THÔNG TƯ LIÊN TỊCH
Hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số56/2002/NĐ-CP
ngày 15/5/2002 của Chính phủ về tổ chức cai nghiện matuý tại gia đình và cộng đồng
Ngày15/5/2002, Chính phủ ban hành Nghị định số 56/2002/NĐ-CP về tổ chức cai nghiệnma tuý tại gia đình và cộng đồng. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tếvà Bộ Công an thống nhất hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định này nhưsau:
I. Đối tượng cai nghiện tại gia đình và cộng đồng
Hìnhthức cai nghiện tại gia đình và cộng đồng được áp dụng đối với người nghiện matuý đang sinh sống tại cộng đồng, trừ những người thuộc một trong các trườnghợp sau:
1.Thuộc diện bị đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
2.Đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn;
3.Đang bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng;
4.Đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục;
5.Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội sử dụng trái phép chất ma tuý;
6.Đã được cai nghiện tại gia đình và cộng đồng mà vẫn còn nghiện.
II. Tổ công tác cai nghiện ma tuý
1. Thành phần tổ công tác
Chủtịch Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây viết gọn cấp xã) raquyết định thành lập Tổ công tác cai nghiện ma tuý tại gia đình và cộng đồng (sauđây viết gọn là Tổ công tác) để giúp Uỷ ban nhân dân cấp xã tổ chức việccai nghiện ma tuý. Thành phần Tổ công tác gồm: một Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dâncấp xã, cán bộ xã hội hoặc văn hoá - xã hội, cán bộ y tế, Công an xã, phường,thị trấn và một số cán bộ ban, ngành, đoàn thể khác cùng cấp.
Căncứ vào tình hình cụ thể và tổ chức bộ máy của địa phương, Chủ tịch Uỷ ban nhândân cấp xã quyết định số lượng thành viên và chỉ định cán bộ làm nhiệm vụ thườngtrực tổ công tác.
2. Nhiệm vụ của thành viên Tổ công tác
a)Tổ trưởng Tổ công tác có nhiệm vụ xây dựng và chỉ đạo, hướng dẫn các ban, ngànhphối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan đôn đốc, kiểm tra việc thực hiệnkế hoạch cai nghiện ma tuý tại gia đình và cộng đồng.
b)Thường trực Tổ công tác có nhiệm vụ:
Tổnghợp hồ sơ và chuẩn bị các thủ tục cần thiết để Tổ công tác trình Chủ tịch Uỷban nhân dân cấp xã ra quyết định cai nghiện ma tuý hoặc áp dụng các biện phápxử lý vi phạm theo thẩm quyền, cấp giấy chứng nhận đã cai nghiện ma tuý tại giađình và cộng đồng.
Đánhgiá định kỳ hoặc đột xuất kết quả cai nghiện ma tuý và thực hiện chế độ báo cáotheo quy định.
Quảnlý hồ sơ cai nghiện ma tuý theo qui định.
c)Các thành viên khác của Tổ công tác có nhiệm vụ:
Thànhviên là cán bộ Công an xã, phường, thị trấn có trách nhiệm thu thập tài liệu,thẩm tra và lập hồ sơ về người nghiện ma tuý thuộc diện được cai nghiện tại giađình và cộng đồng; giữ gìn trật tự, an toàn cho công tác cai nghiện và phối hợpvới các cơ quan, tổ chức có liên quan và gia đình người nghiện ma tuý theo dõi,giúp đỡ, quản lý chặt chẽ họ trong và sau khi cai nghiện.
Thànhviên là cán bộ Y tế cấp xã có trách nhiệm thẩm tra, xác định tình trạng nghiệncủa người nghiện ma tuý và tổ chức xét nghiệm tìm chất ma tuý (khi cần thiết);lập kế hoạch, phương pháp điều trị, phục hồi cho từng trường hợp cụ thể; lập hồsơ bệnh án và triển khai các biện pháp theo đúng phương pháp cai nghiện đã đượccơ quan có thẩm quyền duyệt để cắt cơn, điều trị các rối loạn sinh hcọ sau cắtcơn và chữa bệnh cho người cai nghiện tại gia đình và cộng đồng.
Cácthành viên khác là cán bộ, nhân viên thuộc ban, ngành và các tổ chức xã hộitheo phân công của Tổ trưởng Tổ công tác có trách nhiệm giám sát, theo dõi,quản lý, giúp đỡ người được cai nghiện.
III. Trình tự, thủ tục lập hồ sơ cai nghiện ma tuý
1. Tổ chức việc khai báo và đăng ký cai nghiện
Tổcông tác có trách nhiệm bố trí địa điểm thuận tiện và phân công cán bộ tiếpnhận việc khai báo và đăng ký cai nghiện; địa điểm và thời gian tiếp nhận khaibáo và đăng ký cai nghiện phải thông báo công khai cho nhân dân trên địa bàn.
Cánbộ tiếp nhận việc khai báo, đăng ký cai nghiện có trách nhiệm hướng dẫn ngườinghiện ma tuý, gia đình hay người giám hộ của họ khai báo tình trạng nghiện củangười nghiện ma tuý và những thông tin cần thiết khác phục vụ việc cai nghiện (Mẫusố 1).
2. Cam kết cai nghiện
Trongthời hạn 5 ngày kể từ khi người nghiện ma tuý, gia đình người nghiện hay ngườigiám hộ khai báo và đăng ký cai nghiện, Tổ công tác tiến hành kiểm tra, xácminh và lập hồ sơ. Nếu người đăng ký thuộc diện đối tượng cai nghiện tại giađình và cộng đồng thì tư vấn, hướng dẫn họ ký viết cam kết (Mẫu số 2) vàtrình Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã ra quyết định. Trường hợp người nghiệnmắc các bệnh phối hợp cấp tính hay mãn tính ảnh hưởng tới quá trình cai nghiệnthì phải tư vấn cho họ điều trị bệnh ổn định mới tiến hành cai nghiện.
3. Quyết định cai nghiện
Trongthời hạn 2 ngày kể từ khi nhận được đề nghị của Tổ công tác, căn cứ vào từng trườnghợp cụ thể, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã ra quyết định cho người nghiện matuý được cai nghiện tại gia đình và cộng đồng trong thời gian ít nhất là 6tháng (Mẫu số 3). Quyết định cai nghiện được lập thành 4 bản, 01 bản lưuUỷ ban nhân dân cấp xã, 01 bản gửi Tổ công tác đưa vào hồ sơ, 01 bản giao chongười được cai nghiện hoặc gia đình hay người giám hộ của họ, 01 bản gửi Tổ trưởngTổ dân cư hoặc trưởng thôn, bản, làng… (sau đây gọi chung là tổ dân cư)nơi người được cai nghiện cư trú để phối hợp thực hiện công tác cai nghiện.
IV. Cai nghiện cho người nghiện ma tuý
1.Việc cai nghiện ma tuý tại gia đình và cộng đồng được thực hiện theo qui trìnhthống nhất (có phụ lục kèm theo).
2.Việc áp dụng các biện pháp để cắt cơn, điều trị các rối loạn sinh học sau cắtcơn và chữa bệnh cho người cai nghiện tại gia đình và cộng đồng phải thực hiệntheo đúng phương pháp do Bộ Y tế qui định.
3.Căn cứ tình hình thực tế của địa phương, Uỷ ban nhân dân cấp xã có thể bố tổchức tiếp nhận điều trị cắt cơn cho người nghiện ma tuý thường xuyên tại trạm ytế xã, phường, thị trấn hoặc bố trí địa điểm phù hợp có đủ điều kiện an toàn đểtổ chức điều trị cắt cơn cho người nghiện ma tuý thành từng đợt tại các tổ dâncư.
4.Người nghiện cai nghiện ma tuý có trách nhiệm:
Thựchiện nghiêm chỉnh cam kết của mình.
Khôngđược sử dụng các loại thuốc hoặc các chất làm sai lệch kết quả xét nghiệm tìmchất ma tuý.
Hàngtháng báo cáo kết quả cai nghiện cho cán bộ được phân công giúp đỡ cai nghiệnđể ghi sổ theo dõi
(Mẫusố 4).
Khiđi khỏi nơi cư trú phải báo cáo cán bộ được phân công giúp đỡ cai nghiện và khitrở về phải xét nghiệm tìm chất ma tuý (nếu cần thiết).
5.Gia đình hoặc người giám hộ của nguời cai nghiện ma tuý có trách nhiệm:
Chuẩnbị đầy đủ điều kiện và kinh phí cai nghiện ma tuý theo qui định chung.
Hướngdẫn, chăm sóc, động viên giúp đỡ người cai nghiện ma tuý thực hiện việc cainghiện.
Quảnlý, giám sát người cai nghiện ma tuý thực hiện cam kết cai nghiện.
V. Xử lý vi phạm
1.Trong quá trình tổ chức cai nghiện ma tuý tại gia đình và cộng đồng, nếu thấyngười đang cai nghiện có biểu hiện sử dụng trái phép chất ma tuý, thuốc gây nghiện,thuốc hướng thần thì cán bộ được phân công giúp đỡ cai nghiện phối hợp với giađình họ tiến hành kiểm tra, thu thập mẫu để xét nghiệm tìm chất ma tuý.
2.Trường hợp người đang cai nghiện vi phạm cam kết cai nghiện thì cán bộ đượcphân công giúp đỡ cai nghiện nhắc nhở họ sửa chữa hoặc lập biên bản xử lý viphạm (Mẫu 5). Tuỳ theo tính chất và mức độ vi phạm, Tổ công tác báo cáo,đề xuất với Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã quyết định một trong các biện phápxử lý vi phạm sau:
Cảnhcáo;
Đìnhchỉ cai nghiện tại gia đình và cộng đồng và yêu cầu bồi thường thiệt hại, cácchi phí tổ chức cai nghiện, đồng thời áp dụng hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền ápdụng các biện pháp xử lý khác theo qui định của pháp luật.
VI. Cấp Giấy chứng nhận đã cai nghiện ma tuý
1. Xét và cấp Giấy chứng nhận đã cai nghiện ma tuý
a)Trong thời hạn 15 ngày trước khi kết thúc thời hạn cai nghiện ma tuý tại giađình và cộng đồng, Tổ công tác chủ trì phối hợp với Tổ trưởng Tổ dân cư và giađình (hay người giám hộ) của người đã cai nghiện tổ chức họp tổ dân cư để xemxét, đánh giá kết quả cai nghiện ma tuý của người được cai nghiện và đề nghịcấp giấy chứng nhận đã cai nghiện ma tuý cho người có đủ điều kiện. Nội dungcuộc họp phải được lập thành biên bản.
b)Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã cấp Giấy chứng nhận đã cai nghiện ma tuý tạigia đình và cộng đồng (Mẫu 6) cho người đã cai nghiện có đủ các tiêuchuẩn sau:
Khôngcòn chất ma tuý trong cơ thể;
Thựchiện đầy đủ các cam kết cai nghiện;
Chuyểnbiến rõ rệt về nhận thức, hành vi, có lối sống lành mạnh và được 2/3 số ngườitrong Tổ dân cư dự họp đồng ý đề nghị cấp giấy chứng nhận.
c)Trường hợp người cai nghiện chưa đủ các tiêu chuẩn cấp giấy chứng nhận đã cainghiện ma tuý tại gia đình và cộng đồng, Tổ công tác báo cáo và đề nghị Chủtịch Uỷ ban nhân dân cấp xã ra quyết định cho họ tiếp tục cai nghiện ma tuý tạigia đình và cộng đồng trong thời hạn 3 tháng. Việc quyết định cho họ tiếp tụccai nghiện ma tuý tại gia đình và cộng đồng được áp dụng không quá 2 lần. Nếuvẫn không đủ tiêu chuẩn cấp giấy chứng nhận thì Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xãxem xét việc áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc đưa vàocơ sở cai nghiện bắt buộc.
Nếusau một năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đã cai nghiện ma tuý tại giađình và cộng đồng mà người được cấp giấy chứng nhận đó không tái nghiện thì họđược coi như chưa bị áp dụng hình thức cai nghiện này.
2. Công bố kết quả cai nghiện
Saukhi Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã ký Giấy chứng nhận đã cai nghiện ma tuý tạigia đình và cộng đồng cho người đã cai nghiện, Tổ công tác phối hợp với Tổ dâncư, gia đình người đã cai nghiện, cơ quan, tổ chức có liên quan chuẩn bị cácđiều kiện cần thiết để tổ chức cuộc họp công bố việc hoàn thành qui trình cainghiện, trao giấy chứng nhận đã cai nghiện, bàn giao người nghiện cho gia đìnhvà tổ dân cư tiếp tục quản lý, giám sát và giúp đỡ tại gia đình và cộng đồng.
VII. Tổ chức thực hiện
1.Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Giám đốc Sở Y tế,Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương:
GiúpChủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố cụ thể hoá chức năng, nhiệm vụ; xâydựng qui chế làm việc, cơ chế phối hợp và mối quan hệ của các ban, ngành, đoànthể; bố trí cán bộ, cơ sở vật chất, kinh phí đảm bảo cho công tác cai nghiện matuý tại gia đình và cộng đồng đặc biệt là cấp xã.
Chỉđạo, hướng dẫn kiểm tra hoạt động chuyên môn của từng ngành về lĩnh vực cainghiện, phục hồi cho người nghiện ma tuý; tạo điều kiện cho Uỷ ban nhân dân cấpxã thực hiện tốt công tác cai nghiện ma tuý tại gia đình và cộng đồng.
2.Thông tư này có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày ký ban hành.
3.Trong quá trình thực hiện nếu có gì vướng mắc đề nghị báo cáo về Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội, Bộ Công an, Bộ Y tế để giải quyết./.