I- THÔNG TIN VỀ NHỮNG SỰ KIỆN NỔI BẬT CỦA ĐẤT NƯỚC
1. Báo Phụ nữ phản ánh: Ngày 21/3, Bộ Giao thông vận tải đã tổ chức họp với Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam để bàn cách giảm thiểu tai nạn, đảm bảo an toàn chạy tàu. Cuộc họp bàn về an toàn giao thông đường sắt, thực trạng cầu yếu, cầu chung đường sắt với đường bộ, nguy cơ sập bất kể lúc nào. Sau khi giao nhiệm vụ cho Thứ trưởng kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục đường bộ Nguyễn Ngọc Đông; Bộ trưởng Bộ giao thông vận tải Đinh La Thăng nói vui: Nếu để xảy ra thảm họa sập cầu, trước khi Bộ trưởng bị Quốc hội phế truất, thì Thứ trưởng Đông phải mất chức trước.
Ngoài ra, Bộ trưởng cũng đồng ý với đề xuất cho hợp nhất Thanh tra đường bộ và Thanh tra đường sắt vào làm một, để thống nhất chỉ đạo và nâng cao hiệu quả xử phạt vi phạm.
2. Báo Thanh niên có bài Tăng phí để tận thu?. Bài báo phản ánh: Phát triển hệ thống công cộng trước, hạn chế phương tiện cá nhân (PTCN) sau là cách làm của nhiều nước trên thế giới. Dẫn mô hình thu phí của các nước nhưng cách làm của Bộ GTVT thì ngược lại.
Ông Nguyễn Xuân Thành - giảng viên chương trình giảng dạy kinh tế Fulbright, chuyên gia về cơ sở hạ tầng và đầu tư công - cho rằng phí hạn chế PTCN thực chất mới tạo nguồn thu cho ngân sách, vì bản chất áp phí này chỉ là tăng chi phí sở hữu PTCN. “Hiện nay người sử dụng PTCN, đặc biệt là người đi xe máy không có lựa chọn nhiều, nên không có khả năng chuyển đổi phương tiện. Thế nên, người dân sẽ phải trả thêm phí, chứ không phải vì có thêm phí này mà không sử dụng phương tiện nữa. Việc áp phí này sẽ không có tác dụng hạn chế được phương tiện cá nhân, ít nhất là với xe máy”.
Bức xúc hơn, ông Nguyễn Văn Thanh - Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Vận tải ô tô VN - nói: “Phí hạn chế PTCN thực sự là phí chồng lên phí. Anh đã thu phí hạn chế tôi vào nội đô rồi còn thu thêm nữa, thà anh cứ cấm tôi đi ô tô. Nói theo mục đích của loại phí này là để hạn chế phương tiện. Tuy nhiên, khi mua xe người dân đã phải đóng thuế trước bạ để được quyền sở hữu xe, mức thuế này cũng đã được tăng lên rất cao rồi”.
Cũng trong Tờ trình 1818 của Bộ GTVT lên Chính phủ, phí ô tô đi vào trung tâm giờ cao điểm gần như được giữ nguyên như đề xuất trước đó. Đối tượng chịu phí là xe ô tô các loại, trong đó miễn thu phí đối với các loại xe công (xe cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập; xe quân đội; xe công an) và xe buýt. Việc thu phí sẽ thí điểm ở 5 thành phố lớn là Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng với mức thu dự kiến 30.000 đồng/lượt với xe chở người đến 7 chỗ ngồi và 50.000 đồng/lượt với các xe còn lại.
Bộ GTVT dẫn lại mô hình một số nước như Anh, Singapore, Mỹ, Thụy Điển, Trung Quốc và cho rằng chính phủ các nước đều đưa ra các biện pháp để hạn chế sự gia tăng về số lượng phương tiện giao thông như luật Hạn chế lưu lượng giao thông đường bộ của Anh năm 1998, Chính sách đấu thầu quyền đăng ký lưu hành xe con ở Singapore, chính sách quay số may mắn để có quyền đăng ký xe con ở Bắc Kinh (Trung Quốc). Các nước như Singapore, Mỹ đều áp dụng biện pháp thu phí “tắc nghẽn giao thông” ở quy mô thành phố, cụ thể, nếu lưu thông giờ cao điểm tại đoạn đường có mật độ đông ở Singapore sẽ phải trả mức phí tương đương với 205.000 đồng/lượt (giờ bình thường là 33.400 đồng).
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Xuân Thành, mô hình giao thông của VN đi ngược các nước ở chỗ, các nước đều phát triển giao thông công cộng trước khi có PTCN và mức sống của người dân đang rất thấp. Người dân đô thị các nước không đủ tiền đi xe hơi buộc phải đi xe buýt, tàu điện ngầm. Thách thức của các nước là ngăn chặn người dân sử dụng phương tiện công cộng sang cá nhân, nên phải đánh các mức phí vào việc sử dụng PTCN. “Đa số các nước đều gặp phản đối rất lớn của dư luận khi thu phí ách tắc và không triển khai được. Chỉ một số ít nước, thành phố áp dụng được như Singapore và London”, ông Thành nói. Đặc biệt, hệ thống phương tiện công cộng VN còn rất xa mới đuổi kịp được các nước trên, nên việc dùng mô hình “áp phí để hạn chế PTCN” như các nước này không hề hợp lý.
3. Báo Sài Gòn giải phóng phản ánh: Ngày 22-3, tại Hà Nội đã diễn ra lễ ký Thỏa thuận hợp tác về tư vấn xếp hạng tín nhiệm quốc gia giữa Bộ Tài chính và Ngân hàng Standard Chatered - Vương quốc Anh (SCB).
Theo thỏa thuận, Standard Chatered sẽ hỗ trợ Bộ Tài chính trong quá trình làm việc với các cơ quan xếp hạng tín nhiệm Moody’s, S&P và Fitch, bao gồm tăng cường trao đổi thông tin, tăng cường mối quan hệ giữa Chính phủ Việt Nam và các cơ quan xếp hạng tín nhiệm; giúp các cơ quan xếp hạng tín nhiệm hiểu rõ hơn về tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam để có thể đưa ra những nhận xét khách quan nhất về mức xếp hạng tín nhiệm cho Việt Nam.
SCB cũng chia sẻ những kinh nghiệm về công tác xếp hạng tín nhiệm của các quốc gia khác đồng thời khuyến nghị các cơ quan của Chính phủ Việt Nam trong quá trình chia sẻ thông tin và giải thích các quan ngại của các cơ quan xếp hạng tín nhiệm về Việt Nam, giảm bớt những hiểu lầm không đáng có của các chuyên gia phân tích nhằm đạt được mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia tốt nhất có thể.
Báo cũng phản ánh: Ngày 22/3, tại hội nghị tổng kết thực hiện giao ước thi đua năm 2011 Cụm thi đua 5 thành phố trực thuộc trung ương về phát triển kinh tế - xã hội, Hội đồng thi đua khen thưởng Trung ương đã quyết định xếp TP HCM là thành phố đứng thứ nhất, TP Đà Nẵng đứng thứ hai và TP Hà Nội đứng thứ ba. Cũng trong hội nghị này, Hội đồng đã quyết định năm nay TP Đà Nẵng là Cụm trưởng, TP Hải Phòng là phó cụm.
II- NHỮNG THÔNG TIN LIÊN QUAN ĐẾN CÔNG TÁC TƯ PHÁP:
1. Báo Pháp luật thành phố Hồ chí Minh có bài Thua kiện, ủy ban huyện chậm thi hành án. Bài báo phản ánh: Theo hồ sơ, ngày 1-2-2010, TAND TP.HCM chấp nhận một phần kháng cáo của ông Nguyễn Văn Rô, hủy quyết định của UBND huyện Cần Giờ để ban hành quyết định khác về việc bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất của ông Rô nhằm thực hiện dự án mở đường Rừng Sác.
Trước đó, UBND huyện thu hồi đất và bồi thường cho gia đình ông Rô hơn 706 triệu đồng. Ông không đồng ý do ủy ban căn cứ theo quy định cũ có từ năm 1998, áp giá đất nông nghiệp rất thấp gây thiệt hại cho gia đình ông. Ông cho rằng việc bồi thường phải được áp dụng quy định của Luật Đất đai 2003 và Nghị định 197 (năm 2004) thì mới phù hợp. Yêu cầu của ông Rô được tòa án chấp nhận như trên.
Ông Rô cho biết tưởng án có hiệu lực, phía ủy ban phải thi hành, tuy nhiên đến nay đã hai năm ủy ban vẫn “án binh bất động”. Phía cơ quan thi hành án cũng can thiệp ra quyết định thi hành án nhưng sự việc vẫn giậm chân tại chỗ. Trong buổi đối thoại giữa ủy ban với ông vào đầu tháng 3 vừa qua, đại diện UBND huyện cho biết vụ kiện đang được huyện yêu cầu tòa án xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm nên khi nào có kết quả sẽ căn cứ để thi hành án. Ông Rô cho rằng việc làm trên của ủy ban là sai, gây thiệt hại cho ông nên tiếp tục yêu cầu ủy ban phải thi hành án.
Theo luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn Luật sư TP.HCM), bản án phúc thẩm có hiệu lực thi hành ngay chứ không thể nại lý do này, lý do khác. Mặt khác, thời hiệu xem xét giám đốc thẩm án hành chính là hai năm kể từ ngày có bản án, quyết định có hiệu lực của tòa án cấp phúc thẩm. Đến giờ vụ án trên có hiệu lực hơn hai năm nên hết thời hiệu xem xét giám đốc thẩm. Đại diện ủy ban huyện trả lời với ông Rô như vậy là không đúng.
2. Báo Người lao động có bài Cán bộ thi hành án tự ý hủy phiếu tín nhiệm. Bài báo phản ánh: Ngày 22-3, ông Phan Văn Sum, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự tỉnh Gia Lai, cho biết đã báo cáo với cơ quan cấp trên về việc ông Cao Minh Hoàng Tùng, Phó Cục Thi hành án dân sự tỉnh Gia Lai, Bí thư chi bộ, tự ý hủy kết quả lấy phiếu tín nhiệm đề bạt lãnh đạo đơn vị, theo kế hoạch quy hoạch cán bộ giai đoạn (2012-2020).
Ông Sum cho biết: Ngày 17-2, cấp ủy Chi bộ cục, dưới sự chủ trì của ông Cao Minh Hoàng Tùng, đã họp lấy phiếu tín nhiệm chức danh lãnh đạo cục. Kết quả: ông Nguyễn Quốc Tùng (Cục phó) đạt 3/4 phiếu, ông Cao Minh Hoàng Tùng: 2/4 phiếu. Trong lúc tổ kiểm phiếu đang lập biên bản kiểm phiếu thì ông Cao Minh Hoàng Tùng lấy bút đánh dấu lộn xộn vào các tờ phiếu thăm dò và giật lấy thùng phiếu chạy vào phòng làm việc của mình. Sau đó, ông Tùng tuyên bố đã xé toàn bộ phiếu. Ông Tùng giải thích nguyên nhân là do những người bỏ phiếu không làm theo đúng ý ông đã quán triệt, bỏ phiếu không tập trung.
3. Báo Người đưa tin có bài Nhiều luật sư "chưa coi trọng danh và đức" Bài báo phản ánh: Theo thống kê mới đây của Sở Tư pháp Hà Nội, tính đến 30/6/2011, đội ngũ luật sư trên địa bàn TP. Hà Nội đã phát triển mạnh, với 1.678 luật sư, 1.379 người tập sự hành nghề luật sư và 797 tổ chức hành nghề luật sư (trong đó 764 tổ chức hành nghề luật sư Việt Nam và 33 tổ chức hành nghề luật sư nước ngoài tại Việt Nam). Trung bình các tổ chức hành nghề luật sư có từ 01 đến 05 luật sư. Các tổ chức hành nghề luật sư đã thực hiện được 38.308 vụ việc, trong đó hình sự 2.959 vụ, (trong tổng số 2.959 vụ đã giải quyết thì có 1.814 vụ được khách hàng mời và 1.161 vụ hình sự chỉ định) dân sự 2.061 vụ, kinh tế 1.049 vụ, hành chính 393 vụ, lao động 417 vụ, tư vấn pháp luật 19.045 vụ.
Tuy nhiên, theo báo Pháp luật VN, vấn đề nổi cộm khiến nhiều luật sư bức xúc là việc luật sư chưa được tôn trọng và tạo điều kiện đúng mức khi tham gia hoạt động tố tụng, đặc biệt là trong giai đoạn điều tra. Bởi ngay việc cấp giấy chứng nhận cho luật sư tham gia tố tụng, nhất là đối với các trường hợp luật sư được khách hàng mời, nhiều trường hợp cơ quan điều tra còn vi phạm quy định về thời hạn. Mặt khác, còn có trường hợp luật sư tham gia tố tụng theo chỉ định chỉ mang tính hình thức nhất là giai đoạn điều tra, chỉ đến buổi hỏi cung cuối cùng luật sư mới được mời tham gia để hợp thức hóa thủ tục tố tụng…
Nhưng qua theo dõi, Sở Tư pháp TP Hà Nội nhận định, trong quá trình hoạt động của các tổ chức hành nghề luật sư trên địa bàn TP thì vẫn còn một số tổ chức hành nghề luật sư chưa chấp hành đúng quy định của pháp luật, như gây khó khăn cho hoạt động xét xử: Không có mặt trong phiên tòa xét xử theo thông báo của Tòa án hay xác minh, thu thập chứng cứ không tuân thủ theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự hoặc thu thập chứng cứ vi phạm quy định của pháp luật.
Một số tổ chức hành nghề luật sư chưa chấp hành nghiêm các quy định của Luật luật sư trong việc mở văn phòng giao dịch, thay đổi trụ sở không thông báo cơ quan quản lý nhà nước, nộp báo cáo không đúng thời hạn quy định, phần lớn các tổ chức hành nghề luật sư không mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp luật sư theo quy định. Một số luật sư khi thực hiện hoạt động tư vấn pháp luật cho người dân trong lĩnh vực thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hay chế độ chính sách của thương binh, liệt sỹ nhưng chưa cập nhật các văn bản pháp luật mới ban hành dẫn đến tình trạng người dân khiếu kiện vượt cấp, cá biệt có luật sư còn vi phạm pháp luật.
Do Luật luật sư chỉ quy định người có đủ tiêu chuẩn theo quy đinh tại Điều 10 của Luật luật sư và muốn hành nghề luật sư thì phải có Chứng chỉ hành nghề luật sư và gia nhập một Đoàn luật sư, Luật luật sư chưa quy định thời hạn sau khi Bộ Tư pháp cấp Chứng chỉ hành nghề luật sư và gia nhập Đoàn luật sư là bao nhiêu thời gian thì luật sư mới được đăng ký hoạt động nên dẫn đến tình trạng trong 5 năm qua các tổ chức hành nghề luật sư trên địa bàn phát triển tương đối nhanh, nguồn nhân lực để phát triển đội ngũ luật sư lại trẻ.