Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp: Góp sức trẻ, xây dựng ngành Tư pháp vững mạnh

Hướng tới kỷ niệm 79 năm Ngày truyền thống ngành Tư pháp (28/8/1945 - 28/8/2024), đoàn viên, thanh niên Bộ Tư pháp đang tích cực sôi nổi với nhiều hoạt động ý nghĩa, thể hiện tinh thần kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang của ngành. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Bộ Tư pháp luôn ý thức sâu sắc về sứ mệnh cao cả của Bộ, của ngành, cũng như trách nhiệm của bản thân trong việc tiếp nối và phát huy truyền thống vẻ vang đó. Với sự quan tâm, động viên, tạo điều kiện, định hướng của Ban cán sự Đảng, Đảng uỷ, Lãnh đạo Bộ, sự phối hợp của các cấp uỷ Đảng và sự nỗ lực không ngừng của bản thân, tuổi trẻ Bộ Tư pháp đã và đang có những đóng góp vào sự phát triển chung của Bộ, ngành Tư pháp, góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, dân chủ, công bằng, văn minh.
 

Ngay sau khi nước nhà giành được độc lập vào năm 1945, ngành Tư pháp đã ra đời trong bối cảnh đầy khó khăn, thử thách. Ngày 28/8/1945, Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa ra Tuyên cáo thành lập Nội các Thống nhất Quốc gia gồm 12 Bộ, trong đó có Bộ Tư pháp. Khi đó đất nước vừa thoát khỏi ách đô hộ của thực dân Pháp, nền kinh tế kiệt quệ, xã hội còn nhiều bất ổn. Cơ sở vật chất cho hoạt động tư pháp gần như không có, đội ngũ cán bộ còn non trẻ, thiếu kinh nghiệm. Thêm vào đó, những tàn dư của chế độ cũ, những tư tưởng lạc hậu, phong kiến vẫn còn ảnh hưởng sâu sắc, cản trở công cuộc xây dựng một nền pháp quyền mới. Tuy nhiên, với ý chí kiên cường và tinh thần cách mạng, những người làm công tác tư pháp thời kỳ đầu đã không ngừng nỗ lực, vượt qua mọi khó khăn, thử thách và thanh niên Việt Nam đã không đứng ngoài cuộc. Với tinh thần xung kích và nhiệt huyết sục sôi, họ đã tích cực tham gia vào các hoạt động tư pháp tại địa phương, hỗ trợ công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Nhiều thanh niên còn hăng hái tham gia vào các đội tuyên truyền lưu động, đưa pháp luật về với vùng sâu, vùng xa, vùng căn cứ cách mạng, góp phần thắp sáng ngọn lửa công lý trên khắp mọi miền đất nước.
 

Đặc biệt, sau khi Bộ Tư pháp được tái thành lập theo Nghị định số 143/HĐBT ngày 22/11/1981 của Hội đồng Bộ trưởng với chức năng giúp Hội đồng Bộ trưởng thực hiện quản lý thống nhất các việc về tư pháp trong cả nước, bao gồm xây dựng pháp luật, tuyên truyền, giáo dục pháp luật, quản lý về mặt tổ chức các toà án nhân dân địa phương và quản lý nhà nước các công tác tư pháp khác (luật sư, công chứng, giám định...), đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ pháp luật trong cả nước (1), đội ngũ trí thức trẻ được đào tạo bài bản trong và ngoài nước đã trở thành nguồn lực quan trọng, đặt nền móng cho sự phát triển của ngành. Những chàng trai, cô gái với tuổi đời còn rất trẻ, mang trong mình khát vọng cống hiến, đã không ngừng học hỏi, rèn luyện để trở thành những chuyên gia, nhà nghiên cứu pháp luật hàng đầu. Họ đã góp phần không nhỏ vào việc xây dựng nền Tư pháp Việt Nam trong thời kỳ đổi mới, cải cách và mở cửa, đưa đất nước hội nhập với đời sống kinh tế, chính trị và xã hội quốc tế. Sự kết hợp giữa lý tưởng cách mạng và trình độ chuyên môn cao đã tạo nên một đội ngũ kế thừa vững chắc, đủ sức đảm đương trọng trách xây dựng và bảo vệ nền pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
 

Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đã khẳng định “Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, một trong những nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc; là lực lượng chủ yếu trên nhiều lĩnh vực, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, sức khỏe và sáng tạo”, “công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc”. Bộ, ngành Tư pháp luôn nhận thức sâu sắc về vai trò của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và phát triển. Vì vậy, công tác Đoàn và phong trào thanh niên luôn được quan tâm, tạo điều kiện và hỗ trợ mạnh mẽ trên nhiều phương diện. Theo số liệu thống kê, tính đến ngày 30/11/2023, số lượng công chức, viên chức, học sinh, sinh viên là đoàn viên, hiện nay có 665 đồng chí, (trong đó có: 505 đoàn viên công chức, viên chức, 160 đoàn viên là giảng viên trẻ, học sinh). Các đoàn viên sinh hoạt tại 31 Chi đoàn, Đoàn cơ sở trực thuộc (trong đó có: 07 Chi đoàn, 17 Chi đoàn cơ sở, 07 Đoàn cơ sở và 35 Chi đoàn trực thuộc Đoàn cơ sở) (2). Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo, định hướng sâu sát, kịp thời và tạo điều kiện của Ban cán sự Đảng, Đảng uỷ lãnh đạo Bộ và cấp ủy các cấp đối với công tác Đoàn và phong trào thanh niên của Bộ.
 

Ngày 09/8/2022, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã ban hành Quyết định số 1690/QĐ-BTP ban hành kế hoạch thực hiện chương trình phát triển thanh niên đến năm 2025 của Bộ Tư pháp, trong đó đặt ra 04 mục tiêu: (i) Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước pháp luật; cung cấp thông tin về tư vấn, hỗ trợ pháp lý cho thanh niên; (ii) Tạo điều kiện thuận lợi để thanh niên được học tập, nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ; (iii) Nâng cao đời sống tinh thần, phát triển thể chất cho thanh niên; (iv) Phát huy vai trò của thanh niên trong tham gia phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Theo đó, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Bộ Tư pháp được giao chủ trì một số nhiệm vụ như: “Chủ động đề xuất, triển khai thực hiện các hoạt động hợp tác quốc tế về thanh niên phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và điều kiện, hoàn cảnh thực tế của Bộ Tư pháp”; “Tổ chức tuyên truyền, phổ biến các kiến thức, kỹ năng mềm về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, tâm thần; phòng chống bạo lực gia đình, bạo lực học đường, bạo lực trên cơ sở giới và các kiến thức phòng chống HIV/AIDS... cho thanh niên Bộ Tư pháp và học sinh, sinh viên trong các cơ sở đào tạo thuộc Bộ”; “Tổ chức các hoạt động tình nguyện, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao cho công chức, viên chức thanh niên, sinh viên trong các cơ sở đào tạo của Bộ nhân kỷ niệm những ngày lễ lớn của đất nước, của Ngành như: Ngày thành lập Đoàn Thanh niên Hồ Chí Minh 26/3, Ngày truyền thống Ngành Tư pháp Việt Nam 28/8. Khuyến khích công chức, viên chức chủ động luyện tập thể thao để nâng cao sức khỏe thể chất”.
 

Những mục tiêu và nhiệm vụ mà Bộ trưởng Bộ Tư pháp đề ra cho Đoàn Thanh niên đã thể hiện rõ sự quan tâm sâu sắc và tầm nhìn chiến lược của Bộ đối với việc phát triển nguồn nhân lực trẻ, đặc biệt là trong bối cảnh ngành Tư pháp đang đối mặt với nhiều cơ hội và thách thức mới trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Bộ Tư pháp nhận thức rõ rằng thanh niên là lực lượng chủ chốt của xã hội, việc trang bị cho họ kiến thức pháp luật vững vàng, tạo điều kiện phát triển toàn diện về cả trí tuệ, thể chất, tinh thần là điều kiện tiên quyết để xây dựng một xã hội thượng tôn pháp luật. Đây là động lực quan trọng để Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp tiếp tục phát huy vai trò của mình, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành Tư pháp, góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, dân chủ, công bằng và văn minh. Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp không chỉ là một tổ chức đại diện cho tiếng nói và quyền lợi của tuổi trẻ trong ngành, mà còn đóng vai trò như một động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của Bộ, ngành Tư pháp. Thông qua các hoạt động phong phú và đa dạng, Đoàn Thanh niên đã thể hiện rõ vai trò của mình trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ vừa giỏi chuyên môn, vừa vững vàng về chính trị. Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp đã tổ chức Chương trình Hội nghị quán triệt Nghị quyết số 27-NQ-TW về việc tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới đến toàn thể đoàn viên, các Chi đoàn, Đoàn cơ sở trực thuộc để triển khai thực hiện lồng ghép, cụ thể hóa các nội dung vào chương trình, kế hoạch công tác hàng năm.
 

Bên cạnh đó, Đoàn viên, thanh niên Bộ Tư pháp còn chủ động tham gia vào quá trình xây dựng và hoàn thiện thể chế. Các đoàn viên đã đóng góp ý kiến vào các dự án luật, tham gia các hội đồng thẩm định, các cuộc họp tư vấn, từ đó đưa ra những góc nhìn mới mẻ, phản ánh thực tiễn và nhu cầu của xã hội. Sự tham gia tích cực này được thể hiện rõ qua việc đoàn viên, thanh niên tham gia trong tất cả các khâu của quá trình thẩm định, soạn thảo các dự án luật do Bộ Tư pháp chủ trì. Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ, Đảng ủy và các đơn vị thuộc Bộ luôn tạo điều kiện để thanh niên được tham gia, trau dồi và nâng cao trình độ năng lực chuyên môn. Nhiều đoàn viên trẻ được tin tưởng giao những trọng trách như thành viên Tổ biên tập, Tổ soạn thảo các dự án luật, Nghị quyết, Nghị định, Quyết định và Thông tư quan trọng. Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp luôn tiên phong trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, tổ chức nhiều diễn đàn, hội thảo, toạ đàm, hội nghị để lấy ý kiến đoàn viên, thanh niên về các dự án luật quan trọng, liên quan trực tiếp đến thanh niên và công tác thanh niên như: Dự thảo Hiến pháp, Bộ luật Dân sự, Bộ luật Hình sự, Luật Tiếp cận thông tin, Luật Thanh niên... Bên cạnh đó, các hoạt động tập huấn kỹ năng về xây dựng pháp luật, thẩm định, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật, thủ tục hành chính, nghiên cứu khoa học... cũng được tổ chức thường xuyên, thu hút sự tham gia tích cực của đông đảo đoàn viên, thanh niên. Các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cùng với việc tạo cơ hội cho đoàn viên, thanh niên tham gia trực tiếp vào công tác xây dựng pháp luật, góp ý, thẩm định văn bản đã trang bị cho đoàn viên không chỉ kiến thức pháp lý vững vàng mà còn trau dồi hơn về kỹ năng thực hành cần thiết.
 

Tinh thần xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ cũng được thể hiện rõ nét qua các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật, ứng dụng công nghệ thông tin và các hoạt động tình nguyện vì cộng đồng. Đoàn Thanh niên đã trở thành cầu nối hiệu quả giữa Bộ, ngành Tư pháp và xã hội, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, xây dựng hình ảnh tích cực của ngành trong lòng người dân thông qua các hoạt động như: Chương trình “Truyền thông, phổ biến pháp luật về phòng chống xâm hại trẻ em, vấn nạn bạo lực học đường" tại địa bàn xã Phú Sơn, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre; chương trình “Truyền thông, phổ biến pháp luật; kết hợp trao quà cho nhân dân và các cháu thanh thiếu niên về Luật phòng chống ma tuý” tại Trường Phổ thông bán trú Trung học và Trung học cơ sở Noong Luông xã Thành Sơn, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình; chương trình “Truyền thông pháp luật về Luật Tiếp cận thông tin” tại xã Xuân Tâm, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định… hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, giải quyết thủ tục hành chính…
 

Trong bối cảnh bùng nổ của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp đã thể hiện sự năng động, thích ứng nhanh nhạy bằng cách không ngừng ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác Đoàn và hoạt động chuyên môn. Đoàn Thanh niên có riêng một chuyên trang “Tuổi trẻ Bộ Tư pháp”. Đây là môi trường cập nhật tin tức, hoạt động của Đoàn Thanh niên Bộ và các Chi đoàn, Đoàn cơ sở về công tác chuyên môn cũng như chia sẻ mô hình mới, cách làm sáng tạo trong công tác Đoàn. Đoàn Thanh niên cũng chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao kiến thức về chuyển đổi số cho đoàn viên, thanh niên. Có thể kể đến Diễn đàn “Đoàn viên, thanh niên Bộ Tư pháp tiếp cận chuyển đổi số” tổ chức ngày 14/10/2022 nhằm nâng cao nhận thức, năng lực về chuyển đổi số, kỹ năng số, kỹ năng đảm bảo an toàn, an ninh mạng trước những tác động mạnh mẽ bởi sự phát triển của internet; tổ chức chương trình hướng dẫn đăng ký sử dụng phần mềm E-Tax Mobile và quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2022 cho người nộp thuế là cán bộ nhân viên đang công tác tại Bộ Tư pháp…
Với chủ đề công tác năm 2024 “Tuổi trẻ Bộ Tư pháp sáng tạo, đổi mới trong các hoạt động tình nguyện”, Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp đã đặt ra một số nhiệm vụ trọng tâm như: Tăng cường đẩy mạnh công tác giáo dục của Đoàn, tổ chức các hoạt động hướng tới các ngày kỷ niệm, tuyên truyền, tổ chức nghiên cứu các nội dung có liên quan đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Bộ Tư pháp; cụ thể hóa các nội dung trong Nghị quyết Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Bộ Tư pháp lần thứ VII, nhiệm kỳ 2022 - 2027, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đoàn Khối các cơ quan Trung ương lần thứ IV và Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII; tổ chức các hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho đoàn viên, thanh niên các đơn vị…
Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp đã và đang khẳng định vai trò không thể thiếu trong sự phát triển bền vững của Bộ, ngành Tư pháp, không chỉ là một tổ chức đại diện cho tiếng nói và quyền lợi của tuổi trẻ, mà còn là một lực lượng tiên phong, năng động, đóng góp tích cực vào mọi mặt hoạt động của Bộ, ngành Tư pháp. Trong suốt quá trình hoạt động, Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp đã chứng minh được sự năng động, sáng tạo của tuổi trẻ, sự nhiệt huyết với tinh thần xung kích và trách nhiệm cao. Cùng với những đóng góp to lớn và không ngừng nghỉ, Đoàn Thanh niên Bộ Tư pháp xứng đáng là lực lượng kế thừa và phát triển sự nghiệp của Bộ, ngành. Các đoàn viên, thanh niên không chỉ là những cán bộ trẻ đầy nhiệt huyết, tiềm năng mà còn là động lực quan trọng, góp phần đưa ngành Tư pháp Việt Nam ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới./.