giải quyết khiếu nại, tố cáo và làm tốt công tác tuyên truyền, củng cố đồng thuận xã hội.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Điện tử Chính phủ đưa tin Đẩy mạnh kiểm tra việc ban hành văn bản tại một số Bộ, ngành, địa phương. Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo số 46/TB-VPCP ngày 28/01/2013 thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị toàn quốc triển khai công tác tư pháp năm 2013. Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu phải đẩy mạnh kiểm tra việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật tại một số Bộ, ngành và địa phương, kiên quyết xử lý hoặc kiến nghị xử lý văn bản quy phạm pháp luật có nội dung trái pháp luật, chú trọng những lĩnh vực kinh tế - xã hội có nhiều bức xúc.
Đối với một số nhiệm vụ trọng tâm công tác Tư pháp năm 2013, Phó Thủ tướng nêu rõ cần xác định công tác tư pháp không chỉ là của Bộ Tư pháp mà còn là của các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố. Vì vậy, đề nghị các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác tư pháp, pháp chế, thực hiện tốt các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.
Phó Thủ tướng yêu cầu phải kết hợp có hiệu quả giữa công tác theo dõi thi hành pháp luật với việc tăng cường hoạt động kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, coi đây là một giải pháp nhằm tăng cường năng lực phản ứng chính sách, góp phần hoàn thiện pháp luật, nhất là những điểm chồng chéo, thiếu đồng bộ hoặc những khoảng trống pháp luật hiện nay trong một số lĩnh vực đang gây khó khăn cho sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân.
Tập trung triển khai thực hiện tốt công tác theo dõi thi hành pháp luật, cần có các giải pháp đột phá nhằm tạo cơ chế thống nhất, hiệu quả, gắn kết giữa xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật, tạo cơ sở cho việc chuyển hướng từ tập trung xây dựng thể chế sang tập trung thực thi thể chế; xây dựng và tổ chức thực hiện Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2013 theo tình hình thực tiễn thi hành pháp luật của từng Bộ, ngành và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Phó Thủ tướng cũng lưu ý cần phải chuẩn bị thật tốt các điều kiện để triển khai Luật xử lý vi phạm hành chính và hoàn thành việc xây dựng các nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trên các lĩnh vực trong nửa đầu năm 2013; trong đó, đặc biệt chú trọng tới tính khả thi, tính hợp lý, đồng bộ của các văn bản và kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài 12 năm chưa được thi hành án. Bài báo phản ánh: Bà Nguyễn Thị Toàn (18/4B Đỗ Nhuận, phường Sơn Kỳ, quận Tân Phú, TP.HCM) thắc mắc:
Theo quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự ngày 8-3-2000 của TAND TP.HCM, ông P. (phường 11, quận Tân Bình) phải trả lại cho tôi 28 lượng vàng 24K SJC. Tháng 4-2000, cơ quan thi hành án (THA) dân sự quận Tân Bình đã ra quyết định THA. Thế nhưng mãi đến tháng 8-2004, cơ quan này mới mời tôi lên giải quyết việc kê biên, đấu giá căn nhà của ông P. Qua hai lần giảm giá mà không bán được, cơ quan THA yêu cầu tôi nhận căn nhà này nhưng do giá trị căn nhà quá lớn nên tôi không thể nhận. Kể từ năm 2004 đến nay, tôi vẫn chưa được nhận số vàng nêu trên”.
Đại diện Chi cục THA dân sự quận Tân Bình cho biết: Theo các quy định về THA dân sự, sau hai lần giảm giá tài sản, nếu không bán được thì tài sản sẽ được giao cho bên được THA. Đối với trường hợp của bà Toàn, như bà đã phản ánh, do giá trị căn nhà quá lớn nên bà không chịu nhận nhà. THA đã nhiều lần mời bà và ông P. lên bàn hướng giải quyết và định giá lại căn nhà nhưng cả hai đều không có mặt. Sắp tới, chi cục sẽ tiếp tục mời hai người lên thẩm định lại giá trị căn nhà để trên cơ sở đó THA cho bà Toàn.
2. Báo Pháp luật và Xã hội có bài Liên đoàn Luật sư Việt Nam: Kiến nghị, án 15 năm tù phải có luật sư bắt buộc. Bài báo phản ánh: Tổng kết hoạt động năm 2012, Liên đoàn Luật sư (LS) Việt Nam kiến nghị, cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và pháp luật để tạo môi trường pháp lý cho LS và nghề LS phát triển bền vững.
Ví dụ, cần quy định đối với các vụ án hình sự có mức án tù từ 15 năm trở lên thì bắt buộc phải có LS tham gia bào chữa.
Đồng thời, tiến tới, tất cả các vụ án hình sự sau năm 2020 đều cần phải có LS bào chữa và cần có các biện pháp tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc của LS khi tham gia tố tụng, đặc biệt là khó khăn cản trở của một số cán bộ CQĐT khi LS tham gia vào các vụ án hình sự. Liên đoàn LS cũng đề nghị Chủ tịch nước chủ trì cuộc họp với sự tham gia của lãnh đạo Bộ Công an, Viện KSND TC, TAND TC và Liên đoàn LS Việt Nam để giải quyết những vấn đề bức xúc của LS khi tham gia tố tụng.
Liên đoàn LS đề nghị Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành có liên quan hỗ trợ tích cực cho Liên đoàn trong việc thực hiện thành công chiến lược phát triển nghề LS đến năm 2020 và thực hiện có hiệu quả việc đào tạo LS hội nhập quốc tế.
3. Báo Pháp luật và Xã hội có bài Từ vụ thu hồi giấy tờ xác định lại giới tính: Trường hợp nào được xác định lại giới tính?. Bài báo phản ánh: Mấy ngày gần đây, dư luận khá quan tâm đến việc người chuyển giới đầu tiên sau 3 năm được xác định lại giới tính đã bị yêu cầu thu hồi lại quyết định. Vấn đề nhạy cảm này cũng đang khiến các chuyên gia pháp lý tranh luận sôi nổi, lộ nhiều bất cập trong thủ tục xác định lại giới tính cho công dân. Còn người dân thì băn khoăn, nếu pháp luật không thừa nhận anh Phạm Văn Hiệp, 39 tuổi, trú tại huyện Chơn Thành, tỉnh Bình Phước, đã chuyển giới thành chị Phạm Lê Quỳnh Trâm, thì chẳng nhẽ chị lại phải gọi là “anh”?
Ngày 21-1-2013, Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước đã khẳng định việc anh Hiệp được UBND huyện Chơn Thành ra quyết định, xác định lại giới tính từ nam sang nữ và lấy tên Phạm Lê Quỳnh Trâm từ năm 2009, là trái với quy định của pháp luật. Sau khi có thông tin anh Hiệp được xác định lại giới tính, Bộ Tư pháp đã chỉ đạo Sở Tư pháp Bình Phước kiểm tra, làm rõ. Sở Tư pháp Bình Phước đã kiểm tra hồ sơ tại Phòng Tư pháp huyện Chơn Thành và làm việc với UBND huyện Chơn Thành, Sở Y tế tỉnh và BVĐK tỉnh Bình Phước.
Qua đó làm rõ, BVĐK tỉnh Bình Phước không phải là đơn vị có chức năng can thiệp về giới tính. Do đó việc anh Hiệp xác nhận lại giới tính từ BVĐK tỉnh Bình Phước không phải cơ sở pháp lý. Ngoài ra, Sở Tư pháp Bình Phước cho rằng, căn cứ theo Nghị định 88/2008/NĐ-CP của Chính phủ thì anh Hiệp không nằm trong đối tượng được áp dụng xác định lại giới tính. Vì Nghị định 88 nêu rõ, chỉ những trường hợp người có khuyết tật bẩm sinh về giới tính hoặc giới tính chưa được xác định rõ ràng thì mới được xem xét xác định lại giới tính. Nhưng trường hợp của anh Hiệp là người đã hoàn chỉnh về giới tính nam, khỏe mạnh bình thường từ lúc nhỏ cho tới khi đi thi ĐH, nên không có lý do để áp dụng xác định lại giới tính.
Theo Sở Tư pháp Bình Phước thì sau khi có quyết định thu hồi và hủy bỏ hai quyết định công nhận giới tính, các cơ quan chức năng có nghĩa vụ phục hồi lại giấy khai sinh và các giấy tờ cũ cho anh Hiệp. Chỉ những giấy tờ ghi chú, mặt trước là nam, mặt sau là nữ mà Quỳnh Trâm đang sử dụng thì cơ quan chức năng mới thu hồi lại. Trường hợp anh Hiệp không đồng ý với việc bị thu hồi quyết định và khởi kiện ra tòa thì Sở Tư pháp Bình Phước cũng sẽ thực hiện theo đúng thủ tục, quy định của pháp luật.
Khiếm khuyết về giới tính là một thiệt thòi lớn cho những ai không may mắc phải. Bởi vậy, việc tìm lại giới tính thật là quyền chính đáng, cơ bản của mỗi người. Việc không cải chính hộ tịch được sẽ khiến cho những người đã chuyển giới không thể thực hiện các quyền cơ bản như học tập, tìm việc làm, cũng như tham gia các hoạt động xã hội khác. Do đó, công nhận chuyển đổi giới tính là thể hiện tính nhân văn và tôn trọng quyền con người. Việc cần làm ngay để giúp những người chuyển giới thực hiện được quyền chính đáng của mình là Bộ Y tế cần rà soát và cấp phép cho các cơ sở khám chữa bệnh đủ điều kiện khám và cấp giấy xác nhận lại giới tính cho công dân!
III- THÔNG TIN KHÁC
Báo Người Lao động có bài “Thẩm định” người chuyển giới. Bài báo phản ánh: Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), cho biết Bộ Y tế sẽ thành lập 3-4 cơ sở kiểm tra, xác định lại giới tính.
- Một trong những lý do khiến không ít người dân Việt Nam phải tìm sang Thái Lan phẫu thuật chuyển đổi giới tính với chi phí khá cao vì trong nước chưa có những cơ sở y tế có thẩm quyền đáp ứng được yêu cầu về xác định lại giới tính. Ông có thấy đây là một bất cập?
- Ông Nguyễn Huy Quang: Trong tuần này, Bộ Y tế sẽ có văn bản chỉ định 3-4 cơ sở y tế ở cả 3 miền có đủ điều kiện về cơ sở vật chất, năng lực chuyên môn để chuẩn bị thực hiện việc kiểm tra, xác định lại giới tính. Có thể đó sẽ là Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội), Bệnh viện Trung ương Huế và Bệnh viện Bình Dân, Bệnh viện Từ Dũ (TPHCM). Hiện chúng tôi đang rà soát, kiểm tra lại.
Tất nhiên, các cơ sở này không thể làm ngay được việc xác định lại giới tính mà phải có bước chuẩn bị về các điều kiện. Đó sẽ là nơi cung cấp dịch vụ xác định lại giới tính cho 2 đối tượng. Một là, những người ở Việt Nam chưa tiến hành bất cứ một thủ thuật phẫu thuật nào. Hai là, những người đã ra nước ngoài phẫu thuật chuyển đổi giới tính.
- Nếu họ đáp ứng đủ các tiêu chí thì ngành y tế sẽ cấp chứng nhận hoặc đề nghị ngành tư pháp đồng ý thay đổi hộ tịch cho họ?
- Việc ra đời các cơ sở này nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người dân Việt Nam. Tuy nhiên, việc xác định lại giới tính sẽ phải đề phòng cả trường hợp người phẫu thuật chuyển đổi giới tính ở các cơ sở bất hợp pháp ở Thái Lan. Lúc ấy thì phải kiểm tra để thẩm định, xác định lại. Tuy nhiên, bản chất của nó chỉ giải quyết những trường hợp giới tính chưa được định hình chính xác hoặc khuyết tật bẩm sinh về giới tính.
Còn nếu giới tính đã hoàn chỉnh, nam là nam, nữ là nữ nhưng vì đua theo trào lưu, thích ẻo lả này nọ thì phải có cách phòng ngừa. Tất nhiên nhóm này chỉ là số ít. Còn đa số những người muốn chuyển đổi giới tính là do bộ phận sinh dục, giới tính chưa được định hình, nam lưỡng giới giả nữ, nữ lưỡng giới giả nam,… Những cơ sở này sẽ giúp xác định rõ giới tính và giúp họ được sống là chính mình.
- Người chuyển đổi giới tính đầu tiên được thay đổi hộ tịch ở Việt Nam là trường hợp Phạm Lê Quỳnh Trâm (Bình Phước) đang có nguy cơ bị thu hồi các quyết định trước đây để trở lại thành Phạm Văn Hiệp. Ông có thấy việc làm của cơ quan chức năng tỉnh Bình Phước là không thỏa đáng?
- Chúng tôi đang liên hệ trực tiếp với anh Hiệp để đề nghị anh ấy có văn bản kèm hồ sơ gửi Bộ Y tế. Chúng tôi coi anh ấy là trường hợp có tính chất cá biệt trong giải quyết. Hiện cả nước chưa có cơ sở nào đủ điều kiện để xem xét việc chuyển giới của một công dân nhưng chúng tôi sẽ chỉ định một bệnh viện phía Nam làm việc này. Nếu bệnh viện đó chưa đủ chuyên môn có thể phải chỉ định thêm các bác sĩ chuyên khoa về xác định giới tính để cùng xem xét, thậm chí cần thiết sẽ xét nghiệm biệt hóa gien.
- Ông có thấy phải gấp rút thay đổi các quy định để bảo đảm quyền lợi của những người chuyển giới?
- Khi xây dựng nội dung Nghị định 88/2008 về xác định lại giới tính trình Chính phủ phê duyệt và ban hành Thông tư 29, Bộ Y tế xác định đây là vấn đề nhân đạo và phải bảo đảm quyền được sống, tự do và mưu cầu hạnh phúc của người dân. Đó không chỉ là quyền được sống thực với giới tính của mình mà còn là quyền con người.
- Như ông nói thì tất cả những người đi chuyển đổi giới tính ở Thái Lan tới đây muốn có điều kiện thay đổi hộ tịch phải đi xét nghiệm lại ?
- Đúng vậy.