I- THÔNG TIN NỔI BẬT
Báo Hà Nội mới Online có bài Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương họp phiên thứ 9: Giải quyết dứt điểm các vụ việc bức xúc, kéo dài, án tồn đọng quá hạn luật định. Bài báo đưa tin: Sáng 24-1, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương đã họp phiên thứ 9, cho ý kiến về Dự thảo báo cáo công tác cải cách tư pháp năm 2012, nhiệm vụ trọng tâm cải cách tư pháp năm 2013. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp chủ trì phiên họp.
Kết luận phiên họp, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang khẳng định: Công tác CCTP trong năm 2012 đã có nhiều chuyển biến tích cực với sự quan tâm, lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng trong các cơ quan tư pháp và địa phương. Theo đó, một số đề án quan trọng đã được xem xét; khối tư pháp đã góp phần quan trọng vào việc sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Một số đạo luật liên quan đến CCTP cũng được coi trọng; hoàn thiện thẩm quyền của các cơ quan chức năng trong khối tư pháp; việc xây dựng đội ngũ cán bộ tư pháp, xây dựng cơ sở vật chất đã được quan tâm; tăng cường hợp tác quốc tế...
Tuy nhiên, theo Chủ tịch nước, vẫn còn tồn tại những hạn chế, yếu kém cần khắc phục trong thời gian tới như: Việc thực hiện pháp luật nói chung, trong đó có CCTP trên một số lĩnh vực chưa đi vào đời sống. Một số chủ trương, định hướng về CCTP nêu trong Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược CCTP đến năm 2020 vẫn chưa được thể chế hóa kịp thời; một số đề án chuyên đề chất lượng còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu, phải sửa đổi, bổ sung nhiều lần...
Đánh giá hoạt động Ban Chỉ đạo CCTP trong năm 2012, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cho rằng, nhìn chung, Ban Chỉ đạo đã có nhiều cố gắng bám sát chương trình đề ra từ đầu năm, mang lại kết quả nhất định. Trên cơ sở đó, giúp Bộ Chính trị kết luận một số vấn đề về thí điểm thừa phát lại, đào tạo đội ngũ tư pháp... Song, do các thành viên Ban Chỉ đạo phải làm nhiệm vụ kiêm nhiệm, nên hoạt động chưa được thường xuyên; một số chuyên đề trong Đề án chậm triển khai.
Về nhiệm vụ CCTP trong năm 2013, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đề nghị, cần tiếp tục tham gia vào việc Dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 1992, trong đó tập trung vào các nội dung liên quan đến cải cách tư pháp; sơ kết Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị; nâng cao chất lượng các chuyên đề; tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, khảo sát, nắm tình hình triển khai thực hiện các nhiệm vụ CCTP tại các ngành, địa phương...
2. Trang VietnamPlus có bài Phản ứng của Việt Nam về vụ kiện ‘đường chín đoạn’. Bài báo đưa tin: Ngày 24/1, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước việc Philippines chính thức khởi kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài được thành lập theo Điều 287 và Phụ lục VII của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia Bộ Ngoại giao Nguyễn Duy Chiến nêu rõ:
“Lập trường nhất quán của Việt Nam là các vấn đề liên quan đến Biển Đông cần phải được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.
Việt Nam cho rằng các quốc gia hoàn toàn có quyền lựa chọn các biện pháp hòa bình để giải quyết các tranh chấp phù hợp với Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.
Cũng trả lời câu hỏi của phóng viên về việc vừa qua Tân Hoa Xã và Nhân dân Nhật báo đưa tin Cục Đo vẽ Bản đồ Quốc gia Trung Quốc công bố đã hoàn thành và dự kiến cho phát hành “Bản đồ toàn quốc nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa” và “Bản đồ địa hình Trung Quốc” khổ dọc mới vào cuối tháng Một này, trong đó vẽ yêu sách “đường chín đoạn” (hay còn gọi là “đường lưỡi bò”) và các đảo, đá, bãi ở khu vực hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, ông Nguyễn Duy Chiến khẳng định:
“Việt Nam có chủ quyền không thể tranh cãi với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và quyền chủ quyền, quyền tài phán đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa ở Biển Đông theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.
Mọi bản đồ thể hiện thông tin sai lệch về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam ở Biển Đông là phi pháp và vô giá trị”.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Điện tử đài truyền hình Việt Nam có bài Vướng mắc thi hành án, Cadovimex có nguy cơ phá sản. Bài báo phản ánh: Hoang tàn, xuống cấp và đình trệ, đó là những gì còn sót lại của Công ty Cadovimex - doanh nghiệp từng được coi là đứng đầu trong lĩnh vực thuỷ sản tại Cà Mau.
Nguyên nhân bắt đầu từ năm 2006 khi Cadovimex ký hợp đồng với Công ty SouthChina Seafood ở Mỹ theo hình thức ký gửi (Cadovimex giao hàng, sau đó Suothchina Seafood sẽ chuyển tiền). Ban đầu mọi việc diễn ra suôn sẻ, cho đến khi số tiền hàng lên tới 5 triệu USD thì bất ngờ Công ty Shouthchina Seafood từ chối thanh toán.
Ông Trần Hoàng Giang, Tổng Giám đốc Công ty Cadovimex bức xúc: “Số tiền 5 triệu USD, tương đương gần 100 tỷ đồng còn cao hơn cả vốn điều lệ của công ty. Số tiền đó suốt 6 năm qua chúng tôi phải đóng lãi cho ngân hàng, chúng tôi không còn vốn để tiếp tục hoạt động, công ty đình trệ”.
Vụ việc kéo dài hơn ba năm thì Trọng tài quốc tế mới ra phán quyết với phần thắng thuộc về Cadovimex. Do Công ty Shouthchina Seafood có công ty con là Công ty Duyên Hải Bạc Liêu nên việc bồi thường được tính vào tài sản của công ty này và UBND tỉnh Bạc Liêu là đơn vị thi hành án. Tuy nhiên đã ba năm đã trôi qua, UBND tỉnh Bạc Liêu vẫn không thể thi hành án, mặc dù từ thời điểm đó tới nay đã có tới 18 văn bản của Phó Thủ tướng, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp chỉ đạo và yêu cầu UBND tỉnh Bạc Liêu thi hành. Lý giải về vấn đề này, đại diện UBND tỉnh Bạc Liêu cho rằng: Do còn nhiều yếu tố chưa rõ ràng nên UBND tỉnh Bạc Liêu vẫn chưa thể tiến hành thi hành án.
Việc chưa tiến hành thi hành án có mấy lý do: Thứ nhất là phía Công ty Southchina Seafood vẫn còn khiếu nại, thứ hai, đây là công ty 100% vốn nước ngoài, nên việc thi hành án cũng như xử lý vấn đề này hết sức quan trọng, liên quan tới kêu gọi đầu tư và vấn đề đối ngoại của tỉnh.
Chưa rõ các lý do trên của UBND tỉnh Bạc Liêu có thỏa đáng hay không, nhưng theo Luật sư Nguyễn Chính, vụ việc này đã có đầy đủ cơ sở pháp lý để tiến hành thi hành án theo phán quyết của Trọng tài quốc tế. “Tôi khẳng định là vụ việc này có đầy đủ cơ sở pháp lý để tiến hành thi hành án theo phán quyết của Trọng tài quốc tế, vì thứ nhất công ty Duyên Hải Bạc Liêu đã được chứng minh là công ty con 100% vốn của công ty mẹ Southchina Seafood. Thứ hai là các phán quyết của Trọng tài đúng với trình tự pháp luật. Vấn đề còn lại là trách nhiệm của đơn vị thi hành án mà thôi” - Luật sư Nguyễn Chính nói.
Trong thời gian gần qua, Công ty Duyên Hải Bạc Liêu - công ty con của Suothchina Seafood làm ăn thua lỗ liên tục và hiện cũng tạm ngừng hoạt động. Có thể hiểu là công ty này sẽ không còn khả năng để bồi thường cho công ty Cadovimex. Sự chậm trễ trong việc thi hành án đang đẩy Cadovimex đứng trước bờ vực phá sản.
Theo thống kê, tại ĐBSCL có hàng trăm doanh nghiệp thuỷ sản bán hàng theo hình thức ký gửi cho các doanh nghiệp nước ngoài. Điều này có nghĩa là rất có khả năng sẽ còn nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với những rủi ro và chịu thiệt thòi như trường hợp của Cadovimex.
2. Báo Tiền phong Online có bài Cưỡng chế sai, bị đòi bồi thường trên 46 tỷ đồng. Bài báo phản ánh: Chiều qua (24-1), UBND tỉnh Quảng Ngãi tổ chức họp báo công khai việc giải quyết khiếu nại của ông Đỗ Hữu Trí. Trước đó, ngày 19-7-2011, UBND huyện Sơn Tịnh tổ chức cưỡng chế vườn cây cảnh của ông Trí tại thôn Liên Hiệp I (thị trấn Sơn Tịnh) để bàn giao cho đơn vị thi công tuyến đường Mỹ Trà - Mỹ Khê, nhưng đã mắc nhiều sai phạm.
Ngày 20-1, ông Phạm Vinh, Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh đã tổ chức công khai xin lỗi ông Trí trước dân, vì đã ban hành văn bản hành chính cưỡng chế sai quy định.
Tại buổi họp báo chiều qua, ông Phạm Xuân Vinh, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Tịnh, cho biết: “Huyện đã tổ chức thương lượng với ông Trí, tuy nhiên, số tiền ông Trí đòi bồi thường quá lớn so với mức huyện đưa ra”.
Theo tính toán của UBND huyện, vườn ươm trên diện tích hơn 10.000m2 của ông Trí có khoảng 36.000 cây và huyện dự kiến bồi thường 616 triệu đồng, còn ông Trí đưa ra con số 421.000 cây và đòi bồi thường 46,7 tỷ đồng!
III- THÔNG TIN KHÁC
Báo Điện tử VnMedia.vn có bài Thi hành án tử hình bằng thuốc độc trong nước. Bài báo phản ánh: Sáng 23/1, báo cáo về tình hình thực hiện đề án triển khai thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc tại Uỷ ban Thường vụ Quốc hội Bộ trưởng Bộ Công an Đại tướng Trần Đại Quang cho biết, ngành công an đang chuẩn bị sản xuất thuốc độc để thực hiện thi hành án. Theo thông báo, đến thời điểm này vẫn còn 532 bị án tử hình chưa thi hành do phải chờ nguồn thuốc độc.
Đại tướng Trần Đại Quang cho biết, để triển khai việc này, ngành Công an đã tập trung chỉ đạo hoàn thành việc xây dựng, lắp đặt thiết bị phục vụ thi hành án tại 5 cơ sở thi hành án tử hình ở trại tạm giam thuộc Công an TP. Hà Nội, TP.HCM, Sơn La, Nghệ An và Đắc Lắc.
Bộ cũng tổ chức đào tạo, tập huấn cho cán bộ chiến sĩ Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp thuộc CA 63 tỉnh thành và cán bộ chiến sĩ các đơn vị thi hành án trong quân đội nghiệp vụ thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc này.
Đồng thời, Bộ Công an đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi bổ sung Nghị định số 82 năm 2011 của Chính phủ quy định về thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc độc, theo hướng sử dụng thuốc độc sản xuất trong nước.
Bộ trưởng Trần Đại Quang cho biết, hiện dự thảo Nghị định này đang được Bộ Tư pháp thẩm định.
Nghị định 82 trước đó xác định nguồn thuốc độc để thực hiện tử hình người bị kết án được mua từ nước ngoài. Tuy nhiên, sau đó, việc triển khai thực hiện bị vướng do nước bạn không chấp nhận bán thuốc cho mục đích tử hình người phạm tội vì nguyên tắc nhân đạo cũng như xu hướng bỏ hình phạt tử hình hiện nay.