Hội nghị toàn quốc về công tác phòng, chống tham nhũng

06/05/2014
Hội nghị toàn quốc về công tác phòng, chống tham nhũng
Sáng 05/5, Hội nghị toàn quốc về công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) được tổ chức tại Hà Nội. Đây là lần đầu tiên Hội nghị toàn quốc về PCTN được tổ chức kể từ sau khi Bộ Chính trị lập Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN. Vì vậy, Hội nghị này có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm đánh giá, tổng kết toàn diện về công tác PCTN thời gian qua, từ đó,đóng góp các ý kiến, các tham luận về phương hướng, nhiệm vụ công tác nhằm tạo chuyển biến cho công tác PCTN trong thời gian tới.

Thúc đẩy thêm một bước công tác đấu tranh PCTN

Báo cáo tại Hội nghị nêu rõ, trong năm 2013, với việc điều chỉnh một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng đã bước đầu phát huy được hiệu quả trong việc hạn chế phát sinh tiêu cực, tham nhũng, tập trung đẩy mạnh công tác xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, nhất là đối với nhiều vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm... Nhờ đó, công tác PCTN tiếp tục được đẩy mạnh và có những chuyển biến tích cực, đạt được một số kết quả khích lệ, phục vụ thiết thực nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh chính trị, ổn định đất nước, Những kết quả trên, theo đánh giá của Ban Chỉ đạo TƯ về PCTN, "đã thể hiện quyết tâm cũng như khả năng PCTN của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội".

Tuy nhiên, công tác PCTN vẫn còn những hạn chế, tiếp tục diễn biến phức tạp và vẫn đang là thách thức hiện nay, trong đó phải kể đến một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng hiệu quả thấp. Việc khắc phục những sơ hở của cơ chế, chính sách, pháp luật về quản lý kinh tế - xã hội còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu PCTN. Năng lực phát hiện tham nhũng qua công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán còn rất yếu. Việc thu hồi tài sản tham nhũng đạt hiệu quả chưa cao... Đặc biệt, chưa phát huy được sức mạnh của toàn dân trong cuộc đấu tranh PCTN; chưa có cơ chế hữu hiệu bảo vệ người tố cáo tham nhũng; việc khen thưởng người có thành tích PCTN còn biểu hiện hình thức... nên theo kết quả khảo sát Chỉ số Hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam (PAPI) 2013, quyết tâm từ phía người dân trong phòng, chống tham nhũng có xu hướng giảm dần.

Thực tế, những người là nạn nhân của tham nhũng quyết định không tố cáo vì nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có tới 48,4% cho rằng tố cáo cũng không mang lại lợi ích gì ; 8,9% sợ bị trù úm, trả thù; 11,8% cho rằng thủ tục tố cáo quá rườm rà; khoảng 16% không biết tố cáo thế nào; và số còn lại hoặc đưa ra những lý do khác hoặc từ chối trả lời. "Đây là dấu hiệu không mấy tích cực đối với hiệu quả quản trị ở cấp quốc gia và địa phương, bởi nó cho thấy các thiết chế và thể chế (trong đó có Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo) khuyến khích người dân tham gia PCTN thông qua khiếu nại, tố cáo các hành vi tham nhũng, nhũng nhiễu của cán bộ, công chức, viên chức ít có hiệu lực trên thực tế" - Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) cảnh báo.

Chỉ số PAPI còn cho thấy tình trạng tham nhũng "vặt" với việc đưa "lót tay" để có được việc làm trong khu vực công, hiện tượng vòi vĩnh, đòi hối lộ ở bệnh viện tuyến huyện/quận còn phổ biến, giải quyết vấn đề vòi vĩnh, hối lộ ở các trường tiểu học vẫn còn là thách thức lớn đối với tất cả các tỉnh/thành phố, yếu tố thân quen vẫn đóng vai trò quyết định trong xin việc ở cấp xã/phường...

Đẩy nhanh tiến độ, xử lý nghiêm minh các vụ việc, vụ án tham nhũng nghiêm trọng

Công tác PCTN tiếp tục được Đảng, Nhà nước xác định là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài; phải tiến hành kiên trì, kiên quyết, liên tục, có trọng tâm, trọng điểm nhằm ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng. Do đó, Hội nghị xác định, trong thời gian tới, các cấp ủy tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát của Đảng; công tác thanh tra, kiểm toán, kiểm tra của Nhà nước; công tác điều tra, truy tố, xét xử của các cơ quan tiến hành tố tụng; xử lý nghiêm minh, kịp thời, đồng bộ cả về kỷ luật Đảng, hành chính, kinh tế và hình sự các vụ việc, vụ án tham nhũng, tập trung vào một số lĩnh vực nhạy cảm, có nguy cơ tham nhũng cao, như quản lý sử dụng đất đai; xây dựng cơ bản; tài nguyên, khoáng sản; tài chính, ngân hàng; lĩnh vực tư pháp; tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ; thực hiện các chính sách xã hội v.v...

Thời gian qua cho thấy, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về Luật PCTN tới người dân giảm nhẹ qua các năm. Báo cáo PAPI 2013 cho thấy, tỉ lệ người được hỏi biết đến Luật PCTN trên toàn quốc giảm xuống còn 40% năm 2013 từ 44,11% năm 2012 và 42,45% năm 2011. Trong khi đáng lưu ý là những người trả lời biết đến Luật PCTN thường tin hơn vào mức độ nghiêm túc trong xử lý các vụ việc tham nhũng ở địa phương. Do đó, quan trọng hơn cả là các cấp, các ngành cần đẩy mạnh hơn nữa hiệu quả tuyên truyền, phổ biến Luật PCTN để thúc đẩy hiệu quả công tác PCTN.

H.Giang

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: "Tình hình tham nhũng vẫn diễn ra nghiêm trọng ở nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều lĩnh vực. Tình trạng tham nhũng vặt, biểu hiện qua nạn hối lộ trong lĩnh vực hành chính, dịch vụ công, nạn lót tay, chạy chọt để được việc khi giao dịch với các cơ quan công quyền, vẫn còn nhức nhối. Việc phát hiện tham nhũng vẫn là khâu yếu. Việc xử lý hành vi tham nhũng ở một số vụ, việc có biểu hiện nương nhẹ; vẫn còn tình trạng lạm dụng để xử lý kỷ luật, xử lý hành chính thay cho việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can theo quy định của pháp luật.

Ðể cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng có sự chuyển biến rõ rệt trong thời gian tới, cần chú trọng các quy định về kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức, nhất là những người ở những vị trí và lĩnh vực công tác có nguy cơ tham nhũng cao. Quy định các giao dịch có giá trị lớn của cán bộ, công chức, viên chức, người có chức vụ, quyền hạn phải được thực hiện qua ngân hàng để kiểm soát, ngăn ngừa giao dịch bất hợp pháp, rửa tiền, tham nhũng.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, của cán bộ, đảng viên và nhân dân về công tác phòng, chống tham nhũng, tạo sự thống nhất, tự giác, quyết tâm cao trong hành động. Đây là nhiệm vụ không mới nhưng rất quan trọng. Bởi giáo dục là biện pháp căn bản để nâng cao đạo đức, xây dựng liêm chính; chống tha hoá, biến chất Phải dấy lên trong dư luận xã hội phê phán nghiêm khắc đối với hành vi tham nhũng, giáo dục tinh thần biết trọng liêm sỉ, danh dự; biết xấu hổ, đau khổ vì tham nhũng.

Đề cao trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tính tiên phong, gương mẫu của tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên trong công tác phòng, chống tham nhũng. Nâng cao năng lực, sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị chuyên trách về phòng, chống tham nhũng vì muốn chống tham nhũng hiệu quả thì trước hết phải chống tham nhũng chính ngay trong các cơ quan chống tham nhũng. Tăng cường giám sát và chống tham nhũng trong các cơ quan bảo vệ pháp luật; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác phát hiện, điều tra và xử lý nghiêm minh, kịp thời các vụ án, vụ việc tham nhũng lớn.

Một khi đã xảy ra tham nhũng thì nhất thiết phải xử lý kiên quyết, xử lý thật nghiêm, đúng quy định của luật pháp, không có vùng cấm. Trước mắt, cần đẩy nhanh tiến độ xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp theo đúng quy định của pháp luật. Tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát của cấp uỷ đảng, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; đưa nội dung công tác phòng, chống tham nhũng vào chương trình kiểm tra, giám sát hằng năm..."