I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo điện tử Chính phủ đưa tin: Sáng ngày 9/5, tại Phủ Chủ tịch, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố Pháp lệnh Pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật và Pháp lệnh Chi phí giám định, định giá và chi phí cho người làm chứng, người phiên dịch trong tố tụng. Hai pháp lệnh vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII, thông qua. Ông Giang Sơn, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước chủ trì cuộc họp báo. Cùng dự có Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Sơn, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long và đại diện một số Bộ, ngành liên quan.
Pháp lệnh Pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật có hiệu lực từ ngày 1/7/2012 và được đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ Tư pháp.
Pháp lệnh Chi phí giám định, định giá và chi phí cho người làm chứng, người phiên dịch trong tố tụng gồm có 7 chương, với 59 điều.Pháp lệnh Chi phí giám định, định giá và chi phí cho người làm chứng, người phiên dịch trong tố tụng được đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử của Tòa án Nhân dân tối cao.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Tổng Bí thư sẽ đứng đầu cơ quan chống tham nhũng?. Bài báo đưa tin: Trong những ngày tới, Hội nghị Trung ương 5 (từ ngày 7 đến 15-5) sẽ chuyển sang phần đánh giá sơ kết năm năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về phòng, chống tham nhũng (PCTN), lãng phí, đồng thời quyết định phương án kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Chỉ đạo (BCĐ) Trung ương về PCTN.
Cuối tháng 3, Ban Bí thư đã lập một BCĐ xây dựng đề án để giải quyết vấn đề lựa chọn mô hình cho BCĐ PCTN, giao Ban Tổ chức Trung ương chủ trì. Sáu mô hình đổi mới đã được gửi tới các tỉnh, thành ủy, đảng ủy trực thuộc trung ương để xin ý kiến, với các phương án từ cơ bản giữ nguyên như hiện nay, hoàn thiện cơ chế hoạt động, kiện toàn Văn phòng BCĐ nâng thành cơ quan thường trực của BCĐ... đến chuyển người đứng đầu từ Thủ tướng sang Tổng Bí thư, Thường trực Ban Bí thư, Chủ tịch nước, Chủ tịch QH và thậm chí cả bỏ luôn BCĐ.
Kết quả đã được báo cáo Bộ Chính trị. Sau tổng hợp, phân tích và sàng lọc cho thấy đang nổi lên ba phương án.
Phương án thứ nhất là Thủ tướng vẫn là trưởng BCĐ như hiện nay, song bổ sung thêm Thường trực Ban Bí thư, chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, trưởng Ban Tổ chức Trung ương, phó chủ tịch QH làm phó trưởng ban.
Ưu điểm của giải pháp này là không gây xáo trộn và việc nâng Văn phòng BCĐ từ cơ quan thuần túy chỉ “giúp việc” thành cơ quan thường trực của BCĐ sẽ phần nào khắc phục được sự đứt quãng giữa các cuộc họp BCĐ, để việc chỉ đạo PCTN được liên tục, chủ động hơn. Nhưng nhược điểm vẫn là người dân chưa tin, cho rằng người đứng đầu hành pháp gắn trực tiếp tới điều hành kinh tế-xã hội, quản lý tài sản, ngân sách, dự án... mà lại đồng thời đứng đầu BCĐ thì dễ “vừa đá bóng, vừa thổi còi”.
Phương án thứ hai, BCĐ Trung ương đặt trực thuộc QH. Người đứng đầu BCĐ có hai hướng hoặc là Chủ tịch QH làm trưởng ban hoặc bầu bổ sung chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương làm phó chủ tịch QH, đồng thời làm trưởng BCĐ. Thành viên BCĐ có một phó thủ tướng và một số ủy viên khác như hiện nay. Còn Văn phòng BCĐ thì chuyển thành cơ quan của QH, tương tự như Kiểm toán Nhà nước.
Ưu điểm lớn nhất của phương án này là BCĐ sẽ tương đối độc lập với hành chính nhà nước và đặc biệt có thể gắn chỉ đạo công tác PCTN với giám sát tối cao của QH, thúc đẩy tính minh bạch, trách nhiệm giải trình trong công tác PCTN. Mặt khác, có thể lồng ghép công tác chỉ đạo PCTN với giám sát, kiểm tra, kỷ luật của Đảng.
Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng lập pháp thì không thuận tay với công tác chỉ đạo phối hợp giải quyết, xử lý vụ việc cụ thể. Chưa kể, cũng có ý kiến băn khoăn là QH làm thì ai giám sát QH?
Phương án thứ ba là BCĐ Trung ương về PCTN trực thuộc Bộ Chính trị, do Tổng Bí thư hoặc Thường trực Ban Bí thư làm trưởng ban, một số ủy viên Bộ Chính trị làm thành viên. Đồng thời tái lập Ban Nội chính Trung ương trên cơ sở chuyển Văn phòng BCĐ hiện nay về, giao chức năng làm cơ quan thường trực BCĐ. Như thế là thay đổi hẳn mô hình hiện tại, cả về thành phần BCĐ (hiện là lãnh đạo các cơ quan bảo vệ pháp luật trung ương, lãnh đạo một số bộ, ngành).
Ưu điểm lớn nhất của phương án này là công tác PCTN được đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; bảo đảm sự độc lập tương đối với các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp; và đặc biệt là phù hợp với thể chế Đảng lãnh đạo toàn diện hiện nay. PCTN là cốt lõi của chống suy thoái trong cán bộ, đảng viên nên mô hình này cũng giúp thúc đẩy thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 về xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
Tuy nhiên, ưu điểm cũng có thể trở thành hạn chế, bởi nguy cơ Đảng làm thay cơ quan nhà nước và có thể khiến cho các cơ quan tiến hành tố tụng khó có thể độc lập, chỉ tuân theo pháp luật. Mặt khác, mô hình này làm giảm tính công khai, minh bạch. Bởi hoạt động chỉ đạo, lãnh đạo của Đảng trong công tác PCTN có thể bị coi là bí mật của Đảng, là công việc của Đảng, thực hiện theo điều lệ, quy định của Đảng, không có nghĩ vụ phải công khai, minh bạch với bên ngoài như khi đó là công việc của cơ quan nhà nước, trên cơ sở pháp luật. Chưa kể, công tác PCTN hiện nay vẫn phải báo cáo QH, bị QH giám sát thì khi đặt BCĐ sang bên Đảng thì làm sao QH giám sát được…
Như vậy, các phương án đề ra cho thấy khó có mô hình hoàn hảo. Vấn đề quan trọng là bên cạnh lựa chọn mô hình tối ưu nhất thì những người trong cuộc - nhất là thành viên BCĐ - phải thực sự muốn và dám chống tham nhũng.
3. Trang web vtv.vn có bài Gia Lai: Bắt nhóm đối tượng chống phá chính quyền. Bài báo đưa tin: Ngày 8/5, Cơ quan an ninh điều tra Công an tỉnh Gia Lai đã bắt nhóm đối tượng Fulro lưu vong ở nước ngoài do Ksor Kơk cầm đầu theo điều 87 Bộ luật hình sự về tội phá hoại chính sách đoàn kết dân tộc.
Các đối tượng bị bắt giữ gồm Ahyum, trú ở huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum; Jơnh, Runh và Byưk trú ở làng Kret Krot, xã Hà Ra, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai.
Theo cơ quan điều tra, các đối tượng trên thường xuyên liên lạc, chỉ đạo một số đối tượng phản động ở khu vực Tây Nguyên lôi kéo, kích động người dân theo tổ chức phản động Fulro chống phá chính quyền, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc, phá hoại cuộc sống bình yên của nhân dân, gây mất an ninh trật tự tại địa phương.
Trong quá trình điều tra, bắt giữ các đối tượng phản động Fulro, cơ quan An ninh đã thu giữ rất nhiều hung khí như: giáo mác, cung nỏ, côn nhị khúc… mà các đối tượng dùng để chống lại lực lượng thi hành công vụ.
Sau khi bị bắt giữ, các đối tượng đã khai nhận hoạt động chống phá Nhà nước như: Cử một số đối tượng Fulro khác canh gác, thông báo cho chúng biết khi phát hiện cán bộ, công an vào làng, đồng thời bắt ép bà con dân làng đóng góp tiền, lương thực, thực phẩm để tiếp tế cho chúng lẩn trốn, hoạt động. Những hành vi này của các đối tượng Fulro đã làm mất an ninh trật tự ở địa bàn huyện Mang Yang, làm ảnh hưởng đến đời sống làm ăn, phát triển kinh tế của nhân dân.
II-NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo điện tử Đài tiếng nói Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đưa tin: Tại hội nghị tổng kết công tác đăng ký, quản lý hộ tịch và thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về hộ tịch trên địa bàn tỉnh Đồng Nai diễn ra sáng ngày 09/5, nhiều ý kiến tham luận tại hội nghị đề xuất việc xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu điện tử phục vụ công tác quản lý hộ tịch thay cho hình thức lưu trữ trên giấy như hiện nay. Bên cạnh đó, việc xây dựng mã số công dân cũng được nhiều đại biểu đồng tình. Ông Phan Văn Châu, Phó Giám đốc Sở Tư pháp cho biết, việc xây dựng mã số cá nhân đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng. Khi có mã số cá nhân, thay vì phải mang nhiều loại giấy tờ như hiện nay, người dân chỉ cần cung cấp mã số cá nhân là cơ quan chức năng có thể nắm được hầu hết thông tin cơ bản của từng người.
2. Báo Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh có bài Can thiệp thi hành án “phút 89”. Bài báo phản ánh: Việc can thiệp thi hành án đúng “phút 89” bằng điện thoại, bản fax dù vụ việc còn trong thời hạn kháng nghị giám đốc thẩm cũng vẫn gây ra ức chế cho cả cơ quan thi hành án lẫn người được thi hành án.
Năm 1971, bà T. đứng tên mua một căn nhà tại phường Chánh Hưng (nay là phường 4), quận 8, có chứng thực, trước bạ đầy đủ. Năm 1975, bà xuất cảnh qua Mỹ, còn chồng bà ở lại. Năm 2002, chồng bà T. chết (không có di chúc). Bà T. đã ký hợp đồng ủy quyền cho bà L. quản lý căn nhà.
Năm 2007, bà T. đòi lại nhà nhưng bà L. không trả. Một năm sau, bà T. khởi kiện yêu cầu TAND TP.HCM hủy hợp đồng ủy quyền, buộc bà L. cùng những người đang sống trong căn nhà đó phải trả lại nhà cho bà. Bà sẽ hỗ trợ cho bà L. 30 triệu đồng để tìm nơi ở khác.
Tháng 1-2010, TAND TP.HCM xử sơ thẩm đã chấp nhận yêu cầu đòi nhà và ghi nhận sự tự nguyện hỗ trợ của bà T. Tháng 6-2010, xử phúc thẩm, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao đã ghi nhận sự tự nguyện thỏa thuận của hai bên là tăng tiền hỗ trợ từ 30 triệu lên 150 triệu đồng và giữ nguyên các phần quyết định khác của bản án sơ thẩm.
Sau đó, vì bà L. vẫn không chịu trả nhà nên bà T. đã làm đơn yêu cầu thi hành án. Hết thời gian để bà L. tự nguyện thi hành án, Cục Thi hành án dân sự TP.HCM đã lên kế hoạch chi tiết phối hợp với chính quyền địa phương, công an, VKS để tổ chức cưỡng chế. Ngày 26-5-2011, khi đang tổ chức họp triển khai phương án cưỡng chế, chấp hành viên nhận được điện thoại và bản fax từ TAND Tối cao yêu cầu hoãn thi hành án trong thời hạn ba tháng để có thời gian xem xét lại bản án theo khiếu nại của bà L. Do đó, cơ quan thi hành án đã dừng việc cưỡng chế.
Tuy nhiên, hết thời hạn ba tháng hoãn thi hành án theo luật định, cơ quan thi hành án vẫn không hề nhận được văn bản của TAND Tối cao cho biết là có kháng nghị hay không. Vì vậy, chấp hành viên đã tiếp tục tổ chức thi hành bản án. Đến ngày 29-2-2012, chấp hành viên bất ngờ nhận được điện thoại của một người lạ tự xưng là “phó chánh Tòa Dân sự TAND Tối cao” cho biết “lãnh đạo TAND Tối cao đã quyết định kháng nghị đối với cả hai bản án sơ, phúc thẩm nhưng vì bận đi công tác nên chưa kịp ký văn bản ban hành”.
Do cuộc điện thoại này hoàn toàn không phải là căn cứ pháp lý để ngưng việc thi hành án theo Luật Thi hành án dân sự; Mặt khác, luật cũng đã quy định rất rõ là người có thẩm quyền kháng nghị giám đốc thẩm chỉ được yêu cầu hoãn thi hành án một lần (Điều 48) nên tháng 3-2012, hội đồng cưỡng chế vẫn họp bàn phương án cưỡng chế.
Khi hội đồng triển khai lực lượng đến địa chỉ nhà cưỡng chế, đúng lúc chấp hành viên sắp đọc quyết định cưỡng chế thì nhận được thông báo từ cơ quan là có một bản fax của TAND Tối cao (do vị phó chánh Tòa Dân sự trên ký) thông báo vào ngày 27-2, chánh án TAND Tối cao đã ký quyết định kháng nghị bản án phúc thẩm. Công văn này yêu cầu cơ quan thi hành án tạm đình chỉ thi hành án cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm. Chấp hành viên buộc phải thông báo lại cho đoàn cưỡng chế biết để ra về.
Đến ngày 12-4, Cục Thi hành án dân sự TP.HCM mới nhận được quyết định kháng nghị giám đốc thẩm của TAND Tối cao.
Đối với nhiều chấp hành viên, việc hoạt động thi hành án bị can thiệp đúng “phút 89” bằng các cuộc điện thoại, bản fax đã không còn là chuyện lạ. Có vụ thì sau đó có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm như trên. Nhưng cũng có vụ bị can thiệp xong, cơ quan thi hành án chờ hoài, chờ mãi mà không thấy một văn bản chính thức nào từ phía cơ quan can thiệp.
Việc can thiệp thi hành án đúng “phút 89” bằng điện thoại, bản fax dù vụ việc còn trong thời hạn kháng nghị giám đốc thẩm cũng vẫn gây ra ức chế cho cả cơ quan thi hành án lẫn người được thi hành án.
Chẳng hạn trong vụ thi hành án nói trên, nếu sau thời hạn ba tháng hoãn thi hành án để xem xét kháng nghị, phía TAND Tối cao có sự phối hợp tốt hơn bằng cách sớm gửi văn bản thông báo có kháng nghị hay không thì phía cơ quan thi hành án đã không phải mất công, mất sức tổ chức cưỡng chế.
Còn về phía người được thi hành án, nếu được thông báo sớm về việc bản án bị kháng nghị giám đốc thẩm thay vì chỉ biết đột ngột ngay lúc cưỡng chế thì họ cũng đỡ có tâm lý nghi ngại rằng “có tiêu cực gì hay không khi sự can thiệp sao mà cứ tình cờ đến đúng vào ngay “phút 89” như thế”?
III. CÁC THÔNG TIN KHÁC
Trang web vtv.vn có bài Hà Nội: Hơn 5.000 doanh nghiệp bị giải thể. Bài báo đưa tin: Theo tin từ cục Thuế Hà Nội, do phải đối mặt với những khó khăn thách thức vì suy giảm kinh tế, hơn 5.000 doanh nghiệp tại Hà Nội đã bị ngừng hoạt động, giải thể hoặc bỏ địa chỉ kinh doanh. Đáng chú ý, số doanh nghiệp ngừng hoạt động nói trên đã bằng 47% năm trước, tăng tới 87% so với bình quân quý năm 2011. Trong khi đó, số doanh nghiệp mới thành lập trên địa bàn thành phố tính đến hết quý I năm nay chỉ tăng thêm 3% so với thời điểm cuối năm 2011. Nộp ngân sách của các doanh nghiệp lớn đã giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước.
Theo đại diện cơ quan thuế Hà Nội, tình hình này cho thấy cộng đồng doanh nghiệp thủ đô đang gặp nhiều khó khăn do chịu ảnh hưởng từ suy giảm kinh tế toàn cầu, số doanh nghiệp thành lập mới rất thấp, trong khi số doanh nghiệp ngừng hoạt động tăng cao do hàng hóa tồn kho lớn, không có vốn, do sản xuất kinh doanh hiệu quả thấp…
Đứng trước những khó khăn do suy giảm kinh tế nói trên, sau khi Chính phủ quyết định triển khai gói giải pháp tài chính trị giá 29.000 tỷ đồng để hỗ trợ doanh nghiệp và thị trường, UBND TP.Hà Nội sẽ sớm thực hiện nhiều biện pháp nhằm kịp thời hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp vượt qua khó khăn.
Theo đó, trong 8 tháng còn lại của năm nay, Hà Nội đề xuất 6 nhóm giải pháp. Trong đó, thành phố yêu cầu cơ quan Thuế, Hải quan kịp thời triển khai nhóm giải pháp ưu đãi về thuế, phí của Chính phủ. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp.
Báo cũng có bài Quảng Bình: Chỉ đạo xử lý vụ đốn hạ 3 cây sưa. Bài báo đưa tin: Gần 1 tháng nay, thông tin nhóm lâm tặc ở xã Phúc Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình trúng 3 cây sưa (huê) bán được hàng trăm tỷ đồng đã làm xôn xao dư luận.
Để kịp thời ngăn chặn hiện tượng này và tăng cường công tác quản lý bảo vệ rừng, tỉnh Quảng Bình đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp tăng cường công tác quản lý bảo vệ rừng tại Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.
Tại hiện trường còn sót lại của 3 cây gỗ sưa, trong đó có 1 cây đã mục mà bọn lâm tặc vừa chặt hạ và tẩu tán hết lâm sản. Vị trí mà những cây sưa bị chặt hạ nằm tại Hung Trí, trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Khi đoàn kiểm tra của Vườn Quốc gia PN-KB có mặt tại, tất cả gỗ, cành nhánh, gốc, rễ đều đã bị lâm tặc cất giấu và tẩu tán, chỉ còn lại vỏ cây, lá và bột cưa nên đoàn kiểm tra không thể xác định được khối lượng của 3 cây gỗ sưa nói trên. Việc lâm tặc chặt trộm 3 cây gỗ sưa đã khiến người dân địa phương ồ ạt vào rừng tìm kiếm, săn lùng loại lâm sản siêu lợi nhuận này. Đặc biệt, vụ khai thác gỗ sưa lần này đã hình thành có đường dây, có tổ chức, khai thác, vận chuyển, mua bán tiêu thụ hết sức tinh vi.
Ông Lưu Minh Thành, Giám đốc Vườn Quốc gia PN-KB cho biết: “Vụ việc này hết sức phức tạp, không chỉ dừng lại ở giá trị cây sưa, mà kéo theo một số hệ lụy khác làm cho tình hình an ninh trật tự trên địa bàn phức tạp”.
Trước tình hình trên, tỉnh Quảng Bình đã quyết liệt chỉ đạo các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương vùng đệm phối hợp triển khai thực hiện các biện pháp cấp bách như: Tuần tra, truy quét, kiểm soát việc khai thác lâm sản trái phép trong lâm phận Vườn Quốc gia.
Hiện tỉnh Quảng Bình đã chỉ đạo Ban quản lý Vườn Quốc gia PN-KB và các cơ quan chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân không nghe theo kẻ xấu, đồng thời có các biện pháp kiên quyết đấu tranh với lâm tặc và những ai cố tình vi phạm pháp luật tiếp tay cho lâm tặc.
Để ổn định tình hình, tỉnh Quảng Bình sẽ tập trung chỉ đạo các lực lượng Kiểm lâm, Công an tăng cường hơn nữa công tác quản lý, bảo vệ rừng, thực hiện các biện pháp truy quét, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.