I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Trang vtv.vn có bài Chỉ số tồn kho ở mức báo động. Bài báo phản ánh: Theo Tổng cục Thống kê, tính đến đầu tháng 3, chỉ số tồn kho của ngành công nghiệp chế biến chế tạo tăng gần 35% so với cùng thời điểm năm trước. Trong khi đó, chỉ số tiêu thụ chỉ tăng 0,5%...
Một số ngành có chỉ số tồn kho tăng khá cao là: chế biến và bảo quản rau quả, sản xuất phân bón và hợp chất nitơ, sản xuất sắt, thép…
Giải thích nguyên nhân tồn kho tăng cao, các chuyên gia kinh tế cho rằng, năng lực tiêu dùng suy giảm đã tác động tiêu cực đến hệ thống sản xuất và phân phối sản phẩm. Đáng báo động là chỉ số hàng tồn kho liên tục tăng cao trong nhiều tháng nay, cho thấy thị trường hàng hóa đang bị tắc nghẽn, hàng sản xuất ra khó bán được.
Bên cạnh đó, chi phí đầu vào như xăng dầu, điện, khí đốt, chi phí nhân công tăng cao, nhưng chỉ số giá tiêu dùng không tăng nhiều, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải chịu gánh nặng, khi phần lớn các chi phí tăng cao mà không thể chuyển nhiều vào giá bán. Hơn nữa, năng lực sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất và phân phối hàng hóa phụ thuộc rất nhiều vào vốn. Trong khi lãi suất ngân hàng vẫn cao, quá sức chịu đựng của nhiều doanh nghiệp.
Báo cũng có bài: Việt Nam cần hàng tỷ USD để rà phá bom mìn. Bài báo đưa tin: Để giải quyết lượng bom mìn khổng lồ đang làm ô nhiễm trên 20% diện tích đất nước, Việt Nam cần nguồn kinh phí trên 10 tỷ USD.
Đây là phát biểu của Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân trong buổi giao lưu nhằm phát động, huy động nguồn lực trong và ngoài nước chung tay khắc phục hậu quả của bom mìn sau chiến tranh.
Theo Phó Thủ tướng, để làm sạch hết bom mìn sau chiến tranh, Việt Nam cần kinh phí trên 10 tỷ USD với thời gian kéo dài hơn 100 năm, chưa kể hàng tỷ USD khác cho tái định cư và đảm bảo an sinh xã hội ở vùng bị ô nhiễm bom mìn.
Hiện cả nước còn khoảng 6,6 triệu ha đất tức là trên 21% diện tích đất nước bị ô nhiễm bởi 800.000 tấn bom mìn các loại, chưa kể số còn sót lại trên biển.
Ban chỉ đạo 504 đặt mục tiêu hoàn thành nhiệm vụ giải phóng diện tích này trong khoảng thời gian dưới 100 năm.
2. Báo Nhân dân đưa tin: Chiều 3-4, Bộ trưởng Giao thông vận tải (GTVT) Đinh La Thăng đã chủ trì họp báo thường kỳ tháng 3. Tuy đã trực tiếp trả lời tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3, nhưng hầu hết các câu hỏi của báo chí tại cuộc họp này vẫn xoay quanh vấn đề thu phí hạn chế phương tiện cá nhân, phí vào nội đô giờ cao điểm và Quỹ bảo trì đường bộ. Theo Bộ trưởng GTVT, vừa qua, Bộ đã chưa thông tin, cung cấp đầy đủ, kịp thời và rõ ràng về hai loại phí trên, cho nên một số báo chí nêu thông tin chưa đầy đủ như nội dung tờ trình của Bộ tới Chính phủ.
3. Báo Thanh niên có bài Báo cáo Thủ tướng kết quả kiểm điểm ông Đào Văn Hưng. Bài báo đưa tin: Tại cuộc họp báo chiều 3.4, ông Đào Văn Hải - Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Công thương cho biết, sau khi có chỉ đạo của Chính phủ, Tập đoàn điện lực VN (EVN) đã tiến hành kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan đến việc thua lỗ của EVN Telecom. Đến cuối tháng 3, đã có kết quả kiểm điểm và gửi báo cáo Thủ tướng, hiện đang chờ Thủ tướng có ý kiến chính thức. Đối với ông Đào Văn Hưng, do liên quan đến việc kiểm điểm trách nhiệm nên hiện ông Hưng vẫn chưa được bố trí nhiệm vụ gì cụ thể.
Liên quan đến vụ cây xăng Đồi Nên tại Bắc Giang bán xăng kém chất lượng, Cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết, tổng số xăng A92 được lực lượng chức năng tạm giữ là 29.800 lít và số dầu diesel là 30.300 lít. Cây xăng này được kết luận đã vi phạm Nghị định 84 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu. Ông Trương Quang Hoài Nam - Cục trưởng Cục QLTT cho biết, Cục QLTT đã có tên các đầu mối cung cấp hàng cho Đồi Nên, nhưng chưa công bố do đang trong quá trình điều tra.
II- THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP
1. Báo điện tử Vtc News có bài 84 tuổi vẫn chờ thi hành án 4 bản án để…về nhà. Bài báo phản ánh: Dù đã được tòa phán quyết, buộc những người mua bán đất trái luật phải thi hành án trả lại đất cho gia chủ, nhưng đã 6 năm qua đi, cụ già 84 tuổi vẫn chưa thể về lại nhà mình.
Đó là trường hợp của cụ Đồng Thị Thịnh (SN 1928, ở xóm Nam, xã Dương Quan, huyện Thuỷ Nguyên, TP. Hải Phòng). Cụ Thịnh và chồng là cụ Trần Bá Mẫu, đã mất năm 1965, được cha ông để lại cho 490 m2 đất ở xóm Nam, xã Dương Quan, huyện Thuỷ Nguyên, TP. Hải Phòng. Vì mưu sinh, năm 1977, cụ Thịnh đưa 3 người con đi làm ăn ở xa, đất cha ông ở nhà không nhờ ai quản lý.
Sau đó, em gái cụ Mẫu là bà Trần Thị Năm đã tự ý bán hết số 490m2 đất mà cha ông để lại cho cụ Mẫu, cụ Thịnh quản lý sử dụng cho nhiều người. Đã có 4 bản án của toà án nhân dân các cấp, có hiệu lực pháp luật, tuyên những người sử dụng, quản lý đất của cụ Thịnh phải trả lại cụ Thịnh và các con.
2 bản án có hiệu lực pháp luật từ năm 2006, cụ Thịnh đã đóng tiền thi hành án nhưng không được thi hành. 2 bản án tiếp theo có hiệu lực từ năm 2010, đến nay, dù gia đình nhiều lần yêu cầu nhưng cơ quan thi hành án vẫn không cho nộp tiền thi hành án.
Trước đó, ông Phạm Ngọc Nghinh - Cục trưởng Cục thi hành án TP. Hải Phòng cho biết, về vụ việc của cụ Thịnh thì chưa thấy Chi cục Thi hành án Thuỷ Nguyên báo cáo (!?). Trong khi đó, ông Đinh Đức Quang – Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án huyện Thuỷ Nguyên xác nhận: “Cụ Thịnh là người được thi hành của 4 bán án. 4 bản án đều liên quan đến 1 diện tích đất của cụ Mẫu (chồng cụ Thịnh).
2. Báo Tuổi trẻ có bài Bản án... 4 ngôi mộ. Bài báo phản ánh: Trên mảnh đất tranh chấp có bốn ngôi mộ nhưng tòa án cả hai cấp sơ thẩm, phúc thẩm đều không đả động tới, dẫn đến tình trạng án đã có hiệu lực pháp luật nhưng không thể thi hành.
Năm 2005, bà Nguyễn Thị Mễ khởi kiện bà Trần Thị Xí (ở thôn Miếu Bông, xã Hòa Phước, huyện Hòa Vang, Đà Nẵng) yêu cầu chia tài sản thừa kế.
Theo bà Mễ, cha mẹ của bà có mảnh đất 2.700m2 tạo lập trước năm 1975, trên đất có một ngôi nhà cấp 4 diện tích 36m2. Ông Nguyễn Vinh (chồng bà Xí) là cháu ruột của cha bà Mễ, được cha bà đem về nuôi và cho ngôi nhà dưới, cùng mảnh đất 935m2 để sinh sống. Đến năm 1987, cha mẹ bà Mễ mất để lại di sản là căn nhà cấp 4 trên mảnh đất 1.037m2.
Bà Trần Thị Xí cho rằng đất trên là của bà và ông Nguyễn Vinh nên không đồng ý hòa giải. Tại biên bản hòa giải, bà Nguyễn Thị Duyên (con bà Xí), người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, nêu ý kiến: “Ngôi nhà cấp 4 mái tôn tường xây là do cha mẹ tôi và ông bà cùng xây dựng. Cha tôi được ông đưa về nuôi lúc còn nhỏ cho đến khi dựng vợ gả chồng, nên cha tôi vừa là cháu vừa là con nuôi (được dòng tộc xác nhận). Nay, bà Mễ yêu cầu chia thừa kế thì không thể chấp nhận được vì từ trước nay cha mẹ tôi đều đóng thuế hằng năm và Nhà nước đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cha mẹ chúng tôi, còn ngôi nhà cấp 4 thì từ trước đến nay làm nhà thờ tộc họ nên không thể chia được”.
Tháng 11-2006, TAND huyện Hòa Vang đã đưa vụ án ra xét xử, tuyên buộc bà Xí phải giao lại cho bà Mễ một phần đất diện tích 344,3m2. Bản án có đề cập đầy đủ hiện trạng khu đất, cây cối trong vườn như mận, chanh, thầu đâu, mãng cầu... nhưng không đề cập đến bốn ngôi mộ xây khá lớn trên đất.
Bà Xí có đơn kháng cáo. Năm 2007, TAND TP Đà Nẵng xét xử phúc thẩm và tuyên y án sơ thẩm. Khi bản án có hiệu lực, Chi cục Thi hành án huyện Hòa Vang tới hiện trường thì phát hiện trên đất có bốn ngôi mộ. Do tòa án chỉ tuyên giao đất chứ không đề cập bốn ngôi mộ nên thi hành án không thể thi hành.
Chi cục Thi hành án huyện Hòa Vang có văn bản gửi TAND TP Đà Nẵng yêu cầu giải thích bản án để có hướng giải quyết. Ông Trần Văn Ngộ - chấp hành viên Chi cục Thi hành án huyện Hòa Vang, phụ trách thi hành bản án - cho biết gia đình bà Xí yêu cầu để gia đình bà rào mồ mả lại và chừa một lối đi để gia đình của bà ra vào hương khói, tu bổ, chăm lo phần mộ ông bà. Tuy nhiên, bà Mễ không chấp nhận việc đó nên bà Xí tiếp tục khiếu nại đến các cơ quan có thẩm quyền.
Năm 2009, TAND TP Đà Nẵng có công văn trả lời: “Sau khi xét xử sơ thẩm, bà Xí có đơn kháng cáo với năm nội dung nhưng hoàn toàn không đề cập đến bốn ngôi mộ xây của gia đình nằm trên phần đất mà tòa án đã tuyên giao cho bà Mễ. Trên cơ sở đó, tòa đã lần lượt xem xét các nội dung kháng cáo và ra bản án phúc thẩm. Do đó, việc khiếu nại của bà Xí không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án”.
Ông Trần Văn Ngộ cho biết cơ quan thi hành án đã tiếp tục giải thích, vận động nhưng bà Trần Thị Xí và các con của bà tiếp tục gửi đơn khiếu nại các cấp. Bà Xí nói “không muốn mộ của ông bà tôi dời đi đâu cả”, còn ông Lê Hưng, con ruột bà Nguyễn Thị Mễ, cho biết nếu được giao phần đất và toàn bộ các ngôi mộ thì gia đình sẽ bỏ tiền ra mua khu đất ngoài nghĩa địa để di dời các ngôi mộ này.
Ông Huỳnh Đức Kỳ, chánh án TAND huyện Hòa Vang, cho biết do vụ án kéo dài không được thi hành nên vừa qua HĐND TP Đà Nẵng đã chỉ đạo ngành tòa án, viện kiểm sát, thi hành án làm việc với các đương sự để tìm cách giải quyết. Trả lời câu hỏi trước khi xử tòa án có biết trên đất có mộ hay không, ông Kỳ nói: “Các ngôi mộ trên có từ trước năm 1975, sau đó bị cây cối chen um tùm nên khi đánh giá hiện trạng đất tranh chấp, cán bộ tòa không thể nhìn thấy được”.
3. Báo Pháp luật Việt Nam có bài Sa Thầy (Kon Tum): Con đánh người, bố mẹ chống thi hành án. Bài báo phản ánh: Vợ chồng ông Lê Mạnh Đương và bà Lê Thị Thắm, trú tại thôn Tam An, xã Sa Sơn, huyện Sa Thầy, có cậu “quí tử” là Lê Đại Dương (sinh ngày 15/7/1990), đánh người gây thương tích, bị Tòa án xử phạt 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Về trách nhiện dân sự, khi phạm tội Dương chưa đủ 18 tuổi, nên Tòa án buộc ông Lê Mạnh Đương (bố đẻ của Dương) phải bồi thường thay cho bị cáo số tiền 6.635.850đ cho người bị hại.
Ngày 23/02/2011, Chi cục Thi hành án dân sự (THADS) huyện Sa Thầy ra Quyết định THA số 20 đối với ông Đương, theo đơn yêu cầu THA của ông Ngọc Anh. Trong quá trình tổ chức THA, theo kết quả xác minh cho thấy ông Đương có nhiều tài sản có giá trị; ông Đương hoàn toàn có khả năng, điều kiện THA. Chấp hành viên (CHV) đã phối hợp với chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể động viên, thuyết phục ông Đương THA, nhưng ông Đương chầy ì, chống đối không chịu thi hành.
Ngày 26/5/2011, CHV tạm giữ một chiếc xe máy của ông Đương để đảm bảo THA. Việc tạm giữ tài sản đã bị bà Lê Thị Thắm (vợ ông Đương) chống đối quyết liệt, dùng những lời lẽ thô lỗ xúc phạm CHV, cơ quan THA. Mặc dù được thông báo nhiều lần, nhưng ông Đương cố tình không đến giải quyết, buộc cơ quan THA phải xử lý tài sản tạm giữ để THA theo qui định của pháp luật.
Tài sản tạm giữ, đã bị cưỡng chế, bán đấu giá để THAđược 2.700.000 đồng. Sau khi trừ chi phí, còn lại 02 triệu đồng chi trả cho người bị hại. Như vậy, ông Đương còn phải THA 4.635.850 đồng và lãi suất chậm THA. Ấy vậy mà, ông Đương cương quyết không THA. Vợ chồng ông Đương tỏ thái độ thách thức, chống đối, đe doạ CHV, cán bộ THA.
Tuy số tiền phải THA không lớn, nhưng trước thái độ hung hăng, coi thường pháp luật, chống đối việc THA đến cùng của ông Đương, Cơ quan THA cần phải tham mưu cho Trưởng ban chỉ đạo THA huyện, sớm chỉ đạo phối hợp các ngành hữu quan vào cuộc, tổ chức cưỡng chế THA dứt điểm đối với ông Đương để không những bảo đảm Bản án, quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật phải được thi hành nghiêm minh, kịp thời, triệt để, bảo đảm quyền lợi của người được THA, mà còn giữ nghiêm kỷ cương pháp luật.
4. Báo Đại Đoàn kết có bài Tòa án “xài” thông tư chưa có hiệu lực pháp luật. Bài báo phản ánh: Tại Hội nghị triển khai công tác ngành Toà án năm 2012, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nhận định tình trạng kháng nghị giám đốc thẩm tràn lan, thiếu căn cứ làm ảnh hưởng tính nghiêm minh của pháp luật, xâm hại nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp công dân. Trong một vụ án dân sự tại quận 7, TAND TP. Hồ Chí Minh đã áp dụng cả Thông tư chưa có hiệu lực pháp luật để kháng nghị và ra bản án giám đốc thẩm, khiến đương sự bức xúc, tố cáo.
Theo bản án sơ thẩm số 01/2011/DS-ST ngày 10-1-2011 của TAND quận 7, bà Ngô Thị Mỹ Liên (ngụ phường 3, quận Phú Nhuận) ký hợp đồng mua căn nhà số 8 đường 34, phường Tân Quy của Công ty TNHH thương mại vận tải Dương Hoàng Thịnh vào ngày 20-5-2010. Hợp đồng được Văn phòng công chứng Gia Định chứng thực. Tại thời điểm mua bán, căn nhà không bị cấm giao dịch chuyển nhượng. Trước đó, do Công ty Dương Hoàng Thịnh đang phải thi hành án (THA), thanh toán cho Tổng công ty Hàng Hải Việt Nam 2,99 tỷ đồng nên ngày 26-3-2010, bà Phạm Thị Liềm, chấp hành viên Chi cục (THA) quận 7 ra Quyết định số 170/QĐ-THA ngăn chặn việc đăng ký chuyển nhượng căn nhà. Tuy nhiên, đến ngày 29-4-2010, ông Nguyễn Văn Mỳ, Chi cục trưởng ký quyết định số 206/QĐ-THA chấm dứt việc "tạm dừng việc đăng ký, chuyển quyền sở hữu nhà và đất”. Do có văn bản của ông Mỳ nên việc mua bán được tiến hành theo đúng pháp luật. Sau khi bà Liên mua nhà, đến ngày 24-6-2010, ông Mỳ "đổi ý”, ra thông báo về việc cưỡng chế, kê biên, phát mãi căn nhà này để thi hành án.
Những quyết định tréo ngoe "khi cấm khi không” của Chi cục THA quận 7 khiến bà Liên thiệt hại hàng tỷ đồng vì bỏ tiền mua nhà, bà Liên khiếu nại ông Mỳ làm trái pháp luật và khởi kiện Công ty Dương Hoàng Thịnh ra toà. TAND quận 7 đã triệu tập ông Mỳ ra toà với tư cách người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan. Tòa nhận định: Căn cứ vào quyết định số 206/QĐ-THA của ông Mỳ, hợp đồng mua bán căn nhà hoàn toàn phù hợp với quy định của Bộ luật Dân sự, Luật Nhà ở. Toà tuyên xử công nhận hợp đồng, bà Liên được quyền liên hệ với cơ quan nhà nước để đăng ký chuyển quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở đối với căn nhà số nói trên. Sau khi bị bác yêu cầu, Chi cục trưởng Mỳ chấp nhận phán quyết của Tòa án, không kháng cáo bản án theo luật định.
Bảy tháng sau khi án có hiệu lực pháp luật, ông Mỳ bất ngờ ký văn bản để thông báo: Ngày 15-9-2010 Chi cục THA quận 7 ra quyết định số 89/QĐ-THA về việc tạm dừng đăng ký, chuyển nhượng căn nhà số 08 đường 34, đồng thời kiến nghị giám đốc thẩm hủy bản án của TAND quận 7. Thế nhưng, ngày 9-11-2011, Tổng cục THA dân sự có văn bản nhận định việc ra quyết định ngăn chặn của THA quận 7 là trái luật vì án đã có hiệu lực.
Những bất thường chưa dừng lại, ngày 5-10-2011, Phó Chánh án Trần Văn Sự TAND TP. Hồ Chí Minh ký kháng nghị số 32/2011-QĐKN-DS-GDT. Thật kỳ lạ, căn cứ pháp lý mà ông Sự vận dụng để kháng nghị là Thông tư liên tịch số 14/2010/TTLT-BTP-TANDTC-VKSNDTC ngày 26-7-2010 của Bộ Tư pháp, TANDTC, VKSNDTC (viết tắt là Thông tư số 14). Thông tư 14 có quy định sau khi có bản án sơ thẩm, người phải thi hành án chuyển nhượng tài sản nhưng không sử dụng khoản tiền thu được để thi hành án thì tài sản đó vẫn bị kê biên để THA. Tuy nhiên, tại thời điểm bà Liên mua nhà, Thông tư số 14 chưa ra đời. Bà Liên kêu trời: "Tôi mua nhà được công chứng ngày 20-5-2010, sao có thể vận dụng Thông tư 14 ngày 26-7-2010 làm cơ sở kháng nghị?”. Bà Liên liên tục khiếu nại, thay vì ra quyết định giải quyết theo Luật khiếu nại tố cáo, ngày 21-2-2012, TAND TP. Hồ Chí Minh ra quyết định Giám đốc thẩm số 9-2012/DS-GĐT và ghi rõ gửi cho đương sự để... thay trả lời khiếu nại Quyết định giám đốc thẩm tiếp tục căn cứ Thông tư số 14 ngày 26-7-2010 để hủy bản án sơ thẩm của TAND quận 7.
Luật sư Trần Hải Đức, Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh khẳng định: Kháng nghị và quyết định giám đốc thẩm của TAND TP. Hồ Chí Minh căn cứ vào Thông tư số 14 ngày 26-7-2010 để xử lý giao dịch mua bán ngày 20-5-2010 là vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc cơ bản của luật pháp: Không hồi tố. Một hành vi không thể bị coi là vi phạm pháp luật khi chưa được pháp luật điều chỉnh. Kháng nghị số 32-2011/KN-DS-GĐT đã vi phạm Điều 83 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2008: "1. Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng từ thời điểm bắt đầu có hiệu lực”... Luật sư Đức nhận định Phó Chánh án Trần Văn Sự, người ký quyết định kháng nghị đã không xem xét vụ án một cách toàn diện, khách quan. Không hiểu vô tình hay hữu ý, ông Sự "quên” nêu Quyết định số 206/QĐ-THA ngày 29-4-2010 của Chi cục trưởng Mỳ ký để chấm dứt ngăn chặn mọi giao dịch, trong khi đó chính là mấu chốt của vụ án. Chính việc ký tá các quyết định tréo ngoe của "quan” THA đã gây tổn thất nghiêm trọng đến quyền lợi công dân. Theo luật sư Đức, bà Liên có quyền khởi kiện hành vi của Chi cục trưởng Nguyễn Văn Mỳ yêu cầu bồi thường thiệt hại. Cùng với đó, các cơ quan bảo vệ pháp luật cần làm rõ những bất thường, có dấu hiệu tiêu cực trong vụ án nhằm ngăn ngừa hiện tượng kháng nghị tràn lan vô căn cứ đang gây ra nhiều hệ luỵ nhức nhối.