Bộ trưởng Lê Thành Long giải trình ý kiến của Đại biểu Quốc hội về dự án Luật đấu giá tài sản

25/10/2016
Bộ trưởng Lê Thành Long giải trình ý kiến của Đại biểu Quốc hội về dự án Luật đấu giá tài sản
Ngày 24/10, trong phiên thảo luận tại Hội trường về dự án Luật đấu giá tài sản, Bộ trưởng Lê Thành Long đã có giải trình ý kiến của Đại biểu Quốc hội về dự luật nêu trên.
Thay mặt Ban soạn thảo và Ủy ban Kinh tế Quốc hội với tư cách cơ quan thẩm tra, Bộ trưởng Lê Thanh Long cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội đã góp ý vào dự thảo Luật. Bộ trưởng cho biết, đã lắng nghe tất cả các ý kiến, đặc biệt những ý kiến cụ thể vào từng điều khoản của dự thảo để nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý một cách phù hợp.
Cụ thể, Bộ trưởng cho biết, sẽ rà soát lại các vấn đề liên quan đến trình tự, thủ tục, xử lý quy định về địa điểm hành nghề của đấu giá viên, về vấn đề giám định tài sản, các vấn đề liên quan đến xử lý tiền đặt trước …sao cho chặt chẽ, chính xác. Những nội dung các đại biểu Quốc hội góp ý, sẽ được cơ quan soạn thảo cũng như cơ quan chủ trì thẩm tra báo cáo rõ trong báo cáo tiếp thu, giải trình.
Đi vào nhóm một số vấn đề, Bộ trưởng khẳng định luật này là luật thủ tục, không phải luật nội dung. Chính vì thế tất cả những vấn đề liên quan đến nội dung như tài sản bán đấu giá liên quan đến thi hành án đã được quy định trong Luật thi hành án, liên quan đến quyền sử dụng đất đã có trong Luật đất đai, đến các tài sản khác của nhà nước đã có trong Luật quản lý và sử dụng tài sản của nhà nước…Các vấn đề về nội dung đã được xử lý ở các luật chuyên ngành và vì Luật Đấu giá tài sản là luật thủ tục nên theo Bộ trưởng Lê Thành Long “sẽ không can thiệp vào xử lý các trường hợp cụ thể”
Trên tinh thần như vậy các loại tài sản được quy định bán đấu giá đã được liệt kê trên cơ sở pháp luật hiện hành tại Khoản 1, Điều 3 của dự luật. Nếu thấy vấn đề nào còn thiếu Bộ trưởng cam kết “sẽ rà soát thêm”. Tuy nhiên, tinh thần của Ban soạn thảo đã cố gắng đến mức tối đa rà soát các quy định của pháp luật hiện hành.
Liên quan đến tài sản cá nhân quy định ở Khoản 2, Điều 3. Bộ trưởng cho rằng, quy định như trong dự thảo mang tính khuyến khích còn trên thực tế các tài sản cá nhân gần như chưa có bán đấu giá.
Về quan hệ của Luật đấu giá tài sản với các luật khác. Ban soạn thảo đã rà soát và thấy duy nhất có một luật đó là Luật thương mại có 27 điều quy định về trình tự thủ tục về bán đấu giá tài sản của thương nhân. Các luật còn lại là không có, từ Luật đất đai cho đến Luật thi hành án và tất cả các luật khác đều dẫn chiếu đến quy định của Nghị định 17/CP về bán đấu giá tài sản. Có nghĩa trình tự thủ tục dẫn chiếu ngược trở lại và sắp tới khi có Luật Đấu giá tài sản thì dẫn chiếu đến luật này. Còn lại Luật thương mại qua rà soát cho thấy về cơ bản thống nhất về trình tự, thủ tục.
Đồng ý với quan điểm của đại biểu Nguyễn Mạnh Cường, là theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật những quy định ban hành sau có giá trị vượt trội, nếu nói về trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản thì luật Đấu giá tài sản ban hành sau thì phải áp dụng quy định của Luật Đấu giá tài sản, nhưng theo Bộ trưởng Lê Thành Long, về nguyên tắc phải bãi một số quy định khác ở Luật thương mại khác với Luật Đấu giá tài sản và Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục rà soát các quy định này. Bên cạnh đó, Luật thương mại sẽ trình Quốc hội cho ý kiến vào năm 2017 và thông qua vào năm 2018, do đó có cần thiết phải trực diện để bãi một vài điều vướng mắc thì cũng không phải là vấn đề lớn. Còn lại các luật khác đều dẫn chiếu đến Luật Đấu giá tài sản nên không có chuyện mâu thuẫn giữa dự thảo bộ luật này với các luật khác trong trường hợp được Quốc hội thông qua. Bên cạnh đó, sau khi phân tích kỹ các quy định về quyền tự do kinh doanh của Hiến pháp, Luật Doanh nghiệp, Luật đầu tư, Bộ trưởng khẳng định, dự thảo Luật đấu giá hoàn toàn không có điểm nào trái với Hiến pháp và các Luật nêu trên.
Liên quan đến việc hành nghề đấu giá và tình trạng quân xanh, quân đỏ, dìm giá, thông đồng…trong bán đấu giá Bộ trưởng thừa nhận “thực tế rất nhiều”. Bởi, đây một nghề tư pháp, một nghề đặc thù do đó, người hành nghề đấu giá tài sản phải đáp ứng những yêu cầu cao về tiêu chuẩn và kinh nghiệm, phải được đào tạo nghề, tập sự hành nghề rồi mới được ra hành nghề. Nếu không chuẩn theo nghề, không có đạo đức đầy đủ, không có quy định chặt chẽ thì người thiệt hại đầu tiên sẽ là nhà nước. Trên tinh thần như vậy về hình thức hành nghề chỉ có hai loại doanh nghiệp là công ty tư nhân và công ty hợp danh. “Chúng ta cho rằng cần phải đối nhân và cần phải chịu trách nhiệm vô hạn đối với hành vi của mình và đối với những hệ quả mà mình xảy ra”, Bộ trưởng nói.
Về các quy định liên quan đến đào tạo nghề, đến tiêu chuẩn đấu giá viên. Ban soạn thảo đã rà soát và liệt kê ra một số các đối tượng với những tiêu chuẩn cụ thể để được miễn. Trên cơ sở Đại biểu Quốc hội thảo luận, cho ý kiến để quy định cho phù hợp với thực tế.
Về trình tự, thủ tục bán đấu giá từ thực tiễn thi hành Nghị định 17/CP, Bộ trưởng cho biết, đã cố gắng tới mức tối đa để quy định rõ về trình tự, thủ tục từ việc niêm yết, thông báo đến nâng tỷ lệ tiền đặt trước, về quyền lợi của người có tài sản trong quá trình đấu giá, các hành vi bị nghiêm cấm… Đồng thời, trong Bộ luật hình sự mới năm 2015 cũng đã có một điều quy định về việc thông đồng, dìm giá, tuy nhiên, Bộ trưởng cũng ghi nhận, tiếp thu các ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để xem xét, quy định chặt chẽ hơn để đảm bảo bán tài sản công khai, minh bạch, bảo đảm được quyền lợi của nhà nước và bảo đảm được quyền lợi của người có quyền.
Về tổ chức xã hội nghề nghiệp, theo thiết kế của Dự luật là tổ chức xã hội nghề nghiệp ở cấp Trung ương hướng tới sẽ tự quản trong một số lĩnh vực. Ở cấp tỉnh, theo quy định của pháp luật về hội. Tuy nhiên, trên thực tế tính toán như thế nào để thành lập ở các tỉnh là câu chuyện khác. Ví dụ, như có những tỉnh chỉ có 1 đến 2 đấu giá viên, có những tỉnh, thành phố hơn 100 đấu giá viên, sau này xử lý ra sao ở cấp tỉnh thì sẽ theo quy định của pháp luật về hội. Vì lý do này, Bộ trưởng cho rằng không cần thiết phải quy định cụ thể trong dự thảo Luật. Còn hiệp hội toàn quốc, định hướng sẽ quản một số việc bồi dưỡng về nghề nghiệp. Ở một số nước kinh nghiệm có một số nơi chỉ quy định về thành lập hiệp hội toàn quốc của đấu giá viên, như Pháp, Đan Mạch.
Trước nhiều ý kiến đại biểu về xử lý nợ xấu, Bộ trưởng trần tình thêm: VAMC là hiện tượng tức thời của nền kinh tế. Chúng ta có câu chuyện về xử lý nợ và VAMC đang hoạt động theo Nghị định 53/CP của Chính phủ. Thời gian qua, VAMC được làm khá nhiều việc, trong đó có bán đấu giá hoặc ký Hợp đồng với với các tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp (trung tâm dịch vụ bán đấu giá hoặc doanh nghiệp bán đấu giá) để bán, hoặc tự mình bán. Mặc dù nó là hiện tượng tức thời nhưng làm sao cũng phải có quy định nên mới đưa vào một điều ở Chương VIII là điều khoản thi hành. Trong quá trình tham gia ý kiến, dự thảo đã có 2 điều ở Mục 3, Chương IV liên quan đến vấn đề này. Về nguyên tắc có thể chấp nhận được phương án 1, nhưng cần làm rõ là VAMC chỉ được bán tài sản là nợ xấu và tài sản bảo đảm cho nợ xấu. Đây không phải là một tổ chức bán đấu giá hoạt động như trung tâm dịch vụ đấu giá hoặc các doanh nghiệp đấu giá khác. Trong quá trình bán đấu giá nếu ký hợp đồng với đấu giá viên là một câu chuyện, còn nếu tự mình bán thì trình tự, thủ tục là phải theo quy định của Luật đấu giá. Cho đến nay, thực tế cho thấy VAMC chưa tự bán mà chủ yếu là ký hợp đồng với các tổ chức đấu giá chuyên nghiệp để bán.
Về việc chuyển đổi trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản thành doanh nghiệp được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm, người đứng đầu ngành Tư pháp cho biết: Hiện nay, cả nước có 62 trung tâm (trung tâm của Trà Vinh đã giải thể) nên không đặt vấn đề là thành lập trung tâm mà ở đây là các trung tâm này sẽ hoạt động với tư cách là một dịch vụ, tổ chức cung cấp dịch vụ công và tiến tới làm sao làm ăn tốt để duy trì, còn ở những nơi làm ăn không được hoặc có đủ các doanh nghiệp thì phải thực hiện theo mô hình chuyển đổi. Nhưng nếu xây dựng chung cho toàn quốc Bộ trưởng khẳng định “sẽ không thực tế”. Do đó, dự thảo quy định về nguyên tắc giao cho các địa phương tùy theo thực tế của mình để xem có cần phải chuyển đổi hay không chuyển đổi. Đối với 14 tỉnh chưa có các doanh nghiệp đấu giá, phải tồn tại để phục vụ nhiệm vụ chính trị ở địa phương thì cần củng cố hoạt động của các trung tâm này để đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Phần giải trình của Bộ trưởng Lê Thành Long được nhiều đại biểu Quốc hội đánh giá cao.
Thu Hằng