Trong hai ngày 30 và 31/5 năm 2016, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo “Đánh giá kết quả cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân trong xây dựng luật” tại Thanh Hóa. Hội thảo nằm trong khuôn khổ hợp tác của Bộ Tư pháp và dự án USAID/GIG hỗ trợ cho hoạt động của Hội đồng tư vấn thẩm định các dự án luật, pháp lệnh trực tiếp triển khai thi hành Hiến pháp (gọi tắt là Hội đồng).
Hội thảo có sự tham gia của lãnh đạo Ủy ban pháp luật, một số đại biểu Quốc hội, thành viên Hội đồng, thành viên Tổ giúp việc của Hội đồng, đại diện Văn phòng Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, đại diện một số Bộ, ngành ở Trung ương, đại diện một số cơ quan nhà nước ở các địa phương như Thanh Hóa, Hòa Bình, Nghệ An, Ninh Bình, Bắc Giang, Bắc Ninh...Đồng chí Hà Hùng Cường, nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Chủ tịch Hội đồng chủ trì Hội thảo.
Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, đồng chí Hà Hùng Cường, nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Chủ tịch Hội đồng đã khẳng định chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người trong các nghị quyết của Đảng và đăc biệt tại Hiến pháp năm 2013. Đồng chí cũng nhấn mạnh vai trò của Hội đồng là một cơ chế nhằm bảo đảm chất lượng, hiệu quả của hoạt động xây dựng luật, bảo đảm tính hợp hiến của các dự án luật trước khi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, quyết định. Trong hai năm vừa qua, Hội đồng đã cho ý kiến với hơn 20 dự án luật, trong đó chủ yếu là các dự án luật quy định về quyền con người, quyền công dân. Bên cạnh những kết quả đã đạt được, Chủ tịch Hội đồng cũng đặt ra những đòi hỏi, những yêu cầu về nhiệm vụ của Hội đồng trong thời gian tới cần tiếp tục triển khai, thực hiện.
Tại Hội thảo, các thành viên Hội đồng đã đánh giá việc cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân trong một số luật đã được Quốc hội khóa 13 thông qua và một số dự án luật đang trong quá trình xây dựng. Nhiều ý kiến đã bình luận về những điểm mới của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền công dân, từ đó đặt ra yêu cầu cụ thể hóa đúng đắn, đầy đủ tinh thần và nội dung Hiến pháp năm 2013 trong các dự án luật, pháp lệnh triển khai Hiến pháp. Vác thành viên Hội đồng cũng đánh giá cao những nỗ lực của Quốc hội, Chính phủ trong nhiệm kỳ vừa qua đã ban hành nhiều luật triển khai Hiến pháp, trong số đó có các luật quy định các quyền con người, quyền công dân đã bám sát nội dung và tinh thần của Hiến pháp, quy định rõ hơn trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo vệ, bảo đảm thực thi quyền, đồng thời quy định cụ thể hơn các hành vi nghiêm cấm, giới hạn quyền, bảo đảm đúng nguyên tắc quy định tại khoản 2 Điều 14 Hiến pháp.
Bên cạnh đó, Hội thảo cũng tập trung đánh giá, bình luận các luật, dự án luật cụ thể quy định về quyền con người, quyền công dân, từ đó chỉ ra những điểm hạn chế, chưa phù hợp với tinh thần, nội dung của Hiến pháp năm 2013 như, việc quy định về nội hàm các quyền còn hạn chế, có quyền chưa được quy định đầy đủ; một số dự án luật quy định về trình tự, thủ tục thực hiện quyền còn phức tạp là một yếu tố dẫn đến hạn chế quyền con người, quyền công dân; một số quyền trong Hiến pháp rất mới, chưa có thực tiễn cũng như pháp luật điều chỉnh như quyền được sống trong môi trường trong lành, các quyền về an sinh xã hội…, hoặc có nhiều nội dung quyền con gây nên cách hiểu khác nhau, nên khi cụ thể hóa thành các quy định của luật còn lúng túng; quy định nguyên tắc tại khoản 2 Điều 14 của Luật có nhiều cách hiểu, cách diễn giải và quy định trong các dự án luật khác nhau... Các ý kiến tham gia tại Hội thảo cũng đưa ra nhiều đề xuất, kiến nghị nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung và các dự án luật, pháp lệnh cụ thể hóa quyền con người, quyền công dân trong Hiến pháp năm 2013.
Phạm Hậu - Vụ PLHSHC