I- THÔNG TIN NỔI BẬT
Báo Nhân dân điện tử đưa tin về Ngày làm việc thứ Năm, kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XIII: Chính phủ trình bốn dự án Luật và báo cáo tổng kết thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại. Ngày 26-10, Kỳ họp thứ tư, Quốc hội (QH) khóa XIII sang ngày làm việc thứ năm. Buổi sáng, các đại biểu làm việc tại hội trường, nghe Chính phủ trình bốn dự án Luật, gồm: Luật Khoa học và Công nghệ (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân; Luật Thủ đô; Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) và báo cáo tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại; đồng thời nghe các báo cáo thẩm tra về các dự án Luật và báo cáo nói trên.
Buổi chiều, các đại biểu QH thảo luận ở tổ về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; về công tác của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao; công tác thi hành án và công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
Với Tờ trình dự án Luật Thủ đô do Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường trình bày, việc nâng Pháp lệnh Thủ đô Hà Nội lên thành Luật Thủ đô là hết sức cần thiết, để tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho Thủ đô phát triển đúng tầm vóc trong tương lai.
Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật của QH tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Thủ đô nhằm tạo cơ sở pháp lý và điều kiện thuận lợi hơn cho việc xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô. Ðồng thời, báo cáo thẩm tra cũng đưa ra nhiều ý kiến đóng góp còn khác nhau: về quản lý dân cư, về việc quy định các biện pháp bảo đảm việc thu hồi đất, giải phóng mặt bằng; về xử phạt vi phạm hành chính ở nội thành Hà Nội; việc quy định mức thu phí giao thông vận tải cao hơn trên địa bàn Thủ đô.
Bộ trưởng Tư pháp Hà Hùng Cường trình bày Báo cáo tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại. Theo đó, việc thực hiện thí điểm chế định Thừa phát lại trong thời gian qua tại TP Hồ Chí Minh cho thấy, mô hình này là cần thiết. Hiệu quả hoạt động Thừa phát lại bước đầu cho thấy đây là hướng đi đúng về xã hội hóa hoạt động tư pháp, hoạt động thi hành án dân sự mà chủ trương của Ðảng, Nghị quyết của QH đã đề ra. Với những kết quả đạt được qua việc thí điểm tại TP Hồ Chí Minh, nhiều địa phương, trong đó có thành phố Ðà Nẵng, tỉnh Ðồng Nai, tỉnh Bình Dương đã có văn bản đề xuất và chủ động xây dựng đề án thực hiện thí điểm mô hình này tại địa phương mình.
Báo cáo thẩm tra Ủy ban Tư pháp của QH cơ bản tán thành với đánh giá của Chính phủ về kết quả thực hiện thí điểm. Hoạt động Thừa phát lại đã xác định được vị trí của mình trong đời sống xã hội, tạo lập một nghề mới về cung cấp dịch vụ pháp lý, dịch vụ hành chính - tư pháp. Bước đầu hoạt động Thừa phát lại đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội như giảm tải nhân lực, thời gian và chi phí, bảo đảm các hoạt động tư pháp được nhanh hơn, đúng pháp luật, hạn chế tình trạng quá tải tại các cơ quan Tòa án và Thi hành án dân sự. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện thí điểm còn nhiều vấn đề cần được đánh giá, phân tích sâu sắc hơn cả về mặt khách quan và chủ quan để rút kinh nghiệm trong thời gian tới, nếu được QH cho phép tiếp tục thực hiện thí điểm.
2. Trang VnExpress.net đưa tin về Cơn bão số 8: 3 người chết, tháp truyền hình đổ sập vì bão Sơn Tinh. Bài báo đưa tin: Tối 28/10, bão Sơn Tinh (mạnh cấp 11) hoành hành khắp các huyện ven biển từ Ninh Bình tới Hải Phòng. Ít nhất 3 người chết, hàng nghìn ngôi nhà bị tốc mái, điện lưới mất trên diện rộng.
Gió bão đã giật đổ tháp truyền hình cao 180m ở thành phố Nam Định. Xác nhận thông tin này với VnExpress, Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Nguyễn Văn Tuấn cho hay, đây là thiệt hại rất nặng nề. Cột tháp trị giá hàng chục tỷ đồng vừa đi vào hoạt động từ 2010 là tháp truyền hình cao nhất và hiện đại nhất ở miền Bắc.
Tại Hải Phòng, Quảng Ninh, gió bão đã giật tung hàng trăm cây xanh, mái nhà. Nhiều khu vực tại nội thành Hải Phòng đã bị cắt điện.
Ngoài thiệt hại về hoa màu, nhà cửa, tài sản... bão Sơn Tinh đã làm ít nhất 3 người chết tại Quảng Ngãi.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Giữ xe giữa đường để thi hành án. Bài báo phản ánh: Theo bản án của TAND TP.HCM, ông Nguyễn Phước Long (ngụ quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ) và một người khác phải trả cho bà NTKL gần 1,9 tỉ đồng.
Án có hiệu lực, Thi hành án dân sự (THADS) quận Bình Tân ủy thác cho THADS quận Ninh Kiều thi hành bản án.
Ngày 23-10, chiếc xe ô tô loại bảy chỗ BKS 65N-2343 của doanh nghiệp do ông Long làm chủ đang lưu thông thì bị chấp hành viên của Chi cục THADS quận Ninh Kiều lập quyết định tạm giữ. Sau đó chiếc xe được kéo về trụ sở Chi cục THADS quận Ninh Kiều.
Hôm sau, bà Đặng Thị Phu (ngụ huyện Long Mỹ, Hậu Giang), người thuê xe trên của ông Long, tố cáo đến các cơ quan chức năng ở Cần Thơ chuyện mất tài sản trên xe.
Theo bà Phu, khi bà đang ngồi trên xe, thấy lộn xộn nên bà xuống xe và để túi xách lại, trong đó có 2,7 tỉ đồng tiền mặt, một dây chuyền, một lắc tổng cộng sáu cây vàng. Còn tài xế thì cho rằng khi bị chấp hành viên yêu cầu giao xe, ông đã khóa xe, cầm chìa khóa bỏ đi. Khoảng 2 giờ sau, tài xế quay lại hiện trường gặp bà Phu thì mới biết xe đã bị kéo đi. Ông Đức và bà Phu chạy đi tìm xe nhưng không thấy, sau đó gửi đơn đến cơ quan chức năng.
Sau khi trình báo, chiều 25-10, bà làm việc với Công an TP Cần Thơ mới biết xe bị thu giữ để THA và đang giữ tại Chi cục THADS quận Ninh Kiều. Chiều tối 25-10, khi tiến hành mở khóa xe, bà không thấy túi xách của mình đâu nữa.
Về vụ việc trên, sáng 26-10, bà Nguyễn Thị Kiều Oanh, Chi cục phó Chi cục THADS quận Ninh Kiều, người được cử xuống hiện trường để phối hợp với chấp hành viên giải quyết vụ việc, cho biết đã làm việc theo đúng quy trình. Còn chuyện bà Phu cho rằng mất tài sản trên xe có tổng giá trị gần 3 tỉ đồng, bà Oanh nói: “Cậu này (tài xế - PV) nói đã lấy hết tài sản rồi, xe khi kéo về chỉ khóa, không niêm phong. Tài xế không ký biên bản tạm giữ xe”.
Chiều cùng ngày, ông Phạm Quốc Việt, Cục trưởng Cục THADS TP Cần Thơ, cho biết xe 65N-2343 là sở hữu của doanh nghiệp do ông Long làm chủ nên xe này là tài sản của ông Long. Do đó, việc ra quyết định giữ xe, lập biên bản tạm giữ xe là phù hợp theo quy định của pháp luật. “Khiếu nại mất tài sản của bà Phu là tin báo chưa chính xác” - ông Việt nói. Theo bà Phu, bà sẽ tiếp tục khiếu nại để làm rõ việc mất tiền này.
2. Trang CafeF Land có bài Chi cục Thi hành án huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh: Cưỡng chế nhà, đất trái luật. Bài báo phản ánh: Theo đơn khiếu nại của anh Nguyễn Văn Tuyên ở thôn Phong Xá, xã Đông Phong, huyện Yên Phong, Bắc Ninh thì anh có căn nhà 124m² bị Chi cục Thi hành án huyện Yên Phong cưỡng chế trái pháp luật.
Diện tích đất này của anh được bố mẹ là ông Nguyễn Văn Tuấn và bà Nguyễn Thị Bình cho tặng ngày 15-12-2007, có chứng nhận của chính quyền xã. Để chuẩn bị lập gia đình, tháng 2-2008 anh Tuyên xây dựng căn nhà diện tích sàn 300m² trên thửa đất nói trên bằng tiền vay mượn và tiết kiệm nhiều năm mới có.
Tháng 4-2010, anh nhận được thông báo của Chi cục Thi hành án huyện Yên Phong quyết định kê biên toàn bộ diện tích đất và tài sản trên đất để thi hành Bản án số 14/2009/DSST và bản án số 15/2009/DSST ngày 11-8-2009 của Tòa án nhân dân (TAND) huyện Yên Phong. Hai bản án nói trên buộc ông Nguyễn Văn Tuấn và bà Nguyễn Thị Bình phải trả cho chị Nguyễn Thị Ngọc 174.926.600 đồng và anh Nguyễn Văn Lý 221.075.000 đồng do ông Tuấn vay nợ.
Nhận được thông báo, anh Tuyên gửi đơn khiếu nại đến Chi cục Thi hành án huyện Yên Phong, Cục Thi hành án tỉnh Bắc Ninh đề nghị không kê biên số tài sản nói trên, vì đó là tài sản riêng của anh. Hai cơ quan trên không chấp nhận yêu cầu của anh Tuyên với lí do "Theo quy định của pháp luật, hợp đồng cho tặng bất động sản có hiệu lực từ thời điểm đăng kí quyền sở hữu, hiện nay tài sản vẫn mang tên bà Nguyễn Thị Bình - người phải thi hành án" (Công văn số 07/CV-THA ngày 3-1-2012 của Cục Thi hành án tỉnh Bắc Ninh).
Ngày 30-6-2011, chấp hành viên Nguyễn Tiến Lực của Chi cục Thi hành án dân sự huyện Yên Phong ra Quyết định số 10/QĐ-THA cưỡng chế giao quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất, buộc ông Nguyễn Văn Tuấn, bà Nguyễn Thị Bình phải giao cho ông Trần Minh Huấn quyền sử dụng đất gồm: Quyền sử dụng đất tại thửa số 50, tờ bản đồ số 18, diện tích 124m² và tài sản gắn liền trên quyền sử dụng đất tại thôn Phong Xá, xã Đông Phong, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh vào hồi 8 giờ 30 ngày 18-7-2011. Ngày 18-7-2011, quyết định số 10 được thi hành.
Quyết định số 10/QĐ-THA đã sai nghiêm trọng về luật. Khoản 2, Điều 467 Bộ luật Dân sự quy định: “Hợp đồng tặng, cho bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng kí; nếu bất động sản không phải đăng kí quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực từ thời điểm chuyển giao tài sản”.
Thuật ngữ "đăng kí" về đất được giải thích trong Điều 4 Luật Đất đai như sau: Đăng kí quyền sử dụng đất là việc ghi nhận quyền sử dụng đất hợp pháp đối với một thửa đất xác định vào hồ sơ địa chính nhằm xác lập quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. Điều 129 Luật Đất đai quy định trình tự, thủ tục đăng kí thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất tại Khoản 1a: Hồ sơ thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất nộp tại văn phòng đăng kí quyền sử dụng đất; trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất tại nông thôn thì nộp tại Ủy ban nhân dân xã nơi có đất để chuyển cho văn phòng đăng kí quyền sử dụng đất.
Như vậy, theo Luật Đất đai, quyền sở hữu đất thuộc về Nhà nước, các cá nhân và tổ chức chỉ có quyền sử dụng đất, cần phải đăng kí quyền sử dụng đất chứ không phải đăng kí quyền sở hữu. Thủ tục đăng kí quyền sử dụng đất ở nông thôn phải qua UBND xã, điều này anh Nguyễn Văn Tuyên đã thực hiện. Theo pháp luật hiện hành, đất đai được điều chỉnh bằng Luật Đất đai, nhà ở được điều chỉnh bằng Bộ luật Dân sự và Luật Nhà ở. Sau khi ông bà Tuấn, bà Bình cho con trai là anh Tuyên thửa đất, anh bỏ tiền ra xây nhà thì nhà đó thuộc quyền sở hữu của anh, không phải là tài sản của ông Tuấn bà Bình.
Báo Người cao tuổi đề nghị Chi cục Thi hành án huyện Yên Phong thu hồi Quyết định số 10/QĐ-THA ngày 30-6-2011, chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Công an huyện Yên Phong xác minh làm rõ việc cưỡng chế và trả lời công luận biết kết quả giải quyết.
3. Báo Người Lao động có bài Làm giả hợp đồng cho thuê đất công. Bài báo phản ánh: Bà Lê Thị Kim Dung (ngụ huyện Chợ Gạo - Tiền Giang) vừa có đơn gửi các cơ quan chức năng tỉnh Tiền Giang xin cứu xét vì cho rằng Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Chợ Gạo ký hợp đồng cho bà thuê mặt bằng chưa hết thời hạn nhưng đã cắt điện, nước và đóng luôn cổng quán cà phê, làm bà bị thiệt hại nặng nề.
Tuy nhiên, qua thu thập hồ sơ, chúng tôi phát hiện có người làm giả hợp đồng cho bà Dung thuê đất công.
Theo nội dung hợp đồng (bản sao) do bà Dung cung cấp, ngày 22-2-2010, ông Nguyễn Văn Ba, Giám đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Chợ Gạo, ký cho bà Dung thuê 400 m2 trong trung tâm để buôn bán nước giải khát với thời hạn thuê là 5 năm, từ ngày 22-2-2010 đến 22-2-2015. Hợp đồng này có 2 trang giấy A4, được đóng dấu giáp lai của Phòng Tư pháp huyện Chợ Gạo và được Phó Phòng Tư pháp huyện Nguyễn Ngọc Hiền đóng dấu công chứng “Sao y bản chính” ngày 19-3-2010.
Bà Dung cho biết do được thuê thời hạn 5 năm nên bà đã đầu tư cả tỉ đồng để xây dựng. Trong khi đó, Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Chợ Gạo lại cung cấp cho phóng viên một hợp đồng cùng số với hợp đồng bà Dung cung cấp nhưng lại có thời gian thuê chỉ đến ngày 30-12-2010. Con dấu giáp lai 2 tờ giấy là của Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Chợ Gạo.
Trao đổi với phóng viên về sự việc khó hiểu này, ông Nguyễn Văn Giang, Trưởng Phòng Văn hóa - Thể thao huyện Chợ Gạo (đơn vị quản lý Trung tâm Văn hóa - Thể thao), cho biết “hợp đồng do bà Dung cung cấp là giả”. Tiếp tục tìm hiểu, chúng tôi được biết chữ ký chứng thực của bà Nguyễn Ngọc Hiền trong hợp đồng thuê đất là giả, còn con dấu của Phòng Tư pháp là thật.
Một lãnh đạo UBND huyện Chợ Gạo nói: “Dù phát hiện cán bộ Phòng Tư pháp làm giả hợp đồng chứng thực này nhưng do nể nang nên huyện không cương quyết, vì vậy dẫn đến việc bà Dung khiếu nại kéo dài”. Vấn đề được dư luận đặt ra là vì sao UBND huyện Chợ Gạo đã phát hiện người làm giả hợp đồng cho thuê đất công lại không xử lý?